Εκτός ελέγχου η κατάσταση η Μέση Ανατολή – Σφοδρές επιθέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν
Το Ισραήλ πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στην ιστορία του κατά του Ιράν, σε μια αιφνιδιαστική και ευρείας κλίμακας επίθεση.
Στόχο αποτέλεσαν τα πυρηνικά, στρατιωτικά και επιστημονικά κέντρα – οι επιδρομές έπληξαν εγκαταστάσεις στην Τεχεράνη, στο Ισφαχάν και κυρίως στη Νατάνζ, βασικό κέντρο εμπλουτισμού ουρανίου. Η Μοσάντ φέρεται να είχε προετοιμάσει την επιχείρηση επί οκτώ μήνες, με συνδυασμό αεροπορικών πληγμάτων και δολιοφθορών στο έδαφος.
Διαβάστε ΕΔΩ τη λεπτό προς λεπτό κάλυψη των γεγονότων
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ο στρατός του Ισραήλ προκαλούσε πλήγματα σε διάφορα σημεία του Ιράν, το οποίο απάντησε το βράδυ με μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων.
Σύμφωνα με το ημιεπίσημο πρακτορείο Tasnim, τουλάχιστον τέσσερα κορυφαία στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης, ανάμεσά τους και ο επικεφαλής τους, υποστράτηγος Χοσεΐν Σαλαμί, σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές επιθέσεις, όπως και δύο πυρηνικοί επιστήμονες. Σύμφωνα με ιρανικά μέσα, 78 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 320 τραυματίστηκαν.
Από το απόγευμα και μετά, ιρανικά μέσα ανέφεραν νέες εκρήξεις στη δυτική επαρχία της Τεχεράνης, στις πόλεις Σαριά και Μαλάρντ, καθώς και στην περιοχή Τσιτγκάρ της πρωτεύουσας, ενώ πλήγμα καταγράφηκε και στην Πακντάστ, νοτιοανατολικά της Τεχεράνης.
Αργά το βράδυ, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι κατέστρεψε κρίσιμη πυρηνική υποδομή στην πόλη Ισφαχάν του Ιράν, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με ανακοίνωση των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF), ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη έπληξαν εγκαταστάσεις που σχετίζονται με τη διαδικασία επανεπεξεργασίας εμπλουτισμένου ουρανίου — στάδιο που θεωρείται κρίσιμο στην πορεία προς την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Η επίθεση είχε στόχο, όπως αναφέρεται, «μονάδα παραγωγής μεταλλικού ουρανίου, υποδομές μετατροπής εμπλουτισμένου ουρανίου, εργαστήρια και άλλες κρίσιμες εγκαταστάσεις».
Οπως δήλωσε ο πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ, Μάικλ Λάιτερ, επόμενος στρατηγικός στόχος είναι το υπόγειο πυρηνικό συγκρότημα στο Φορντό.
Ο αντίκτυπος της ισραηλινής επίθεσης
Η αρχική φάση των ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών κατά του Ιράν φαίνεται πως είχε περιορισμένο αντίκτυπο στην κρίσιμη πυρηνική υποδομή της Τεχεράνης, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες που ανέλυσαν δορυφορικές εικόνες, μεταδίδει το Reuters.
Παρά τις ανακοινώσεις περί καταστροφής της υπέργειας μονάδας εμπλουτισμού ουρανίου στη Νατάνζ από τον επικεφαλής της IAEA Ραφαέλ Γκρόσι, οι εικόνες δεν δείχνουν εκτεταμένες ζημιές σε υπόγειες εγκαταστάσεις όπως αυτές στο Φορντό και στο Ισφαχάν.
Ο Ντέιβιντ Όλμπραϊτ, ειδικός σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας, δήλωσε πως τα ισραηλινά πλήγματα επικεντρώθηκαν στην εξουδετέρωση στρατιωτικής ηγεσίας, επιστημόνων και αεράμυνας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον 20 Ιρανοί στρατιωτικοί διοικητές και έξι κορυφαίοι πυρηνικοί επιστήμονες σκοτώθηκαν. Ο ίδιος ανέφερε πως είναι πιθανό να πραγματοποιήθηκαν και κυβερνοεπιθέσεις ή επιθέσεις με drones σε τούνελ που οδηγούν σε φυγοκεντρητές, χωρίς να υπάρχουν ορατά ίχνη.
