Μυστήριο 2.000 ετών: Η αρχαιότερη χαρτογράφηση του ουρανού στον κόσμο, σύμφωνα με νέα μελέτη – Ποιος τελικά ήταν ο «πατέρας της Αστρονομίας»;
Ένα κινεζικό αστρονομικό εγχειρίδιο, γνωστό ως «Ο Ουράνιος Οδηγός του Δασκάλου Shi», θεωρείται εδώ και χρόνια ο παλαιότερος σωζόμενος κατάλογος αστερισμών στην Κίνα. Τώρα, σύμφωνα με νέα δεδομένα, δύο Κινέζοι ερευνητές ισχυρίζονται ότι το έγγραφο είναι ακόμη αρχαιότερο απ’ όσο πίστευε η επιστημονική κοινότητα και ενδεχομένως η παλαιότερη καταγραφή του ουρανού παγκοσμίως.
Η νέα χρονολόγηση που χρησιμοποιήσει εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης
Οι αστρονόμοι Boliang He και Yongheng Zhao από τα Εθνικά Αστρονομικά Παρατηρητήρια της Κίνας (Beijing), αξιοποίησαν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης και πιο συγκεκριμένα computer vision (ένα είδος AI που μπορεί να «βλέπει», να ερμηνεύει και να αναλύει τα οπτικά δεδομένα που του παρέχονται), για να αναλύσουν τις αστρικές συντεταγμένες στο εγχειρίδιο. Σύμφωνα με τη μελέτη τους, η οποία βρίσκεται υπό αξιολόγηση στο έγκριτο περιοδικό Research in Astronomy and Astrophysics,το αρχικό έγγραφο δημιουργήθηκε το 355 π.Χ., και αργότερα τροποποιήθηκε το 125 μ.Χ.
Αν η χρονολόγηση αυτή επιβεβαιωθεί, τότε το κινεζικό αυτό έργο θα προηγείται κατά περισσότερους από δύο αιώνες του γνωστού καταλόγου του αρχαίου Έλληνα αστρονόμου Ίππαρχου του Ρόδιου (κατά πολλούς πατέρα της Αστρονομίας), που μέχρι σήμερα θεωρείτο η αρχαιότερη αστρονομική καταγραφή που υπάρχει στο ιστορικό αρχείο.
Ο ουράνιος οδηγός του Δασκάλου Shi
Το έργο αποδίδεται στον Shi Shen, έναν διάσημο αυλικό αστρονόμο της περιόδου των Εμπόλεμων Βασιλείων στην Κίνα. Η νέα χρονολόγηση συμπίπτει χρονικά με την πιθανή εποχή που έζησε ο Shi, γεγονός που ενισχύει την αξιοπιστία του ευρήματος.
«Τα ευρήματά μας ευθυγραμμίζονται άψογα με τις ιστορικές αναφορές, αποδεικνύοντας εντυπωσιακά τη συνέχεια και την πληρότητα των αρχαίων κινεζικών καταγραφών», δήλωσε ο He.
Η προκαθοριστική παράμετρος της μετάπτωσης
Η βασική επιστημονική μέθοδος πίσω από τη νέα ανάλυση στηρίζεται στο φαινόμενο της μετάπτωσης των ισημεριών, δηλαδή της αργής αλλαγής στην κλίση του άξονα της Γης μέσα στους αιώνες. Αυτή η αλλαγή μετατοπίζει τη θέση των ουράνιων πόλων και επομένως και των αστερισμών στον ουρανό, κάτι που επιτρέπει στους σύγχρονους αστρονόμους να χρονολογήσουν αρχαίους καταλόγους με σχετική ακρίβεια, παρόμοια με τη μέθοδο των δακτυλίων στους κορμούς των δέντρων για τον υπολογισμό της ηλικίας τους.
Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, οι ερευνητές υπολόγισαν τη θέση του ουράνιου βόρειου πόλου κατά την εποχή που καταρτίστηκε ο κατάλογος, τοποθετώντας τον στο 355 π.Χ.
Υποδοχή από την επιστημονική κοινότητα
Ο David Pankenier, επίτιμος καθηγητής κινεζικής αστρονομίας στο Lehigh University, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δηλώνει στο Live Science πως τα αποτελέσματα είναι πειστικά και επιβεβαιώνουν και προηγούμενη θεωρητική εργασία του Joseph Needham, γνωστού Βρετανού βιοχημικού και ιστορικού της κινεζικής επιστήμης.
Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι οι ειδικοί με τα ευρήματα των Boliang He και Yongheng Zhao.
Οι αμφισβητήσεις: Σφάλματα στις συντεταγμένες;
Ο Boshun Yang, ιστορικός επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας, εκφράζει έντονες επιφυλάξεις. Εκτιμά ότι πολλές από τις συντεταγμένες του Shi μπορεί να παρεκκλίνουν κατά περίπου μία μοίρα από τον πραγματικό ουράνιο βόρειο πόλο, ενδεχόμενο που θα οδηγούσε τη χρονολόγηση του χάρτη πιο κοντά στο 103 π.Χ.
Η νέα μελέτη υποστηρίζει ότι το έγγραφο ενημερώθηκε το 125 μ.Χ. με νεότερα δεδομένα. Όμως, σύμφωνα με τον Daniel Morgan, ιστορικό επιστήμης στο Κέντρο Έρευνας Ανατολικών Πολιτισμών της Γαλλίας, το υποτιθέμενο «λάθος» στην κατασκευή του οργάνου μέτρησης μπορεί να εξηγεί αυτές τις αποκλίσεις, χωρίς την ανάγκη να υποθέσουμε αναθεώρηση του εγγράφου αιώνες αργότερα.
«Αρκεί να αποδεχτούμε ότι ίσως το όργανο που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν απόλυτα ακριβές — και τότε τα δεδομένα των αστρονόμων ευθυγραμμίζονται άψογα με την ανθρώπινη ιστορία», δηλώνει ο Morgan.
Ένα αρχαίο μυστήριο συνεχίζεται
Αν και τα νέα ευρήματα δείχνουν εντυπωσιακά, η επιστημονική κοινότητα παραμένει διχασμένη. Το εάν το εγχειρίδιο του Shi Shen είναι όντως η αρχαιότερη χαρτογράφηση του ουρανού θα συνεχίσει να ερευνάται, καθώς εξελίσσονται οι τεχνικές ανάλυσης και έρχονται στο φως νέα τεκμήρια. Μέχρι τότε, η συζήτηση για τη γέννηση της αστρονομίας παραμένει… ανοιχτή.
Content Original Link:
" target="_blank">
