Πόλεμος αυτοκαταστροφής για την Αμερική
Ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσει κανείς τη διακυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, μου είπε ο Ιβαν Κράστεφ πριν από ένα μήνα, είναι σαν μια «επαναστατική κυβέρνηση με τη μορφή μιας αυτοκρατορικής αυλής». Και το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό των επαναστατικών κυβερνήσεων είναι ότι πολύ γρήγορα αναπτύσσουν μια ασυγκράτητη δυναμική, κατά την οποία η λογική των γεγονότων ωθεί τους ίδιους τους εμπνευστές τους σε όλο και πιο ριζοσπαστικές ενέργειες – ενέργειες που οι ίδιοι ίσως να μην είχαν προβλέψει ούτε λίγους μήνες ή εβδομάδες πριν. «Δεν διευθύνεις εσύ την επανάσταση», παρατήρησε ο Κράστεφ με την απαράμιλλη διαύγειά του, «η επανάσταση σε διευθύνει».
Η στοχοποίηση
Καμία δημόσια πολιτική δεν αντικατοπτρίζει καλύτερα αυτήν την παρατήρηση από τις επιθέσεις της κυβέρνησης κατά ορισμένων εκ των σημαντικότερων πανεπιστημίων των ΗΠΑ – και του κόσμου. Από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Τραμπ έχει στοχοποιήσει τα πανεπιστήμια με πολλούς τρόπους: με την περικοπή εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε επιχορηγήσεις από ομοσπονδιακές υπηρεσίες όπως το NIH (National Institute of Health) και το NSF (National Science Foundation)· με τη σημαντική μείωση του ποσοστού των ομοσπονδιακών επιχορηγήσεων που δίδονται στα πανεπιστήμια για τη λειτουργία εργαστηρίων και άλλων βασικών ερευνητικών υποδομών· με την απόπειρα απέλασης ξένων φοιτητών που συμμετείχαν σε φιλοπαλαιστινιακή ακτιβιστική δράση, ανεξαρτήτως αν αυτή ήταν ειρηνική ή βίαιη· με την απειλή αύξησης των φόρων στα καταπιστεύματα των «woke» πανεπιστημίων· και με τη διακεκριμένη στοχοποίηση συγκεκριμένων ιδρυμάτων, όπως το Κολούμπια και το Χάρβαρντ, υπό την απειλή αποκλεισμού από κάθε ομοσπονδιακή χρηματοδότηση.
Ακόμη και μέσα σε αυτή τη λίστα όλο και πιο ριζοσπαστικών επιθέσεων κατά της ανώτατης εκπαίδευσης, η πρόσφατη επίθεση της κυβέρνησης Τραμπ κατά του Χάρβαρντ ξεχωρίζει για την ωμότητά της: Σε επιστολή που δημοσίευσε άμεσα στο X, η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας, Κρίστι Νοέμ, ενημέρωσε το Χάρβαρντ ότι, «με άμεση ισχύ», ανακαλεί την ικανότητα του ιδρύματος να πιστοποιεί αλλοδαπούς φοιτητές και επισκέπτες ώστε να δικαιούνται φοιτητική βίζα. Το Χάρβαρντ προσέφυγε ήδη την Παρασκευή στη Δικαιοσύνη επιτυγχάνοντας την αναστολή της κυβερνητικής απόφασης. Αν δεν ανατραπεί τελεσίδικα η κυβερνητική απόφαση ή αν η κυβέρνηση δεν κάνει αναστροφή, η μεγάλη πλειοψηφία των 6.793 ξένων φοιτητών του Χάρβαρντ –πάνω από το ένα τέταρτο του φοιτητικού σώματος– θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το πανεπιστήμιο. Αυτό θα διατάρασσε βαθιά τις ζωές και τις καριέρες χιλιάδων ταλαντούχων νέων ανθρώπων, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν έχουν κάνει τίποτα που να προκαλέσει την οργή της κυβέρνησης κατά του πανεπιστημίου τους. Θα είχε επίσης καταστροφικό αντίκτυπο στην έρευνα που διεξάγεται στο πανεπιστήμιο, με κορυφαία εργαστήρια από την ιατρική έρευνα έως τη κβαντική φυσική να παύουν ουσιαστικά να λειτουργούν. Με απλά λόγια, θα συνιστούσε τη μεγαλύτερη –και πιο διακεκριμένη– έξοδο ταλαντούχων φοιτητών στην ιστορία της αμερικανικής ανώτατης εκπαίδευσης.
