ΝΑΤΟ: Ώρα Χάγης - Τι περιμένουμε από τη Σύνοδο Κορυφής και το ζήτημα των αμυντικών δαπανών
Το μεγάλο γεωπολιτικό γεγονός της εβδομάδας που έρχεται είναι, πέραν των εξελίξεων στον πόλεμο Ιράν-Ισραήλ, η Σύνοδος Κορυφής του ΝΆΤΟ, που θα διεξαχθεί στις 24-25 Ιουνίου, στη Χάγη της Ολλανδίας, με τους επικεφαλής των κυβερνήσεων των κρατών μελών της Συμμαχίας να συνεδριάζουν την ώρα που αντιμετωπίζουν εξωτερικές προκλήσεις για την ασφάλειά τους, ενώ έχουν φαινομενικά ασυμβίβαστες απόψεις για το πώς θα ανταποκριθούν στις κρίσιμες απειλές.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη σύνοδο δίνει άλλωστε η έλλειψη συναίνεσης που υπάρχει σε βασικά ζητήματα της Συμμαχίας και ο φόβος ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θα μπορούσε να δυναμιτίσει τις εργασίες της συνόδου.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ο καθορισμός ενός νέου στόχου για τις συμμαχικές αμυντικές δαπάνες θα είναι σίγουρα το κύριο θέμα συζήτησης. Εάν οι διαδικασίες μάλιστα ολοκληρωθούν χωρίς δημόσιες διαμάχες μεταξύ των ηγετών των κρατών-μελών και οι χώρες υιοθετήσουν τους νέους στόχους για τις αμυντικές δαπάνες, η σύνοδος κορυφής της Χάγης μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για τη συμμαχία να επιδείξει ενότητα και σταθερή πλεύση, εν μέσω μεταβαλλόμενων ισορροπιών δυνάμεων και γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Παρ ‘όλα αυτά, η αμφιθυμία του Τραμπ απέναντι στο ΝΑΤΟ και τους συμμάχους της Αμερικής φαίνεται ότι θα γίνει αντιληπτή ακόμη και μέσα από μια συνάντησή κορυφής χωρίς απρόοπτα.
Βασικά ζητήματα σε πρόσφατες συνόδους κορυφής
Κατά το πρόσφατο παρελθόν και πιο συγκεκριμένα από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και έπειτα, ήταν σχετικά εύκολο για τους ηγέτες του ΝΑΤΟ να συμφωνήσουν στο να καταδικάσουν τη Ρωσία και να υποστηρίξουν την Ουκρανία, ακόμη και αν η τελευταία δεν μπόρεσε να λάβει πρόσκληση για ένταξη στη συμμαχία. Το ΝΑΤΟ έχει επίσης τα τελευταία χρόνια λάβει μια ολοένα και πιο ισχυρή στάση απέναντι στην απειλή που θέτει η Κίνα.
Υπενθυμίζεται ότι η Διακήρυξη της Συνόδου Κορυφής της Ουάσινγκτον, το 2024, τόνιζε την ανάγκη αποτροπής της ρωσικής επιθετικότητας, διατύπωνε προγράμματα για την υποστήριξη της Ουκρανίας, μεταξύ άλλων μέσω του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ουκρανίας που συστάθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Βίλνιους το 2023, αναγνώριζε την αυξανόμενη στρατιωτικο-τεχνολογική συνεργασία μεταξύ Ρωσίας, Ιράν και Βόρειας Κορέας και αποκαλούσε την Κίνα «αποφασιστικό παράγοντα» για τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Είναι δύσκολο όμως να φανταστεί κανείς τη συμμαχία να καταλήγει σε συναίνεση στη Χάγη σε οποιοδήποτε από αυτά τα ζητήματα, δεδομένης της ολοένα και πιο αποκλίνουσας οπτικής μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους. Η ανάπτυξη μιας «στρατηγικής προσέγγισης απέναντι στη Ρωσία», όπως συμφωνήθηκε στη σύνοδο κορυφής του περασμένου έτους, φέρεται να έχει ανασταλεί λόγω της αλλαγής πλεύσης των ΗΠΑ στο ζήτημα της Ουκρανίας.
