ΔΥΠΑ και Κατάρτιση: Ο καθρέφτης έσπασε
Οι καταγγελίες εκατοντάδων ανέργων για τον αποκλεισμό τους από τη δυνατότητα υποβολής αίτησης συμμετοχής στο τελευταίο πρόγραμμα «συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης σε κλάδους αιχμής» της ΔΥΠΑ μέσω της ηλεκτρονικής της πλατφόρμας, η οποία παρέμεινε ανοιχτή μόνο για μιάμιση ώρα, και κυρίως η καταγγελία ότι η πλατφόρμα δέχθηκε παρανόμως αιτήσεις πριν την επίσημη έναρξη υποβολής τους, εξυπηρετώντας ειδική πελατεία ανέργων και Κέντρων Δια Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ), θα πρέπει αναμφίβολα να διερευνηθούν από τις εισαγγελικές αρχές.
Η απάντηση-ανακοίνωση της ΔΥΠΑ, που αναφέρει μεν την ακριβή ώρα ανάρτηση της πρόσκλησης του προγράμματος στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και το site της ΔΥΠΑ, αλλά παραλείπει να αναφέρει την ακριβή ώρα έκδοσης του κωδικού αριθμού υποβολής της πρώτης αίτησης (ΚΑΥΑΣ) από το ηλεκτρονικό σύστημα δεν αποσείει τις υποψίες. Αντίθετα τις ενισχύει, ως προς το βάσιμο των καταγγελιών περί εσωτερικής πληροφόρησης και προνομιακής μεταχείρισης και την πιθανότητα εμφάνισης ενός νέου σκανδάλου διαπλοκής τύπου «σκόιλ ελικίκου».
Ως προς την ουσία, το διάστημα της μιάμισης ώρας που έμεινε ανοιχτή η πλατφόρμα για την υποδοχή των αιτήσεων, συμπυκνώνει και αποκαλύπτει τη σαθρότητα όλου του συστήματος συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης στη χώρα, που στήθηκε από το 2021 και ύστερα από τη ΔΥΠΑ για να απορροφήσει το 1 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για την κατάρτιση 500.000 εργαζόμενων και ανέργων έως το 2026.
Ένα μαζικό σύστημα κυρίως οριζόντιων θεωρητικών καταρτίσεων 50-150 ωρών σε πράσινες, ψηφιακές ή άλλες δεξιότητες για τις οποίες υποβάλλουν αιτήσεις θεωρητικά οι άνεργοι ή οι εργαζόμενοι ανάλογα με την προτίμησή τους. Στη συνέχεια, θεωρητικά πάλι, οι άνεργοι και οι εργαζόμενοι των οποίων έχει εγκριθεί η αίτηση κατάρτισης, επιλέγουν το ΚΔΒΜ της προτίμησής τους για το αντικείμενο κατάρτισης που επιθυμούν.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ ΚΔΒΜ αυξάνει τις επιλογές των ανέργων και εργαζομένων για τα ποιοτικά προγράμματα. Στην πράξη, τα ΚΔΒΜ, πριν βγουν οι προσκλήσεις, επιδίδονται σε άγρα πελατών – ανέργων ή εργαζομένων – διαφημίζοντας το εκπαιδευτικό επίδομα των 250 έως 2.150 ευρώ ως «κράχτη». Στη συνέχεια, οι άνεργοι-μελλοντικοί πελάτες τους παραχωρούν τους κωδικούς πρόσβασης στο ηλεκτρονικό σύστημα της ΔΥΠΑ προκειμένου να υποβάλουν την αίτηση για λογαριασμό τους. Ο ανταγωνισμός μεταξύ ΚΔΒΜ για τα μερίδια αγοράς είναι μεγάλος. Υπάρχουν μάλιστα συχνές αναφορές και άτυπες καταγγελίες ότι, προκειμένου να έρθουν σε επαφή με δυνητικούς πελάτες, πολλά ΚΔΒΜ κατέχουν και αξιοποιούν παρανόμως τις λίστες με τα προσωπικά στοιχεία των εγγεγραμμένων στη ΔΥΠΑ ανέργων της περιοχής δραστηριότητάς τους. Και αυτό αποτελεί ζήτημα εισαγγελικής παρέμβασης.
Απαντώντας στις αιτιάσεις για προνομιακή μεταχείριση ορισμένων ΚΔΒΜ, το προχθεσινό δελτίο τύπου της ΔΥΠΑ λέει ότι αυτή είχε ενημερώσει από τις 3 Ιουλίου το σύνολο των 220 ΚΔΒΜ του μητρώου της για τις προσκλήσεις. Το βασικό όμως ερώτημα που προκύπτει είναι, γιατί η ΔΥΠΑ ενημερώνει τα ΚΔΒΜ, αφού οι προσκλήσεις αφορούν την υποβολή αιτήσεων εκ μέρους των ανέργων; Η απάντηση είναι ότι αποδέχεται αυτό που συμβαίνει στη πράξη. Ότι δηλαδή τα ΚΔΒΜ υποβάλλουν αιτήσεις για λογαριασμό των ανέργων. Είναι λοιπόν λογικό, ότι όσο πιο προηγμένες τεχνολογίες αυτά κατέχουν, τόσο πιο εύκολα καταθέτουν μαζικά αιτήσεις. Κατά τη διάρκεια της μιάμισης ώρας που έμεινε ανοιχτή η πλατφόρμα της ΔΥΠΑ, έπαιζαν μπάλα στο γήπεδο μόνο τα ΚΔΒΜ.