Η κρίση εμπιστοσύνης
Τα πανεπιστήμια είναι τόσο δελεαστικός στόχος για την κυβέρνηση Τραμπ, εν μέρει επειδή την τελευταία δεκαετία έχουν σπαταλήσει την εμπιστοσύνη μεγάλου μέρους της αμερικανικής κοινής γνώμης. Ακόμη και στα μέσα της δεκαετίας του 2010, η πλειοψηφία των Αμερικανών δήλωνε ότι εμπιστεύεται τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης· στις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, ωστόσο, το ποσοστό αυτό έχει πέσει στο ένα τρίτο.
Οι λόγοι αυτής της πτώσης είναι πολλοί – και, ας το παραδεχτούμε, αληθινοί. Τα πανεπιστήμια ξοδεύουν ολοένα και περισσότερα σε πολυτελείς εστίες, σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις και έναν ολοένα αυξανόμενο στρατό διοικητικών υπαλλήλων, συντελώντας έτσι στην εκτόξευση των διδάκτρων. Εχουν επιτρέψει στο προσωπικό και στη διδακτική τους κοινότητα να μετατραπεί σε ιδεολογικά μονολιθικές ομάδες, καθιστώντας πολλά campus εχθρικά προς κάθε μορφή συντηρητικής σκέψης, και μετατρέποντας ορισμένα πεδία σε καρικατούρες του εαυτού τους. Εχουν υπάρξει εξαιρετικά αντιφατικά ως προς τη δέσμευσή τους στην ελευθερία του λόγου, τιμωρώντας φοιτητές για μικρο-επιθέσεις κατά ορισμένων ομάδων, ενώ αγνοούν μακρο-επιθέσεις κατά άλλων. Και υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύει κανείς ότι ορισμένα πανεπιστήμια απλώς αγνόησαν πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την κατάργηση της «θετικής διάκρισης», συνεχίζοντας να δίνουν τεράστιο πλεονέκτημα σε αιτούντες βάσει της φυλής τους, παρότι αυτό κρίθηκε παράνομο.
Η κατάσταση αυτή δεν είναι βιώσιμη. Ιδρύματα που εξαρτώνται βαθιά από δημόσιους πόρους, όπως ακόμη και τα πλουσιότερα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Αμερική, δεν μπορούν να περιμένουν από τους φορολογουμένους να συνεχίσουν να τα χρηματοδοτούν αν γίνουν αντικείμενο μαζικής αντιπάθειας. Η ρίζα της σημερινής επίθεσης κατά της ανώτατης εκπαίδευσης βρίσκεται σε σημαντικό βαθμό στα ίδια τα πανεπιστήμια.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα προβλήματα, υπάρχουν μορφές ομοσπονδιακής παρέμβασης που, κατά τη γνώμη μου, είναι απολύτως εύλογες από μια φιλελεύθερη οπτική. Η κυβέρνηση θα μπορούσε θεμιτά να ερευνήσει ιδρύματα που φαίνεται να παραβιάζουν ομοσπονδιακούς νόμους περί διάκρισης στις προσλήψεις και τις εισαγωγές φοιτητών. Θα μπορούσε να αυξήσει τον φόρο στα έσοδα των υπερπλούσιων πανεπιστημίων, ιδίως αν αυτά χρεώνουν και εξωφρενικά δίδακτρα.
