Πώς η Τουρκία προσέγγισε τον στρατηγό Χαφτάρ - Ο ρόλος του γιου του
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο παραμένει παράνομο και χωρίς να παράγει έννομα αποτελέσματα, όμως η σύσταση επιτροπής για την εξέτασή του από την Βουλή της Ανατολικής Λιβύης συνιστά διπλωματική επιτυχία της Τουρκίας. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί πλήγμα για την πολιτική της Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο και έρχεται να προστεθεί σε άλλες αρνητικές εξελίξεις, όπως στην απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου για τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης Σινά την οποία πηγαίνει να συζητήσει ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών σήμερα (4/6) στο Κάιρο.
Η Αθήνα φαίνεται να είχε επαναπαυθεί στην προσέγγιση με τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ ο οποίος ελέγχει την Ανατολική Λιβύη, όπου έχει εγκατασταθεί η Βουλή της χώρας, και διαβεβαίωνε την Ελλάδα, μεταξύ άλλων κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 2020, ότι θεωρούσε το τουρκολιβυκό μνημόνιο παράνομο. Γι’ αυτό υπήρξε αιφνιδιασμός από την απόφαση της λιβυκής Βουλής, που αποσχίστηκε από την κυβέρνηση της Τρίπολης το 2014 και έκτοτε εδρεύει στο Τομπρούκ της Ανατολικής Λιβύης, να συστήσει τεχνική επιτροπή για τη μελέτη και πιθανή έγκριση του τουρκολιβυκού μνημόνιου.
Η εξέλιξη αυτή όχι μόνο αποτελεί διπλωματική νίκη της Τουρκίας, που στήριζε στρατιωτικά την κυβέρνηση της Τρίπολης, αντίπαλη του Χαφτάρ, αλλά και αν οδηγήσει στην αναγνώριση του μνημονίου, θα αφαιρέσει το κυριότερο επιχείρημα της απόφασης εφετείου της Τρίπολης, τον Φεβρουάριο του 2024, ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι άκυρο καθώς, η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης «δεν έχει τη δικαιοδοσία να υπογράφει συμφωνίες που αφορούν την κυριαρχία του κράτους, την εκμετάλλευση φυσικών πόρων, χωρίς την εξουσιοδότηση και την έγκριση του κοινοβουλίου».
Ο στρατηγός Χαφτάρ, ο ισχυρότερος πολέμαρχος στη Λιβύη που περιγράφεται ως ότι «έχει πολεμήσει με και κατά κάθε σημαντικής φράξιας στον λιβυκό εμφύλιο», εξοπλίζεται, μεταξύ άλλων, από τη Ρωσία και υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι. Ως αντάλλαγμα, λέγεται ότι Χαφτάρ επιτρέπει στη Μόσχα να χτίσει ένα λιμάνι στη Μεσόγειο, που θα μπορούσε να αποτελέσει ρωσική στρατιωτική βάση.
Η στροφή στην πολιτική του Χαφτάρ ως προς το τουρκολιβυκό μνημόνιο παρουσιάζεται από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ως «πλήγμα στις προσπάθειες της Ελλάδας να απονομιμοποιήσει τη ναυτική συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης και να αποκλείσει την Άγκυρα από την εξίσωση της Ανατολικής Μεσογείου».
Όπως φαίνεται, η Τουρκία καλλιεργούσε το τελευταίο διάστημα τις σχέσεις με τον Χαφτάρ στη βάση του αμοιβαίου οφέλους. Τον Απρίλιο ο γιος του στρατηγού, Σαντάμ Χαφτάρ, αρχηγός του Λιβυκού Εθνικού Στρατού που ελέγχει την Ανατολική Λιβύη, επισκέφθηκε την Άγκυρα, καλεσμένος του αρχηγού των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων Σελτζούκ Μπαϊρακτάρογλου, και εξέτασε από κοντά τουρκικά drones και αμυντικά συστήματα.
Ο πρόεδρος Ερντογάν προσπαθεί να επεκτείνει την τουρκική επιρροή στην Ανατολική Λιβύη, το οποίο του δίνει πρόσβαση στους πλούσιους ενεργειακούς πόρους και στα νερά της, χωρίς να διακόψει τους δεσμούς με τον πρωθυπουργό Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπα της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης στην Τρίπολη και, όπως φαίνεται, το καταφέρνει. Ενώ στηρίζει τον Ντμπέιμπα, λέγεται ότι εκπαιδεύει στρατιώτες του Χαφτάρ στην Τουρκία και ενέκρινε την πώληση οπλισμένων drones στον στρατό του (που θα χρησιμοποιηθούν ενδεχομένως κατά των δυνάμεων της Τρίπολης).
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο υπογράφηκε το 2019 μεταξύ της Τουρκίας και της τότε Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης, που είχε έδρα την Τρίπολη υπό τον Φαγέζ αλ Σαράζ. Σκοπός του ήταν η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με στόχο την καθιέρωση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και την ενεργειακή συνεργασία, αγνοώντας όμως την ΑΟΖ ελληνικών νησιών όπως η Κρήτη και η Ρόδος και χωρών όπως η Κύπρος. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών τονίζει ότι η συμφωνία, που στην πράξη δεν έχει υλοποιηθεί, παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν έχει νομική ισχύ.
Παράλληλα, η Τουρκία ενισχύει τις σχέσεις της με την Αίγυπτο. Τον περασμένο μήνα, πραγματοποιήθηκε στην Άγκυρα ο πρώτος υψηλού επιπέδου στρατιωτικός διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες. Οι διμερείς τους σχέσεις δοκιμάστηκαν μετά την ανατροπή της Μουσουλμανικής Αδερφότητας από την κυβέρνηση της Αιγύπτου το 2013 αλλά αποκαταστάθηκαν μια δεκαετία αργότερα. Ο Αλ-Σίσι και ο Ερντογάν αντάλλαξαν επισκέψεις το 2024 και αποφάσισαν την ενίσχυση της στρατιωτικής τους συνεργασίας, περιλαμβανομένης της πώλησης τουρκικών drones.
Content Original Link:
" target="_blank">
