Ισραήλ- Ιράν: Οι Αραβικές χώρες και η Τουρκία παρακολουθούν αμέτοχες
Είναι 2007 και ο τότε Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ, γερουσιαστής, Τζο Μακέιν και αντίπαλος του μετέπειτα νικητή των εκλογών Μπαράκ Ομπάμα, προκαλεί σάλο παγκοσμίως όταν εμφανίζεται σε βίντεο να τραγουδάει στον ρυθμό του τραγουδιού Barbara Ann που έκαναν γνωστό οι Beach Boys: «Bomb, bomb, bomb, bomb, bomb Iran (σ.σ. Βομβαρδίστε το Ιράν)».
Ο Μακέιν έχει φύγει από την ζωή, ο Ομπάμα τέλειωσε δύο θητείες, μετά ήρθε ο Τραμπ, ο Μπάιντεν και πλέον στην δεύτερη θητεία Τραμπ, το όραμα του γερουσιαστή έγινε πραγματικότητα. Βέβαια, τελικά το Ιράν δεν το βομβάρδισαν -άμεσα- οι ίδιες οι ΗΠΑ, αλλά το Ισραήλ.
Σχεδόν 20 χρόνια ο Νετανιάχου προωθούσε χτυπήματα κατά των πυρηνικών του Ιράν
Το μακρινό 2007 ο Μπενιαμίν Νετανιάχου και το Λικούντ ήταν στην αντιπολίτευση, όμως μερικά χρόνια αργότερα ο «Μπίμπι» ως πρωθυπουργός είχε βρει ευήκοα ώτα στις ΗΠΑ ιδίως στο Ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο, για το σχέδιο του να χτυπήσει το Ιράν. Η κόντρα του με τον Μπαράκ Ομπάμα για την συμφωνία για τα πυρηνικά, είναι θρυλική και η κακή σχέση του με την Αμερικανική ηγεσία συνεχίστηκε μέχρι την πρώτη θητεία Τραμπ.
Οι σχέσεις των δύο πλευρών ήταν πάλι σχετικά κακές την περίοδο Μπάιντεν, όμως αυτό κατά τα φαινόμενα άλλαξε γρήγορα με την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ και πάλι από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο παράγοντας Τραμπ, το πριν και το τώρα
Η σχέση Τραμπ- Νετανιάχου δοκιμάστηκε προ μηνός, λίγο πριν την επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ στην Μέση Ανατολή, όπου ουσιαστικά ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσίασε την αμερικανική ατζέντα για την περιοχή κατά την διάρκεια των συναντήσεων του, σνομπάροντας τον πρωθυπουργό του Ισραήλ.
Όμως πλέον είναι μάλλον ξεκάθαρο ότι όταν ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριζε τότε μιλώντας σε δημοσιογράφους πως «το γεγονός ότι αναπτύσσω σχέσεις με τις χώρες της Μέσης Ανατολής, είναι πολύ καλό για το Ισραήλ», το εννοούσε.
Στις «πρόβες επίθεσης» από πλευράς Ισραήλ (τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο του 2024), αλλά και στην «πρόβα απάντησης» του Ιράν τότε, είχε γίνει γνωστό ότι τα ισραηλινά μαχητικά είχαν περάσει από τον εναέριο χώρο τόσο της Συρίας (τότε ακόμα με Άσαντ) και του Ιράκ για να πλήξουν τους στόχους τους εντός του Ιράν.
Οι επιθέσεις εκείνες ήταν περιορισμένης χρονικής διάρκειας και εύρους και τότε δεν υπήρχαν ουσιαστικά αντιδράσεις από την πλευρά του Ιράν για τις… λεπτομέρειες αυτές.
Πολλά τα ερωτήματα για το πως φτάσαμε στην κλιμάκωση
Στην παρούσα φάση η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Οι επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, συνεχίζονται για δεύτερο 24ώρο και οι στόχοι που έχουν πλήξει τα ισραηλινά μαχητικά είναι εξαιρετικά βαθιά μέσα στην ιρανική επικράτεια. Τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι πολλά. Από που πέρασαν τα ισραηλινά μαχητικά, ποιες χώρες το… επέτρεψαν και γιατί.