Εχθροί – Η κυβέρνηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα πανεπιστήμια θα παραμείνουν εχθρικά προς το κίνημα MAGA και αντέδρασε αντιμετωπίζοντάς τα σαν εχθρούς που πρέπει να αποδυναμωθούν ή, ιδανικά, να καταστραφούν.
Αλλά η κυβέρνηση Τραμπ δεν επέλεξε να εστιάσει στην επίλυση των πραγματικών προβλημάτων στα πανεπιστήμια. Ούτε καν προσπάθησε σοβαρά να διορθώσει την ιδεολογική ανισορροπία που υπάρχει σε πολλά από αυτά. Αντιθέτως, φαίνεται να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα πανεπιστήμια θα παραμείνουν εχθρικά προς το κίνημα MAGA – και αντέδρασε αντιμετωπίζοντάς τα σαν εχθρούς που πρέπει να αποδυναμωθούν ή, ιδανικά, να καταστραφούν.
Από αμιγώς κομματική σκοπιά, αυτή η στάση έχει κάποια λογική. Ακόμη κι αν τα πανεπιστήμια δεν ήταν τόσο ιδεολογικά ομοιογενή, είναι πιθανό ότι θα συνέχιζαν να είναι προπύργια προοδευτικών ιδεών. Σε μια ρεαλπολιτίκ θεώρηση, κατά την οποία οι θεσμοί κατατάσσονται σε «φιλικούς» ή «εχθρικούς» με βάση το αν ευνοούν τη λαϊκή Δεξιά, τα πανεπιστήμια εύκολα εντάσσονται στους δεύτερους.
Αλλά, όσο ρομαντικό κι αν ακούγεται, ο Αμερικανός πρόεδρος οφείλει να ενδιαφέρεται για περισσότερα από το κομματικό του συμφέρον. Και ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση επιτίθεται στο Χάρβαρντ δείχνει ξεκάθαρα ότι τέτοιες «αφελείς» σκέψεις είναι ξένες προς αυτήν.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι μάχεται υπέρ της ελευθερίας του λόγου. Ωστόσο, στην επιστολή της προς το Χάρβαρντ, η Νοέμ διατυπώνει αιτήματα που έρχονται σε ευθεία αντίθεση με την ακαδημαϊκή ελευθερία – όπως η απαίτηση να της παραδοθεί «όλο το διαθέσιμο οπτικοακουστικό υλικό από οποιαδήποτε διαδήλωση αλλοδαπού φοιτητή στην πανεπιστημιούπολη του Χάρβαρντ τα τελευταία πέντε χρόνια».
Η κυβέρνηση έχει εύλογο συμφέρον να διασφαλίσει ότι τα πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις βίαιες διαμαρτυρίες. Η απαίτηση όμως καλύπτει κάθε διαδήλωση – ακόμη και τις ειρηνικές. Και αυτό εν μέσω απέλασης φοιτητών για «παραπτώματα» όπως η συγγραφή άρθρων σε φοιτητικές εφημερίδες.
Η απώλεια
Το πιο εντυπωσιακό πάντως είναι ότι η κυβέρνηση δείχνει πλήρη αδιαφορία για τη συμβολή των ξένων φοιτητών στην αμερικανική αριστεία. Ναι, το πανεπιστήμιο έχει κάνει λάθη. Και ναι, σε πολλά σημεία του είναι κυρίαρχες παράλογες ιδεολογίες. Ομως ταυτόχρονα παραμένει στην πρωτοπορία της έρευνας σε τομείς ζωτικής σημασίας, από τους ημιαγωγούς έως την τεχνητή νοημοσύνη. Αν ο Τραμπ ήταν σοβαρός ως προς την επιθυμία να υπερισχύσει η Αμερική της Κίνας, θα αναγνώριζε ότι η καταστροφή τέτοιων δυνατοτήτων, στο όνομα ενός πολέμου κατά της «woke» κουλτούρας, είναι καταστροφική.
O κ. Γιάσα Μουνκ είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς.
Content Original Link:
" target="_blank">
