G7 – Διπλωμάτες: «Δεν είμαστε πρώτη φορά αντιμέτωποι με “τέλεια καταιγίδα”»
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ακριβώς πριν από επτά χρόνια στη σύνοδο της ομάδας των επτά πιο ισχυρών οικονομιών του κόσμου –του G7 στο Κεμπέκ του Καναδά– μια φωτογραφία έγινε viral, καθώς απεικόνιζε τη Γερμανίδα τότε καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ με τα χέρια αποφασιστικά τοποθετημένα σε ένα τραπέζι να κοιτάει σχεδόν απειλητικά τον Ντόναλντ Τραμπ, που βρισκόταν φανερά σε θέση άμυνας με τα χέρια σφιγμένα περιστοιχισμένος από άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Η εντυπωσιακή εικόνα δημοσιεύθηκε από το γραφείο της Μέρκελ με ειρωνική λεζάντα: «Δεύτερη ημέρα της συνόδου του G7: αυθόρμητη συνάντηση μεταξύ δύο συνεδριάσεων» και συνόψισε με τον καλύτερο τρόπο τη διαχωριστική «γραμμή» Ευρωπαίων και μη ηγετών έναντι της πρωτόγνωρης τότε πολιτικής «Αμερική, πρώτα» του Τραμπ και των εντάσεων που επικράτησαν στον Καναδά.
Επτά χρόνια μετά, οι Ευρωπαίοι θα βρεθούν εκ νέου αντιμέτωποι με τον Τραμπ «2.0», αυτή τη φορά, αλλά σε αρκετά διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον. Στις Βρυξέλλες έχουν ξεκινήσει καιρό προετοιμασίες και ασκήσεις επί χάρτου τόσο στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα όσο και στο ΝΑΤΟ, ενόψει των πρώτων –επί της ουσίας– συλλογικών διαπραγματεύσεών τους με τον Τραμπ και επίκεντρο την άμυνα, την οικονομία και εν γένει την ασφάλεια της ηπείρου. «Προσδεθείτε», αναφέρει Ευρωπαίος διπλωμάτης, καθώς οι επόμενες δύο εβδομάδες θα είναι αποφασιστικές για τη διατήρηση ή μη του «γόρδιου δεσμού» με τις ΗΠΑ μέσω των συνομιλιών για την Ουκρανία, το διατλαντικό εμπόριο και τις δεσμεύσεις της Ουάσιγκτον έναντι του ΝΑΤΟ.
Πρώτη καθοριστική συνάντηση θα διεξαχθεί σήμερα, Κυριακή, στο πλαίσιο της διήμερης συνόδου του G7 στον Καναδά. Μια εβδομάδα αργότερα, στις 25 Ιουνίου, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν με τον Τραμπ στη Χάγη, ενώ την επόμενη ημέρα οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεδριάσουν στις Βρυξέλλες για να αξιολογήσουν την κατάσταση και πώς θα πετύχουν εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ. «Δεν είναι η πρώτη φορά που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με “τέλεια καταιγίδα”», αναφέρει Ευρωπαίος διπλωμάτης, που παραδέχεται ωστόσο ότι τώρα οι διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ έχουν γίνει πιο πολύπλοκες, καθώς «στο μυαλό του όλα είναι ένα πράγμα. Το εμπόριο, η Ουκρανία, η άμυνα. Θα ζητήσει παραχωρήσεις για το ένα ζήτημα ως αντάλλαγμα για κάτι άλλο». Είναι έτοιμοι οι Ευρωπαίοι να υποχωρήσουν, θυσιάζοντας κάποιες από τις θεμελιώδεις αρχές τους ή θα προχωρήσουν σε τελική ρήξη με την Ουάσιγκτον;
Εξάρτηση
«Πλήρης ρήξη δεν είναι πραγματικά εφικτή», σημειώνει ο Γκούντραμ Βολφ, ανώτατο στέλεχος του Bruegel στις Βρυξέλλες και εξηγεί ότι «μια ρήξη στο ΝΑΤΟ θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρή για την Ευρώπη και θα την έθετε σε σημαντικό κίνδυνο, καθώς εξακολουθεί να εξαρτάται πολύ από τις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας, ιδίως έναντι της Μόσχας. Αυτή είναι η ουσία. Επομένως, ο Τραμπ μπορεί να ασκήσει πιέσεις στην Ευρώπη στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων, λόγω αυτής της εξάρτησης και της διασφάλισης, ως αντάλλαγμα, της συνέχισης της αμερικανικής παρουσίας». Με αυτό συμφωνεί ο Ερίκ Μορίς, αναλυτής για το European Policy Center στις Βρυξέλλες, ωστόσο τονίζει ότι «το βασικό πρόβλημα της Ε.Ε. είναι ότι δεν ξέρει ακριβώς τι θέλει να πετύχει ο Τραμπ στην Ουκρανία, στο ΝΑΤΟ και το εμπόριο. Προσπαθούμε να διαπραγματευτούμε τους δασμούς, όμως δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τι πραγματικά τον ενδιαφέρει και τι είναι έτοιμος τελικά να συμφωνήσει».