Δεύτερο ερώτημα. Γιατί είναι τόσο πολλοί οι ενδιαφερόμενο άνεργοι για κατάρτιση; Διότι αφενός το εκπαιδευτικό επίδομα είναι ένα σημαντικό οικονομικό βοήθημα για όσες και όσους δεν έχουν δικαίωμα σε επίδομα ανεργίας, αφετέρου οι μόνες προϋποθέσεις συμμετοχής που καθορίζουν οι προσκλήσεις είναι ο/η άνεργος/η να είναι 18 ετών και άνω και να μην έχει πραγματοποιήσει κατάρτιση τα δύο προηγούμενα χρόνια. Το αν αυτός/ή έχει πραγματική ανάγκη από κατάρτιση για να βρει δουλειά, σε ποιο αντικείμενο, πόσες ώρες, σε συνδυασμό ή όχι με πρακτική εξάσκηση σε φορέα/επιχείρηση κλπ. δεν ενδιαφέρει κανέναν. Οι εργασιακοί σύμβουλοι της ΔΥΠΑ, που έχουν εικόνα αυτών των αναγκών επειδή η δουλειά τους είναι παρακολουθούν και συζητούν με τους ανέργους και θα έπρεπε να έχουν ουσιαστικό λόγο επί των παραπάνω θεμάτων έχουν ακυρωθεί πλήρως θεσμικά, αφού οι οριζόντιες θεωρητικές «καταρτίσεις για όλους» των 50-150 ωρών μοιράζουν μαζικά εκπαιδευτικά επιδόματα, με τα οποία άνεργοι και εργαζόμενοι αναμένεται να μένουν ευχαριστημένοι από την κυβέρνηση, ενώ τα ΚΔΒΜ κάνουν χρυσές δουλειές. Δεν έχει σημασία εάν οι καταρτίσεις είναι ποιοτικές και τους βοηθούν επαγγελματικά, εάν η χώρα σπαταλά ή αξιοποιεί και πώς τους ευρωπαϊκούς πόρους που διαθέτει για να μειώσει την ανεργία, να αυξήσει την παραγωγικότητα, να αναβαθμίσει το παραγωγικό της σύστημα.
Τελευταίο ζήτημα. Η πολυδιαφημιζόμενη πιστοποίηση των καταρτίσεων, που αποτελεί τη βιτρίνα του νέου συστήματος συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, θα έπρεπε κανονικά να στηρίζεται στην ανεξαρτησία μεταξύ ΚΔΒΜ και εταιρειών πιστοποίησης, ως απαραίτητη προϋπόθεση της ποιότητας της κατάρτισης και της αξιοπιστίας του αποτελέσματος της πιστοποίησης. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει στην πραγματικότητα. Αποτελεί κοινό μυστικό στην αγορά, ότι οι εταιρείες πιστοποίησης είναι αυτές που κατασκευάζουν τα προγράμματα κατάρτισης, τα οποία στη συνέχεια τα πωλούν στα συνεργαζόμενα ΚΔΒΜ, τα οποία με τη σειρά τους τα υποβάλλουν ως «πιστοποιημένα» προς έγκριση στη ΔΥΠΑ. Στη συνέχεια, οι εταιρείες πιστοποίησης αξιολογούν τους καταρτιζόμενους των ΚΔΒΜ, οι οποίοι περνούν όλοι τις εξετάσεις πιστοποίησης, προκειμένου να εισπράξουν το τελευταίο τμήμα του εκπαιδευτικού επιδόματος. Ένα πλήρες κύκλωμα παραβίασης των κανόνων λειτουργίας του συστήματος.
Το παραπάνω σύστημα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης περιλαμβάνει και σωστά σχεδιασμένα προγράμματα, διεξαγωγή ποιοτικών καταρτίσεων από αξιόπιστους φορείς σε αντικείμενα που βοηθούν πολλούς ανέργους και εργαζόμενους να βελτιώσουν και να αξιοποιήσουν τις αποκτηθείσες γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες.
Ωστόσο, οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Στο σύνολο του είναι ένα σύστημα μαζικής κατάρτισης βιτρίνας, πολύ περιορισμένου οφέλους για τους ανέργους, τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις, που συντηρεί μια βιομηχανία κατάρτισης και κυκλώματα διαπλοκής που παράγουν παχυλά κέρδη για τους εμπλεκόμενους – ιδιαίτερα για τους πιο ισχυρούς παίκτες – και πολιτικό όφελος για τους κρατούντες. Με τις καταγγελίες για το πρόσφατο επεισόδιο στην πλατφόρμα της ΔΥΠΑ, ο καθρέφτης έσπασε και φάνηκε το πραγματικό πρόσωπο. Μας αξίζει κάτι καλύτερο ως πολίτες και ως χώρα!
(Η Μαρία Καραμεσίνη είναι Καθηγήτρια Οικονομικών Παντείου Πανεπιστημίου, πρώην Διοικήτρια ΟΑΕΔ)
Content Original Link:
" target="_blank">