Ο Τζέφρι Λιούις, ειδικός σε θέματα μη διάδοσης πυρηνικών, εκτίμησε πως οι ζημιές στη Νατάνζ είναι «μέτριες», ενώ οι υπόγειες εγκαταστάσεις παραμένουν ανέπαφες. Ορισμένα κτίρια υποστήριξης, κυρίως υποδομές ηλεκτροδότησης, φαίνεται να επλήγησαν.
Το βαθιά θαμμένο υπόγειο συγκρότημα στο Φορντό θεωρείται ότι δεν μπορεί να καταστραφεί χωρίς τη χρήση των αμερικανικών υπερβαρέων βομβών τύπου Massive Ordnance Penetrator, βάρους 14 τόνων, οι οποίες μπορούν να μεταφερθούν μόνο από βομβαρδιστικά B-2 των ΗΠΑ.
Ο Μαρκ Ντάμπουιτς του think tank FDD δήλωσε πως ενδεχόμενη απόφαση του Ιράν να μην επανέλθει σε διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε αμερικανική στρατιωτική δράση με αυτά τα μέσα.
Παραμένει ασαφές ποιο είναι το τελικό στρατηγικό σχέδιο του Ισραήλ. Όπως σημειώνει ο αναλυτής Ντέκερ Έβελεθ, η επιχείρηση μπορεί να έχει ως στόχο την αποδόμηση των ιρανικών δομών διοίκησης και τον περιορισμό των δυνατοτήτων πυραυλικής αντεπίθεσης.
Μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων
Η απάντηση του Ιράν ήταν άμεση: Η Τεχεράνη ανακοίνωσε την έναρξη της Επιχείρηση «Σκληρή Τιμωρία», χαρακτηρίζοντας τις ισραηλινές επιθέσεις «τρομοκρατική ενέργεια».
Εκρήξεις ακούστηκαν στην ισραηλινή πρωτεύουσα ενώ σειρήνες ήχησαν σε όλη τη χώρα, καθώς το Ιράν εξαπέλυσε εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ, σε μια πρωτοφανή απάντηση για τον θάνατο κορυφαίων στρατιωτικών και πυρηνικών αξιωματούχων του από ισραηλινές επιδρομές νωρίτερα μέσα στην ημέρα.
Δεκάδες πύραυλοι εθεάθησαν πάνω από την Ιερουσαλήμ, ενώ το σύστημα Iron Dome ενεργοποιήθηκε για να αντιμετωπίσει το σφοδρό κύμα πυραυλικών επιθέσεων.
Εκρήξεις σημειώθηκαν και στο Τελ Αβίβ – πυκνός καπνός υψώθηκε πάνω από την πόλη, ενώ υπήρχαν πληροφορίες για πολίτες που τραυματίστηκαν. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι αναχαίτισε μέρος των επιθέσεων πριν φτάσουν στο ισραηλινό έδαφος.
Ισραηλινά νοσοκομεία περιθάλπουν δεκάδες ανθρώπους που τραυματίστηκαν σοβαρά από την ιρανική πυραυλική επίθεση, σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις. Ανάμεσά τους, μία γυναίκα που νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Beilinson δίνει μάχη για τη ζωή της, όπως ανέφερε το νοσοκομείο σε σχετική δήλωση.
Η ένταση έχει ήδη προκαλέσει σοβαρούς τραυματισμούς και σε άλλες περιοχές: τρία παιδιά τραυματίστηκαν από θραύσματα πυραύλου κοντά στη Χεβρώνα, σύμφωνα με παλαιστινιακά μέσα.
Ο ισραηλινός στρατός ανέφερε πως η ρουκέτα προήλθε από την Υεμένη.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε τηλεοπτικό διάγγελμα, υποστήριξε πως στόχος της ισραηλινής επιχείρησης ήταν να πληγεί η πυρηνική υποδομή του Ιράν, τα εργοστάσια παραγωγής βαλλιστικών πυραύλων και η στρατιωτική ιεραρχία της χώρας.
Ο Νετανιάχου είχε τηλεφωνική επικοινωνία με Ντόναλντ Τραμπ – αξιωματούχος που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας ανέφερε πως ο Τραμπ «επαναβεβαίωσε την υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ» και κάλεσε την ιρανική ηγεσία «να επιλέξει την αποκλιμάκωση και τη συμφωνία, πριν να είναι πολύ αργά».
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είχε μπαράζ τηλεφωνικών επαφών με μία σειρά από ηγέτες καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Από την πλευρά του, ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεσμεύθηκε για «σκληρή, αμείλικτη απάντηση», ενώ κατηγόρησε το Ισραήλ για «τρομοκρατική δράση» και υποσχέθηκε πως «θα δείξουμε δύναμη και δεν θα δείξουμε έλεος».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε όλες τις πλευρές να επιδείξουν «μέγιστη αυτοσυγκράτηση».
