Πανελλήνιες 2025: Πώς να γράψετε άριστα στο μάθημα της Έκθεσης

Θέμα Α (χρόνος απάντησης: 30 λεπτά)

Η περίληψη είναι η πρώτη άσκηση που θα κληθούν να εξεταστούν οι μαθητές και βαθμολογείται με 20 μονάδες στην κλίμακα του 100. Η περίληψη είναι έκτασης συνήθως περίπου 70 λέξεων σε μία
παράγραφο και αφορά ένα από τα δύο μη λογοτεχνικά κείμενα αναφοράς, γι’ αυτό ο μαθητής οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός σε ποιο κείμενο (το πρώτο ή το δεύτερο) καλείται να εντοπίσει τις
πληροφορίες που θα παραθέσει.

Συμβουλές για την Περίληψη (Θέμα Α)

• Ο/ η μαθητής/ -τρια πρέπει να διαβάσει πρωτίστως πολύ καλά το κείμενο που καλείται να αποδώσει περιληπτικά και να εντοπίσει τα σημεία που αποτελούν την απάντηση σύμφωνα με την εκφώνηση. Προσοχή! Οι πληροφορίες μπορεί να μην είναι συγκεντρωμένες σε μία παράγραφο και να πρέπει να τις εντοπίσει διάσπαρτα στο κείμενο αναφοράς.

• Δεν πρέπει να ξεχνούν οι μαθητές να παραφράσουν τις πληροφορίες του συγγραφέα. Η αντιγραφή των λεγομένων του συγγραφέα δεν ενδείκνυται για την επίτευξη ενός καλού βαθμού.
Επίσης, απαγορευτικό είναι η παρουσίαση προσωπικών απόψεων του μαθητή.

Θέμα Β (χρόνος απάντησης: 40 λεπτά)

Σε αυτό το μέρος της εξέτασης οι υποψήφιοι καλούνται να απαντήσουν σε ασκήσεις που αφορούν τα μη λογοτεχνικά κείμενα και μία επιτυχής διαχείριση των ‘’δίνει’’ 35 μονάδες. Χρειάζεται υπομονή και
προσοχή στην ανάγνωση και κατανόηση των κειμένων 1 και 2, γιατί δεν αρκεί σε αυτό το σημείο να γνωρίζει μόνο τη θεωρία όσων του ζητηθούν, αλλά να τη συνδυάζει με το νόημα του κειμένου σε κάθε
απάντηση που δίνει.

Τι μπορεί να ζητηθεί στο Θέμα Β;

• Τα τελευταία χρόνια παραδοσιακά συνηθίζεται να ζητείται από τους μαθητές μία άσκηση κλειστού τύπου (σωστό ή λάθος και πολλαπλής επιλογής).

• Ζητούνται ασκήσεις που αφορούν τη δομή και την οργάνωση (π.χ. τρόποι ανάπτυξης παραγράφου, οργάνωση επιχειρήματος, συνοχή κ.ά.), ερωτήματα που αφορούν την πειθώ (επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα κ.ά.), την πρόθεση και τον σκοπό του συγγραφέα.

• Οι μαθητές μπορεί ακόμα να κληθούν να απαντήσουν ασκήσεις ανοικτού τύπου, που βασίζονται στο νόημα του κειμένου (π.χ. σύγκριση κειμένων, ανάπτυξη μια άποψης του συγγραφέα, θέμα
του κειμένου κ.ά.)

• Κάθε χρόνο οι θεματοθέτες εξετάζουν τους διαγωνιζόμενους σε ασκήσεις που χρειάζονται τη γνώση γλωσσικών επιλογών (ρηματικά πρόσωπα, σημεία στίξης, τροπικότητα, λεξιλόγιο, είδη σύνταξης και σύνδεσης προτάσεων κ.ά.) και πώς αυτές διαμορφώνουν το ύφος του κειμένου.

Θέμα Γ (χρόνος απάντησης: 45 λεπτά)

Το τρίτο θέμα της εξέτασης του μαθήματος αφορά στην ερμηνεία και τον σχολιασμό ενός άγνωστου λογοτεχνικού κειμένου (ποίηματος ή πεζού) και βαθμολογείται με 15 μονάδες.

Συμβουλές για το Ερμηνευτικό σχόλιο (Θέμα Γ)

• Δεν πρέπει να γίνει περίληψη του λογοτεχνικού, αλλά σχολιασμός. Δεν γράφουμε τι λέει, αλλά τι εννοεί. Επίσης, απαγορευτική κρίνεται η παρουσίαση προσωπικών απόψεων του μαθητή.

• Δεν πρέπει να απαριθμούνται απλώς οι κειμενικοί δείκτες, αλλά να εντάσσονται δημιουργικά στην απάντηση του μαθητή, χωρίς επιτηδευμένο τρόπο.

• Να θυμάται πάντα ο μαθητής ότι στο τέλος του λογοτεχνικού βρίσκεται η κορύφωση.

Θέμα Δ (χρόνος απάντησης: 65 λεπτά)

Το τελευταίο μέρος της εξέτασης είναι η παραγωγή γραπτού λόγου. Εδώ οι υποψήφιοι καλούνται να γίνουν οι ίδιοι ο δημιουργοί και να διατυπώσουν με ευκρίνεια και πληρότητα τα επιχειρήματά τους για
ένα θέμα. Βαθμολογείται με 30 μονάδες και απαιτεί τον περισσότερο χρόνο.

Συμβουλές για την παραγωγή λόγου (Θέμα Δ)

• Ο/ η μαθητής/ -τρια πρωτίστως θα πρέπει να διαβάσει πολύ προσεκτικά την εκφώνηση και να απομονώσει τα ζητούμενα. Πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στις απαντήσεις των ζητουμένων,
να μην «βγει» εκτός θέματος.

• Πρέπει, επίσης, να αξιοποιήσει τις ιδέες που του προσφέρονται από τα κείμενα αναφοράς. Φυσικά, όχι να αντιγράψει τα επιχειρήματα των συγγραφέων, αλλά να εμπνευστεί και να τα
μετασχηματίσει, διατυπώνοντάς τα πάλι με δικό του τρόπο και λεξιλόγιο.

• Μεγάλη προσοχή πρέπει να επιστήσει στο επικοινωνιακό πλαίσιο, αν πρόκειται για άρθρο, επιστολή ή ομιλία.

• Πρέπει, τέλος, να προσέξει τόσο τη δομή εντός της παραγράφου και τον τρόπο που συνδέει τις ιδέες-πληροφορίες του, αλλά και τον τρόπο που θα μεταβεί από παράγραφο σε παράγραφο.

Η Έκθεση είναι το πρώτο εξεταζόμενο μάθημα. Γι' αυτό μια καλή επίδοση θα βοηθήσει τους υποψηφίους να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση το υπόλοιπο των εξετάσεων, «αρχή ήμισυ παντός».

Ευχόμαστε σε όλους τους μαθητές επιτυχία!