Όσον αφορά το φλέγον ζήτημα των αμυντικών δαπανών, το 2% που συμφωνήθηκε το 2014 στην Ουαλία (μετά την πρώτη εισβολή της Ρωσίας σε ουκρανικό έδαφος) έχει γίνει πραγματικότητα μόλις για τα δύο τρίτα των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, παρότι έχει παρέλθει μια δεκαετία. Ο Τραμπ, ωστόσο, έχει καταστήσει σαφές ότι ακόμα και αυτό το 2% είναι ανεπαρκές και πρότεινε έναν νέο στόχο δαπανών, στο 5% του ΑΕΠ για την άμυνα. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι φαίνεται να συνασπίζονται γύρω από τη θέση ότι η επίτευξη του 5% είναι εφικτή την επόμενη δεκαετία, εάν κατανεμηθεί μεταξύ 3,5% των βασικών αμυντικών δαπανών και 1,5% των δαπανών για υποδομές, αλλά πολλοί από αυτούς θα δυσκολευτούν να επιτύχουν αυτόν τον στόχο σε οποιαδήποτε μορφή.
Η διάρκεια
Την ίδια ώρα, δημοσιεύματα κάνουν λόγο για περιορισμό της χρονικής διάρκειας της Συνόδου, που στόχο έχει να μην επαναληφθεί μια πρόωρη αποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ. Κάτι τέτοιο άλλωστε συνέβη και πολύ πρόσφατα, στη Σύνοδο Κορυφής της Ομάδας των Επτά (G7), στον Καναδά.
Όπως μάλιστα ανέφεραν οι Financial Times, το ΝΑΤΟ έχει περιορίσει τα σχέδιά του για τη συνεδρίαση, η οποία υποτίθεται αρχικά ότι θα διαρκούσε τρεις ημέρες, σε μόλις σε μία συνεδρίαση εργασίας δυόμιση ωρών.
Η απόφαση ελήφθη ώστε να διασφαλιστεί ότι ο Τραμπ δεν θα βαρεθεί και δεν θα φύγει νωρίτερα, ανέφερε η εφημερίδα, επικαλούμενη τρεις αξιωματούχους που έχουν ενημερωθεί για τις προετοιμασίες.
Τι να παρακολουθήσετε στη Χάγη
Ντόναλντ Τραμπ: Τα φώτα της δημοσιότητας στις 24 και 25 Ιουνίου θα είναι σίγουρα στραμμένα στον πρόεδρο των ΗΠΑ. Αναμένεται να ταξιδέψει στη Χάγη για τη σύνοδο κορυφής, αν και, όπως προαναφέρθηκε, δεν αποκλείεται να αποφασίσει να αναχωρήσει πρόωρα, όπως έκανε στην πρόσφατη συνάντηση των ηγετών της Ομάδας των Επτά (G7) στον Καναδά. Ενόψει των συναντήσεων, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι θα υποστηρίξουν ότι η δέσμευση της Αμερικής να προστατεύσει και να υπερασπιστεί τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ είναι αταλάντευτη. Ωστόσο, ο Τραμπ θα μπορούσε να πει κάτι που θα υπονομεύσει αυτό το συναίσθημα μεταξύ των συμμάχων, όπως έχει κάνει αρκετές φορές, συμπεριλαμβανομένων προηγούμενων συνόδων κορυφής του ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας. Οι Δανοί και οι Καναδοί ελπίζουν από την πλευρά τους ότι δεν θα αναφέρει και πάλι τις εδαφικές του φιλοδοξίες απέναντί τους.
Νέοι στόχοι για τις αμυντικές δαπάνες: Αναμένεται ότι οι ηγέτες θα συμφωνήσουν στο προτεινόμενο σχέδιο αμυντικών επενδύσεων, μέσω του οποίου οι σύμμαχοι δεσμεύονται να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ τα επόμενα 10 χρόνια. Ο Ρούτε και οι ηγέτες αρκετών ευρωπαϊκών χωρών του ΝΑΤΟ έχουν προτείνει ένα σχέδιο δύο επιπέδων για την υποστήριξη αυτής της προσπάθειας, που αποτελείται από 3,5% «σκληρές στρατιωτικές» δαπάνες και 1,5% δαπάνες για «άμυνα», συμπεριλαμβανομένων των υποδομών και του κυβερνοχώρου, τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των αναδυόμενων υβριδικών απειλών.
Ουκρανία: Η Ουκρανία έχει λάβει τεράστια υποστήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ από την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας και έπειτα. Η Ουκρανία και οι υποστηρικτές της ελπίζουν ότι η φετινή διακήρυξη της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να καταδικάζει τη ρωσική επιθετικότητα, αν και είναι απίθανο να προσφέρει πλήρη δέσμευση για την άμυνα της χώρας, δεδομένης της τρέχουσας αμφιθυμίας των ΗΠΑ ως προς την παροχή υποστήριξης. Στις τρεις προηγούμενες συνόδους κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προσκλήθηκε να συμμετάσχει στις κύριες συζητήσεις. Αυτή τη φορά θα έχει πολύ μικρότερο ρόλο λόγω των φόβων των συμμάχων ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποξενώσει τον Τραμπ.
Content Original Link:
" target="_blank">
