Χάφταρ και τουρκολιβυκό μνημόνιο: Η διπλωματική μάχη Ελλάδας-Τουρκίας στη Λιβύη
Το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο που υπεγράφη το 2019 παραμένει το μεγαλύτερο αγκάθι στις ελληνολιβυκέςσχέσεις. Ο στρατάρχης Χάφταρ βρίσκεται στο επίκεντρο ενός διπλωματικού παζαριού μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς η Βουλή των Αντιπροσώπων εξετάζει την επικύρωση του συμφώνου που αγνοεί τα δικαιώματα ελληνικών νησιών, ακόμα και της Κρήτης.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο και οι νέες εξελίξεις
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που κοινοποιήθηκε στον ΟΗΕ το 2020, αποτελεί ανυπόστατο έγγραφο που δεν παράγει έννομο αποτέλεσμα έναντι τρίτων. Ωστόσο, η απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων υπό τον Ακίλα Σάλεχ για σύσταση τεχνικής επιτροπής μελέτης του συμφώνου σήμανε συναγερμό στην Αθήνα.
Μέχρι τώρα, η Τρίπολη υπό τον μεταβατικό φιλότουρκο πρωθυπουργό Ντμπέιμπα παρέμενε φίλα προσκείμενη στην Τουρκία. Αντίθετα, η Βεγγάζη στα ανατολικά, που ελέγχεται από τον Χάφταρ και τον Ακίλα Σάλεχ, διατηρούσε καλές σχέσεις με την Ελλάδα.
Η στρατηγική του Χάφταρ και οι διπλωματικές κινήσεις
Ο ευφυέστατος στρατάρχης Χάφταρ ζυγίζει ποια συμμαχία τον συμφέρει περισσότερο σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι. Από την Τουρκία επιδιώκει οικονομική ενίσχυση, στρατιωτική κάλυψη και προηγμένα drones. Από την Ελλάδα προσδοκά μια ισχυρή φωνή εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η Ελλάδα ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας αναμένεται να παίξει κρίσιμο ρόλο στις αποφάσεις για τη Λιβύη. Ειδικά τις επόμενες ημέρες, που θα τεθεί προς έγκριση η εισήγηση της απεσταλμένης του ΟΗΕ για συνολικό σχέδιο επίλυσης της πολιτικής κρίσης.
Τα ταξίδια των γιων του Χάφταρ
Στο πλαίσιο του χειρουργικά προσεγμένου παζαριού, οι γιοι του Χάφταρ επισκέφθηκαν τόσο την Τουρκία όσο και την Ελλάδα. Τον Απρίλιο, ο Σαντάμ Χάφταρ, διοικητής των χερσαίων δυνάμεων του εθνικού στρατού της Λιβύης, συναντήθηκε στην Άγκυρα με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ.
Ταυτόχρονα, ο Αλ Σαντίκ Χάφταρ, άλλος γιος του στρατάρχη και πολιτικός του σύμβουλος, έφτασε υπό άκρα μυστικότητα με ιδιωτικό λιαρ τζετ στην Αθήνα. Η προγραμματισμένη επίσκεψή του ήταν επίσημα ιδιωτική, αλλά το timing δεν μπορεί να αγνοηθεί.
PlanA και PlanB
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης ετοιμάζει ταξίδι στη Λιβύη εντός Ιουνίου, επισκεπτόμενος τόσο την Τρίπολη όσο και τη Βεγγάζη. Αυτό αποτελεί το PlanA της ελληνικής διπλωματίας, που δεν υιοθετεί την κινδυνολογία της επικύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Τουρκικές πηγές που επικαλείται το MiddleEastEye δηλώνουν ότι ο Χάφταρ και οι γιοι του επιδιώκουν να εμβαθύνουν τις σχέσεις με την τουρκική κυβέρνηση, πιθανότατα κρατώντας το θέμα σε εκκρεμότητα αντί να εγκρίνουν ή να απορρίψουν τη συμφωνία.
Αν η λιβυκή Βουλή κάνει το χατίρι στην Άγκυρα, η Αθήνα έχει PlanB. Η Ελλάδα θα επιστρατεύσει:
- Τα νομικά όπλα της διπλωματικής φαρέτρας, στέλνοντας το θέμα στο Αμβούργο και στη Χάγη
- Τον πολυτιμότερο σύμμαχό της στην περιοχή, την Αίγυπτο
- Τη νομίμως οριοθετημένη ΑΟΖ που υπέγραψαν το 2020 οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και Σάμεχ Σούκρι
Η στάση της Αιγύπτου και οι διαπραγματευτικοί ελιγμοί
Η Αίγυπτος, παραδοσιακός υποστηρικτής του Χάφταρ, έχει εκφράσει από το 2022 δημοσίως την αντίθεσή της στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, υποβάλλοντας σχετική επιστολή στον ΟΗΕ. Επίσης, προέβη σε μονομερή οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας της, αγνοώντας πλήρως τις προβλέψεις του τουρκολιβυκού συμφώνου.
Η κίνηση της λιβυκής Βουλής να συστήσει τεχνική επιτροπή ερμηνεύεται από πολλούς αναλυτές ως διαπραγματευτικός ελιγμός. Ο Μπιλγκεχάν Οζτούρκ, ερευνητής του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Στρατηγικών Ερευνών, δήλωσε πως η κίνηση της Ανατολικής Λιβύης δεν είναι πιθανό να αποφέρει συγκεκριμένα αποτελέσματα. Παρ' όλ' αυτά, δεν επιτρέπεται πολιτικός εφησυχασμός. Το μότο στο υπουργείο Εξωτερικών αυτήν την περίοδο είναι ένα: Και τώρα τρέχουμε.
Content Original Link:
" target="_blank">