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία, ενώ αναλυτές εκτιμούν πως η σύγκρουση ενδέχεται να έχει απρόβλεπτες συνέπειες για την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια.
Το χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν προετοιμαζόταν επί οκτώ μήνες
Η εντυπωσιακή και εκτεταμένη επιχείρηση του Ισραήλ κατά του Ιράν, με στόχο πυρηνικές εγκαταστάσεις, πυραυλικά συστήματα, επιστήμονες και στρατηγούς, σχεδιάστηκε επί οκτώ μήνες υπό άκρα μυστικότητα.
Οι ισραηλινές δυνάμεις ξεκίνησαν μια στρατιωτική καμπάνια που χαρακτηρίζεται ως η πιο σοβαρή πρόκληση για το ιρανικό καθεστώς μετά την επανάσταση του 1979, ενώ αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι «μόλις άρχισε».
Η επιχείρηση
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι στόχος είναι η «εξάλειψη» των πυρηνικών και βαλλιστικών δυνατοτήτων του Ιράν.
Στις πρώτες ώρες:
- Στοχοποιήθηκαν περίπου 25 Ιρανοί πυρηνικοί επιστήμονες· τουλάχιστον δύο έχουν επιβεβαιωμένα σκοτωθεί.
- Εξοντώθηκε η ανώτατη στρατιωτική ηγεσία του Ιράν, περιλαμβανομένων του επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης και του αρχηγού του γενικού επιτελείου.
- Παράλληλα με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, η Μοσάντ διεξάγει επιχειρήσεις δολιοφθοράς εντός Ιράν.
- Ισραηλινοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να στοχοποιούν υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις και άλλες στρατηγικές υποδομές τις επόμενες ημέρες.
Η απόφαση και οι λόγοι
Η ιδέα για συνδυασμένη επιχείρηση κατά του πυρηνικού και πυραυλικού προγράμματος του Ιράν πήρε μορφή μετά από ιρανική επίθεση στο Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2024.
Καταλυτικοί παράγοντες ήταν:
- Η αυξανόμενη πυραυλική ισχύς του Ιράν και η φθορά της αεράμυνάς του.
- Πληροφορίες για πρόοδο στην πυρηνική εξοπλιστική έρευνα.
- Η επικείμενη λειτουργία υπόγειας εγκατάστασης εμπλουτισμού, απρόσβλητης ακόμη και από αμερικανικές βόμβες διατρήσεως.
Ρήγμα ή συνεννόηση με ΗΠΑ;
- Παρά την επίσημη στάση της Ουάσιγκτον υπέρ της διπλωματίας, το Ισραήλ προχώρησε με πλήρη σχεδιασμό:
- Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υπήρξε απόλυτη συνεννόηση με τον Λευκό Οίκο, παρά τις δημόσιες δηλώσεις Τραμπ κατά της επίθεσης.
- Σύμφωνα με το Axios, ο Τραμπ προειδοποιούσε δημοσίως, αλλά ιδιωτικά είχε δώσει το «πράσινο φως» για να αιφνιδιαστεί το Ιράν.
- Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι η επίθεση ήταν «μονομερής» χωρίς αμερικανική εμπλοκή.
- Ο Τραμπ είπε πως «ήξερε τα πάντα», αλλά η Ουάσιγκτον δεν συμμετείχε στρατιωτικά.
Αντίποινα και κίνδυνοι
Το Ισραήλ προετοιμάζεται για μαζική ιρανική απάντηση, με εκατοντάδες πυραύλους και drones να απειλούν το έδαφός του αλλά και αμερικανικές βάσεις στην περιοχή. Την Παρασκευή, Ιρανοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι η απάντησή τους θα στοχεύσει και τις ΗΠΑ.
Πηγή: Axios
Τραμπ: Γνωρίζαμε τα πάντα
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η διοίκησή του είχε πλήρη γνώση του ισραηλινού σχεδίου για επίθεση στο Ιράν. Μιλώντας στο Reuters, υποστήριξε πως «ήξερα τα πάντα» και ότι κατέβαλε προσπάθειες να αποτρέψει την καταστροφή.
«Προσπάθησα πολύ σκληρά να τους σώσω από την ταπείνωση και τον θάνατο. Θα ήθελα πολύ να είχε υπάρξει συμφωνία», είπε, προσθέτοντας ότι «ακόμα δεν είναι αργά». Σύμφωνα με τον Τραμπ, είχε δώσει διορία 60 ημερών στο Ιράν για συμφωνία – «και σήμερα είναι η 61η μέρα».