Σύμφωνα με διάφορες αναφορές, τα ισραηλινά μαχητικά που πλήττουν το Ισραήλ πέρασαν μέσα από τον εναέριο χώρο της Συρίας, ανενόχλητα. Επίσης υπάρχουν αναφορές -που φαίνεται ότι έχουν υπόσταση καθώς υπάρχει σχετική διαμαρτυρία από την πλευρά της ιρακινής κυβέρνησης- ότι πέρασαν και μέσα από τον εναέριο χώρο του Ιράκ. Αυτά όμως δεν καλύπτουν όλη την εικόνα, αφού η επιχείρηση του Ισραήλ είναι ιδιαίτερα ευρεία.
Μέρος της απάντησης στα πάνω ερωτήματα φέρει σίγουρα την σφραγίδα της πολιτικής Τραμπ στην Μέση Ανατολή, όπως αυτή εκφράζεται και μέσω της πίεσης που ασκεί για σύγκλιση μεταξύ των αραβικών χωρών και των μοναρχιών με το Ισραήλ μέσω της επαναφοράς ή της αντικατάστασης των Συμφωνιών του Αβραάμ.
Η αντίδραση των Αράβων και η ανοχή τους
Τόσο η Σαουδική Αραβία, όσο και άλλες αραβικές χώρες, πέρα από πύρινες ανακοινώσεις καταδίκης της επίθεσης, δεν έχουν προχωρήσει σε κινήσεις που θα μπορούσαν να «πονέσουν» το Ισραήλ ή να δείξουν έστω κάποια αντίδραση. Η στάση τους ουσιαστικά θυμίζει σε σημαντικό βαθμό την στάση που τηρούν και απέναντι στις εξελίξεις στην Γάζα, που ναι μεν τις έχει απομακρύνει από το ενδεχόμενο σύγκλισης με το Ισραήλ, αλλά χωρίς αυτή η απομάκρυνση να έχει κάποια «υλική» υπόσταση.
Τα υπουργεία Εξωτερικών των χωρών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου – με εξαίρεση το Μπαχρέιν – κατήγγειλαν τα ισραηλινά πλήγματα και ζήτησαν να βρεθεί διπλωματική λύση στη σύγκρουση. Ο Λίβανος και η Ιορδανία εξέδωσαν παρόμοιες δηλώσεις. Το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας δήλωσε ότι οι ισραηλινές επιθέσεις κατά του Ιράν «συνιστούν σαφή παραβίαση των διεθνών νόμων και κανόνων».
«Ενώ το Bασίλειο καταδικάζει αυτές τις αποτρόπαιες επιθέσεις, επιβεβαιώνει ότι η διεθνής κοινότητα και το Συμβούλιο Ασφαλείας φέρουν μεγάλη ευθύνη να σταματήσουν αμέσως αυτή την επίθεση», ανέφερε ανακοίνωση του σαουδαραβικού υπουργείου Εξωτερικών. Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν, τηλεφώνησε αργότερα στον Ιρανό ομόλογό του, προτρέποντας τον να «απορρίψει τη χρήση βίας».
Παράλληλα με τα παραπάνω αρκετές χώρες της περιοχής «έκλεισαν» τον εναέριο χώρο τους, προφανώς μόνο για τις πολιτικές πτήσεις, αλλά -σύμφωνα με αναφορές- και για τους ιρανικούς πυραύλους και τα drones που τελικά η Τεχεράνη εξάπελυσε κατά του Ισραήλ.
Η σιωπή της κυβέρνηση της Συρίας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει πάντως πως εδώ και 48 ώρες δεν υπάρχει κάποια επίσημη τοποθέτηση από την πλευρά της Συρίας. Κατά τα φαινόμενα η Συρία, από όπου και πέρασαν τα ισραηλινά μαχητικά, υπάρχει πλέον μια νέα κυβέρνηση, είναι μάλλον αδύναμη να ορθώσει ανάστημα απέναντι στην κλιμάκωση της έντασης στην οποία εκ των πραγμάτων οδηγείται η περιοχή εξαιτίας των ισραηλινών επιθέσεων και της άρνησης του Ιράν να δεσμευτεί σε μια νέα συμφωνία (χειρότερη από αυτήν του 2015 για το ίδιο).
