Η επιχείρηση «Rising Lion» και τα πυρηνικά του Ιράν
Εάν δεχθούμε ως αληθή όσα υποστήριξε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου όταν εκλήθη να εξηγήσει το «γιατί τώρα;» της ισραηλινής επιχείρησης «Rising Lion», τότε το Ισραήλ έπρεπε να δράσει… χθες, επειδή το Ιράν απείχε μόλις ολίγους μήνες από την ανάπτυξη του πρώτου δικού του πυρηνικού όπλου.
«Επρεπε να δράσουμε. Ηταν η ύστατη στιγμή και αναλάβαμε δράση, για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας αλλά και ολόκληρη την υφήλιο από αυτό το εμπρηστικό καθεστώς», δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο Fox News. «Οι πληροφορίες που λάβαμε και που μοιραστήκαμε με τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν απολύτως σαφείς: (σ.σ. οι Ιρανοί) εργάζονταν πάνω σε ένα μυστικό σχέδιο για τον εμπλουτισμό ουρανίου που προχωρούσε πολύ γρήγορα και θα είχαν στα χέρια τους μια πρώτη συσκευή (σ.σ. βόμβα) μέσα σε σίγουρα λιγότερο από έναν χρόνο», είπε ο Νετανιάχου, απευθυνόμενος στο συντηρητικό κοινό των ΗΠΑ. Οι Ισραηλινοί δεν αποκλείεται το προσεχές διάστημα να ζητήσουν από τις ΗΠΑ ως στήριξη νέα όπλα τα οποία οι ίδιοι δεν διαθέτουν, όπως «bunker buster» βόμβες (Mother of All Bombs-MOABs) και στρατηγικά βομβαρδιστικά, προκειμένου να πλήξουν τις βαθιά χωμένες μέσα στο βουνό υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις των Ιρανών στο Φορντό (κεντρικό Ιράν).
«Το βουνό του χαμού»
«Το πυρηνικό βουνό που στοιχειώνει το Ισραήλ», γράφουν με γλαφυρή διάθεση οι FT, αναφερόμενοι σε εκείνο το κομμάτι γης μέσα στο οποίο βρίσκονται καλά θαμμένες, περίπου 500 μέτρα κάτω από το έδαφος, οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντό, σε απόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων από την πόλη Κομ. «Για τους Ισραηλινούς, είναι κάτι σαν το Βουνό του Χαμού» της Μόρντορ από τον Αρχοντα των Δαχτυλιδιών, σημειώνουν στην ίδια ανάλυση, υπογραμμίζοντας ότι οι πυρηνικές υποδομές στο Φορντό είναι πολύ πιο καλά θωρακισμένες από εκείνες, για παράδειγμα, της Νατάνζ.
Το αμερικανικό Axios γράφει σχετικά: «Το Ισραήλ θα χρειαστεί βοήθεια από τις ΗΠΑ για να καταστρέψει το Φορντό, το οποίο είναι χτισμένο βαθιά μέσα στο βουνό. Εάν αυτή η εγκατάσταση παραμείνει άθικτη και προσβάσιμη, τότε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που το Ισραήλ θέλει να εξαλείψει, μπορεί να επιταχυνθεί […] Ομως το Ισραήλ δεν διαθέτει τις τεράστιες βόμβες που απαιτούνται για να καταστρέψει αυτήν την εγκατάσταση, ούτε τα στρατηγικά βομβαρδιστικά για να τις μεταφέρει. Οι ΗΠΑ από την άλλη πλευρά, διαθέτουν τέτοιες βόμβες και τέτοια βομβαρδιστικά». Ο Ισραηλινός πρέσβης στις ΗΠΑ, Γιεχίελ Λάιτερ, το είχε δηλώσει απερίφραστα προ ημερών, μιλώντας στο Fox News: «Αυτή η επιχείρηση (σ.σ. Rising Lion) πρέπει στην πραγματικότητα να ολοκληρωθεί με την εξάλειψη του Φορντό».
Ωστόσο, εάν δεχθούμε, από την άλλη πλευρά, ως αληθή όσα ανέφερε ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, τότε «το Ιράν δεν έχει την πρόθεση να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, αλλά θα διεκδικήσει το δικαίωμά του στην πυρηνική ενέργεια και την έρευνα».