Όπως σημείωσε, η Ουάσιγκτον ζητούσε από την Τεχεράνη να εγκαταλείψει τον εμπλουτισμό ουρανίου, κάτι που η ιρανική ηγεσία αρνήθηκε. «Ξέραμε αρκετά ώστε να δώσουμε στο Ιράν 60 μέρες. Τώρα είναι η 61η, σωστά; Άρα, ξέραμε τα πάντα», είπε. Ερωτηθείς αν το Ιράν διατηρεί ακόμα πυρηνικό πρόγραμμα, απάντησε: «Κανείς δεν ξέρει. Ήταν ένα πολύ καταστροφικό χτύπημα».
- Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε έκτακτη προειδοποίηση προς τους Αμερικανούς πολίτες, καλώντας τους να μην ταξιδέψουν στο Ιράν για κανέναν λόγο και όσοι βρίσκονται ήδη εκεί να αποχωρήσουν αμέσως.
Ιρανική επίθεση διέκοψε ζωντανή ενημέρωση του ισραηλινού στρατού
Μια επίθεση του Ιράν εναντίον του κεντρικού Ισραήλ οδήγησε στη διακοπή ζωντανής τηλεοπτικής ενημέρωσης από τον εκπρόσωπο του ισραηλινού στρατού το βράδυ της Παρασκευής, σύμφωνα με ισραηλινό αξιωματούχο.
Το περιστατικό σημειώθηκε ενώ ο στρατιωτικός εκπρόσωπος έδινε ενημέρωση για την εξέλιξη της ισραηλινής επιχείρησης κατά του Ιράν, όταν ήχησαν οι σειρήνες και η μετάδοση διακόπηκε αιφνιδιαστικά.
Η Ιερουσαλήμ και η κεντρική περιοχή του Ισραήλ βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού.
Μακρόν: Το Ιράν φέρει βαριά ευθύνη
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι το Ιράν φέρει «βαριά ευθύνη» για την αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής, επιμένοντας πως η Τεχεράνη προχώρησε αδικαιολόγητα με το πυρηνικό της πρόγραμμα, παρά τις διπλωματικές προτάσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε συνέντευξη Τύπου στο Παρίσι, ο Μακρόν τόνισε πως η Γαλλία δεν συμμετείχε στον σχεδιασμό ή την εκτέλεση των ισραηλινών επιθέσεων στο Ιράν και εξακολουθεί να προκρίνει τον δρόμο της διπλωματίας. Υπογράμμισε ότι οι πληροφορίες που είχε η Γαλλία για την πρόοδο του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος ήταν «ιδιαιτέρως ανησυχητικές», όμως το Παρίσι δεν εισηγήθηκε στρατιωτική δράση.
«Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε έναν κόσμο όπου το Ιράν θα διαθέτει πυρηνικά όπλα», είπε χαρακτηριστικά, ενώ τόνισε ότι «παρά τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, δεν πρέπει να ξεχάσουμε τη Γάζα».
«Η επιθυμία μας είναι η άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων», ανέφερε. Παράλληλα, κάλεσε όλες τις πλευρές σε αυτοσυγκράτηση και εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι το Ιράν δεν ανταποκρίθηκε στις πρωτοβουλίες των ΗΠΑ.
Ο Μακρόν επανέλαβε τη θέση της Γαλλίας για τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους που θα αναγνωρίζει το Ισραήλ, προσθέτοντας ότι παραμένει αποφασισμένος να αναγνωρίσει την παλαιστινιακή κρατική οντότητα. Ανέφερε επίσης ότι η επικείμενη Διάσκεψη του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη αναβάλλεται λόγω των εξελίξεων.
Διπλό μήνυμα Πούτιν σε Ιράν και Ισραήλ
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε διαδοχικές τηλεφωνικές συνομιλίες με τον πρόεδρο του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου.
Κατά την επικοινωνία του με τον Ιρανό πρόεδρο, ο Πούτιν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τους νεκρούς των ισραηλινών επιδρομών και καταδίκασε την επίθεση ως παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
Σε ξεχωριστή συνομιλία με τον Νετανιάχου, ο Πούτιν τόνισε ότι τα ζητήματα που αφορούν στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν πρέπει να επιλυθούν μέσω διπλωματικών οδών, επισημαίνοντας την ανάγκη αποτροπής περαιτέρω κλιμάκωσης στην περιοχή.
Content Original Link:
" target="_blank">