Γι’ αυτό, άλλωστε, Ευρωπαίοι και νατοϊκοί διπλωμάτες παραδέχονται ότι είναι εξαιρετικά δύσκολη κάθε πρόβλεψη και πως όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά ενόψει των διαπραγματεύσεων, ενώ εξηγούν στην «Κ» τις ρεαλιστικές προσδοκίες τους.
Η σύνοδος του G7 θα αποτελέσει το πρώτο «κρας τεστ» για το πώς βλέπει πλέον ο Τραμπ τους έξι εταίρους του. Θα είναι ομαδικός παίκτης ή θα συνεχίσει να απειλεί με δασμούς; Δεύτερο ζήτημα –παρουσία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι– είναι να φανεί το τι ακριβώς σκέφτεται για τις ειρηνευτικές συνομιλίες και εάν θα αποδεχθεί την πρόσφατη ευρωπαϊκή πρόταση για κυρώσεις εναντίον των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου, εξηγεί Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Χωρίς συντονισμό με τις ΗΠΑ αυτό το μέτρο δεν θα έχει απολύτως κανένα νόημα», σημειώνει. Το χειρότερο σενάριο: να εκνευριστεί ο Τραμπ στον Καναδά, λόγω πιθανής πίεσης για κυρώσεις και για την Ουκρανία και να προχωρήσει άμεσα στους τιμωρητικούς δασμούς. Το ρεαλιστικό σενάριο: να δοθεί περαιτέρω χρόνος για τελική απόφαση για τις κυρώσεις και το εμπόριο.
Λίγες ημέρες μετά, στη Χάγη, οι συνομιλίες στο ΝΑΤΟ θα αφορούν μόνο ένα ζήτημα: την αύξηση –κατ’ απαίτηση του Τραμπ– των αμυντικών δαπανών των νατοϊκών εταίρων στο 5% του ΑΕΠ έως το 2032. Το «αντάλλαγμα»: η συνέχιση της παρουσίας των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη. «Το τοπίο παραμένει προσώρας θολό», αναφέρει νατοϊκός διπλωμάτης και εξηγεί ότι δεν είναι μόνο οι χώρες του Νότου –Ιταλία και Ισπανία– που αντιδρούν, προβληματισμό και παρά τη φόρμουλα που προτείνει ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ (3,5% καθαρές αμυντικές δαπάνες, +1,5% για λοιπές αμυντικές επενδύσεις) εκφράζουν Βρετανία, Καναδάς, Λουξεμβούργο και Βέλγιο. Το χειρότερο σενάριο: να επέλθει ρήξη με τον Τραμπ και να αποσύρει τα στρατεύματα από την Ευρώπη. Το ρεαλιστικό σενάριο: να δοθεί χρονικό περιθώριο έως το 2035 με «ρήτρα» αναθεώρησης του 5% το 2029, αναφέρει η ίδια πηγή. «Εως τότε πολλά θα έχουν αλλάξει και για τις ΗΠΑ», τονίζει.
Συγκρατημένη αισιοδοξία εκφράζουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες για τις εμπορικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ε.Ε. – ΗΠΑ, καθώς έχουν «μπει σε έναν δρόμο» υπό την καθοδήγηση της Κομισιόν και στόχο τον συμβιβασμό. Τα δεδομένα σήμερα είναι ότι χωρίς συμφωνία έως την 9η Ιουλίου (οπότε λήγει η «εκεχειρία» του εμπορικού πολέμου του Τραμπ) θα επιβάλλει δασμούς ύψους 50% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές. Το χειρότερο σενάριο: στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 26 Ιουνίου οι «27» να δώσουν εντολή επιβολής των σχεδιαζόμενων αντιμέτρων ύψους 95 δισ., με άμεσες «πληθωριστικές» επιπτώσεις και για τις δύο πλευρές. Το ρεαλιστικό σενάριο: επί της αρχής συμφωνία έως τις 9 Ιουλίου, που θα επιτρέψει περαιτέρω συνομιλίες για την επεξεργασία τεχνικών λεπτομερειών, αναφέρουν ευρωπαϊκές πηγές.
Ξεκάθαρο διακύβευμα
Θέμα «αγκάθι» θα είναι αδιαμφισβήτητα η Ουκρανία, καθώς άγνωστο παραμένει το πώς θα συνεχίσει να προσεγγίζει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ο Τραμπ, σημειώνουν διπλωμάτες. «Το διακύβευμα όμως για την Ευρώπη είναι ξεκάθαρο: να μη χάσει τον πόλεμο η Ουκρανία. Εάν συμβεί, θα υπάρξουν τεράστιες συνέπειες, καθώς θα πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα στην άμυνα από όσα συζητούμε σήμερα», τονίζει ο Γκούντραμ Βολφ.
Εκείνο που επιδιώκουν, ουσιαστικά, από τις τρεις συναντήσεις οι Ευρωπαίοι είναι μια εποικοδομητική ατμόσφαιρα με τον Τραμπ και κυρίως μια διασφάλιση ότι δεν θα αποτυπωθεί σε κάποια φωτογραφία το λύσιμο του «διατλαντικού δεσμού».
Content Original Link:
" target="_blank">