Το ιστορικό
Οι Ισραηλινοί κατηγορούν, παλαιόθεν, την Τεχεράνη ότι θέλει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, πράγμα το οποίο η ιρανική πλευρά αρνείται υποστηρίζοντας ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα είναι ειρηνικό και αποκλειστικά ενεργειακής στόχευσης.
Υπερασπιζόμενοι την ειρηνική διάσταση αυτού του προγράμματος, οι Ιρανοί –οι οποίοι έχουν υπογράψει και επικυρώσει τη Συνθήκη για τη μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων (NPT) ήδη από τη δεκαετία του 1970– βρέθηκαν προ ετών (στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας JCPOA) αλλά και πιο πρόσφατα (στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ-Ιράν με τη συμμετοχή του Στιβ Γουίτκοφ) να διαπραγματεύονται με τη διεθνή κοινότητα τους όρους εκείνους (τα ποσοστά πλαφόν στον εμπλουτισμό ουρανίου, τη διεθνή εποπτεία, τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, τις ποσότητες κ.ά.) που θα τους επέτρεπαν να διατηρήσουν ένα πυρηνικό πρόγραμμα το οποίο όμως δεν θα αντιμετωπίζεται ως απειλή για άλλες χώρες.
Δέκα χρόνια από την JCPOA
Το Ισραήλ ωστόσο από την πλευρά του, θα ήθελε να αποτρέψει ένα τέτοιο σενάριο, πράγμα το οποίο δεν κρύβει. Για αυτό και είχε αποκηρύξει προ ετών την JCPOA, το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν που είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών το καλοκαίρι του 2015. Για αυτό τώρα αντιδρά εκ νέου, «ακυρώνοντας» στην πράξη τις συνομιλίες Ουάσιγκτον-Τεχεράνης (ο τελευταίος γύρος που ήταν προγραμματισμένο να λάβει χώρα στο Ομάν χθες, δεν πραγματοποιήθηκε) με το αιτιολογικό της «απειλής» ενός ιρανικού πυρηνικού οπλοστασίου.
Ειρήσθω εν παρόδω, το περί ου ο λόγος ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ξεκίνησε επί σάχη και με αμερικανική βοήθεια, πολύ πριν από την ισλαμική επανάσταση του 1979.
Προειδοποιητικά «πυρά» και από τον ΙΑΕΑ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, όμως, και οι κινήσεις στις οποίες προχώρησε τις τελευταίες εβδομάδες ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), αρχικά δίνοντας στη δημοσιότητα μια έκθεση σύμφωνα με την οποία το Ιράν έχει εμπλουτίσει ουράνιο σε ποσοστό 60% (πολύ υψηλότερο δηλαδή από εκείνο που απαιτείται για την παραγωγή ενέργειας) και εν συνεχεία κατηγορώντας επισήμως την Τεχεράνη –για πρώτη φορά έπειτα από 20 χρόνια– ότι δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο τη μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων.
Αντικρουόμενες καταγγελίες
Τι ισχύει όμως στην πραγματικότητα; Απέχει όντως το Ιράν μόνο ολίγους μήνες από την απόκτηση της πρώτης δικής του ατομικής βόμβας, όπως καταγγέλλουν οι Ισραηλινοί; Ή μήπως, στον αντίποδα, οι Ισραηλινοί «εφευρίσκουν απειλές» στην προσπάθειά τους να πλήξουν την Τεχεράνη, όπως είχαν κάνει και οι Αμερικανοί πριν από την εισβολή στο Ιράκ με τις αναφορές τους τότε περί «όπλων μαζικής καταστροφής» τα οποία όμως δεν βρέθηκαν ποτέ;
2025 όπως 2012: Τι έλεγε τότε και τι λέει τώρα ο Νετανιάχου
Οι FT κάνουν μια αναδρομή στην ομιλία που είχε εκφωνήσει ο Νετανιάχου από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη όχι τον περασμένο Σεπτέμβριο αλλά το μακρινό… 2012. Κρατώντας στα χέρια του το σχέδιο μιας βόμβας «εμπλουτισμένης» με ποσοστά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είχε τότε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, υποστηρίζοντας ότι το Ιράν, εάν συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό να εμπλουτίζει ουράνιο, θα έχει στα χέρια του το πρώτο πυρηνικό όπλο μέσα σε ολίγους μήνες.