Και είναι αδύναμη, μεταξύ άλλων γιατί το Ισραήλ έχει φροντίσει να δημιουργήσει τις συνθήκες, τόσο μέσω των επιδρομών του κατά της συριακής αεράμυνας, όσο και με πολιτικά μέσα, να έχει επιρροή εντός της «νέας Συρίας» και να μην την υπολογίζει σαν μια αντίπαλη δύναμη.
Η Τουρκία και οι λεονταρισμοί της
Το μόνο εμπόδιο σε αυτή την πολιτική του Ισραήλ απέναντι στην Συρία, θα μπορούσε να είναι η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι πολύ στενές σχέσεις που έχει με την κυβέρνηση του Άχμαντ Αλ Σαράα.
Όμως, παρά την σκληρή γλώσσα του Ερντογάν και τους λεονταρισμούς της ακόμα και η Άγκυρα σε αυτή την φάση, δεν φαίνεται διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στην Συρία ή την ισχύ της για να αποτρέψει τις όποιες ισραηλινές επιθέσεις απέναντι στο Ιράν.
Σύμφωνα με διάφορες αναφορές, η τουρκική πλευρά περιορίστηκε σε ρόλο θεατή κατά την διάρκεια του πρώτου κύματος των ισραηλινών επιθέσεων, για τις οποίες φέρεται να είχε εξαιρετικά λεπτομερή γνώση. Σε σχετικό δημοσίευμα στον Yetkin Report του Μουράτ Γιετκίν, η αρχική επίθεση του Ισραήλ ήρθε σε έξι κύματα, με τα πρώτα εξ αυτών να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να δημιουργήσουν σύγχυση σχετικά με τους πραγματικούς στόχους. Όλα πέρασαν μέσα από τον εναέριο χώρο της Συρίας, κάποια γύρισαν πίσω και κάποια προχώρησαν μέσα στον εναέριο χώρο του Ιράκ.
Η ιρακινή κυβέρνηση επιβεβαίωσε ουσιαστικά τις αναφορές αυτές, καθώς κατέθεσε διαμαρτυρία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την «παραβίαση του εναέριου χώρου του Ιράκ», η οποία «αποτελεί και κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας του».
Από την πλευρά της η Τουρκία, σύμφωνα με το Yetkin Report, θεωρεί ότι ουσιαστικά ο στόχος του Ισραήλ δεν είναι το πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά μια αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν (υπάρχει σχετική ανάρτηση ισραηλινού υπουργού με τον γιο του Σάχη στο X με την λεζάντα «προσεχώς στην Τεχεράνη») που θα μπορούσε να έρθει ακόμα και με άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ.
Soon in Tehran pic.twitter.com/g9h1xHLnip
— עמיחי שיקלי – Amichai Chikli (@AmichaiChikli) June 13, 2025
Bomb Iran ή περιφερειακή ανάφλεξη;
Από τα παραπάνω το εύλογο συμπέρασμα είναι πως το όραμα του Τζον Μακέιν και του Μπενιαμίν Νετανιάχου, υπό την πλήρη επίβλεψη του Ντόναλντ Τραμπ (ο οποίος όπως δήλωσε εν τέλει γνώριζε τα σχέδια του Ισραήλ για επίθεση) γίνεται πραγματικότητα σε μια Μέση Ανατολή που παραμένει θεατής και απεύχεται μια περαιτέρω κλιμάκωση.
Όμως η έκταση, η διάρκεια και η ένταση της αντιπαράθεσης είναι βέβαιο ότι θα παίξουν ρόλο στις εξελίξεις και στο εάν τελικά η ιδέα του Μακέιν και του «Μπίμπι» θα φέρει μια ευρύτερη σύγκρουση στην περιοχή με τη συμμετοχή και άλλων παικτών ή θα οδηγήσει σε μια αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν.
Content Original Link:
" target="_blank">