Δεκατρία χρόνια μετά, σαν σε δυστοπικό déjà vu, η διεθνής κοινότητα βλέπει τον Νετανιάχου να επαναλαμβάνει τις ίδιες προειδοποιήσεις.
Τι ισχύει, όμως, στην πραγματικότητα αναφορικά με τις δυνητικά «πολεμικές» διαστάσεις του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος;
Τα νέα δεδομένα
«Το Ιράν έχει αυξήσει δραματικά τα αποθέματα ουρανίου, ο βαθμός εμπλουτισμού του οποίου είναι κοντά στα επίπεδα που απαιτούνται για την ανάπτυξη όπλων, πλην δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι έχει αποφασίσει να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα», γράφουν οι Financial Times.
Η Τούλσι Γκάμπαρντ είχε μόλις τον περασμένο Μάρτιο, ως επικεφαλής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, υποστηρίξει ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου ότι το Ιράν δεν κατασκευάζει πυρηνικά όπλα. Την ίδια άποψη παρουσιάζονται να έχουν, από την πλευρά τους, και οι επιθεωρητές του IAEA.
«Στο κατώφλι»
Ωστόσο, ειδικοί υποστηρίζουν ότι πλέον, εν έτει 2025, το Ιράν όντως βρίσκεται «στο κατώφλι» της ανάπτυξης ενός δικού του πυρηνικού οπλοστασίου, καθώς αποκτά «εμπλουτισμένες» δυνατότητες που μπορεί να του επιτρέψουν στο μέλλον να μετατρέψει, εάν το θελήσει, το πυρηνικό του πρόγραμμα από ειρηνικό σε «πολεμικό». Πότε θα μπορούσε όμως, πρακτικά, η Τεχεράνη να κάνει ένα τέτοιο βήμα; Το εμπλουτισμένο ουράνιο αποτελεί το ένα μέρος της εξίσωσης. Το άλλο μέρος είναι η τεχνολογία της ενσωμάτωσης πυρηνικών κεφαλών σε πυραύλους. Το Ιράν ακόμη δεν είναι εκεί, με βάση όσα εκτιμούν ειδικοί όπως για παράδειγμα η Κέλσι Ντάβενπορτ της Arms Control Association, αλλά θα μπορούσε να φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο μέσα σε ένα διάστημα μηνών ή ολίγων ετών, ενώ παράλληλα εγείρονται ανησυχίες αναφορικά και με τις πυρηνικές εγκαταστάσεις που ενδεχομένως η Τεχεράνη να διατηρεί κρυφά, μακριά από τα βλέμματα των επιθεωρητών του IAEA.
Αυτό που έχει όντως αλλάξει τα τελευταία χρόνια, και που ανέφερε η Τούλσι Γκάμπαρντ ενώπιον του Κογκρέσου των ΗΠΑ τον περασμένο Μάρτιο όπως υπενθυμίζει ο Guardian, είναι το γεγονός ότι η συζήτηση περί πυρηνικών όπλων έχει πια πάψει να αποτελεί ταμπού εντός του Ιράν. Πλέον υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν ανοιχτά την «ανάγκη» ανάπτυξης ενός στρατιωτικού ιρανικού πυρηνικού προγράμματος ως μέσου αποτροπής. Η εν λόγω συζήτηση επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο μετά το 2018, έπειτα δηλαδή από τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ (της κυβέρνησης Τραμπ) από την JCPOA. Ωστόσο πλέον, στη σκιά της εν εξελίξει επιχείρησης «Rising Lion», επανέρχεται εντεινόμενη αποκτώντας «υπαρξιακές» για την Τεχεράνη διαστάσεις… με τους Ιρανούς να απειλούν πια να αποχωρήσουν και από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων (Non Proliferation Treaty-NPT).
Content Original Link:
" target="_blank">
