«Δεν αρκεί να είναι έτοιμος μόνο ο στρατός, αλλά και η κοινωνία» – Το γερμανικό σχέδιο για νέα καταφύγια
Πριν από περίπου 20 χρόνια, η Γερμανία έκρινε πως ο κίνδυνος στρατιωτικής επίθεσης στο έδαφός της ήταν πάρα πολύ μικρός, και προχώρησε στο κλείσιμο των τελευταίων αντιαεροπορικών καταφυγίων της χώρας. Σήμερα, το Βερολίνο κάνει «στροφή 180 μοιρών», και αναζητά πυρετωδώς λύση, στη σκιά της πιθανότητας ενός πολέμου με τηΡωσίαμέσα στα επόμενα χρόνια.
Από τα περίπου 2.000 καταφύγια και τις αντιαεροπορικές υποδομές που λειτουργούσαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, μόλις 580 παραμένουν λειτουργικά σήμερα, τα οποία θα μπορούσαν θεωρητικά να παρέχουν προστασία σε μόλις 480.000 άτομα, δηλαδή το 0,5% του γερμανικού πληθυσμού.
«Δεν γίνεται πλέον συντήρηση αυτών των υποδομών πολιτικής προστασίας», δήλωσε κυβερνητικός εκπρόσωπος. Τα εναπομείναντα καταφύγια της χώρας, περιλαμβανομένων των τεσσάρων στο Βερολίνο, «δεν είναι λειτουργικά», πρόσθεσε.
Καθώς στρατιωτικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να είναι σε θέση να επιτεθεί στη Δυτική Ευρώπη μέσα στα επόμενα χρόνια, η παρούσα κατάσταση των καταφυγίων θα άφηνε, στο ενδεχόμενο πολέμου, εκατομμύρια πολίτες απροστάτευτους.
Οπως μεταδίδει η Wall Street Journal, οι γερμανικές αρχές κινούνται πλέον πυρετωδώς για να καλύψουν το κενό, συντάσσοντας λίστες με δημόσιους χώρους που θα μπορούσαν γρήγορα και οικονομικά να μετατραπούν σε καταφύγια, ενώ ταυτόχρονα σχεδιάζουν πιο «μόνιμες λύσεις» για το μέλλον. Ενα πιλοτικό σχέδιο φιλοδοξεί να έχει εξασφαλίσει καταφύγια για ένα εκατομμύριο ανθρώπους μέχρι το τέλος του 2026.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τις απειλές κατά της Δύσης, η Γερμανία έχει δεσμευτεί να έχει μετατραπεί σε ένα ετοιμοπόλεμο κράτος έως το 2029. Οι στρατιωτικές της δαπάνες αναμένεται σχεδόν να διπλασιαστούν μέχρι τότε και η προετοιμασία δεν αφορά μόνο την απόκτηση αρμάτων και drones, αλλά και την προστασία των αμάχων.
«Οταν ρωτώ τους φίλους μου τι προμήθειες έχουν, πόσο νερό, φαγητό και ποια φάρμακα έχουν φυλαγμένα στο υπόγειο, το πιο συνηθισμένο αστείο είναι ότι έχουν αρκετό κόκκινο κρασί για έναν χρόνο», λέει ο Τιμ Στούχτεϊ, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνίας και Ασφάλειας στο Βραδεμβούργο. «Αλλά δεν αρκεί να είναι έτοιμος ο γερμανικός στρατός. Πρέπει να είναι έτοιμη ολόκληρη η κοινωνία».
Ενα απόρρητο έγγραφο με τίτλο «Επιχειρησιακό Σχέδιο για τη Γερμανία», που συντάχθηκε σύμφωνα με τη Wall Street Journal το 2024, αποτελούσε ένα πρώτο πλάνο προκειμένου η χώρα να διασφαλίσει ότι θα υποδεχτεί εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες του ΝΑΤΟ σε περίπτωση πολέμου. Σύμφωνα με αξιωματούχους, το σχέδιο προβλέπει ποιες γέφυρες και δρόμοι της Γερμανίας μπορούν να αντέξουν το βάρος μιας τέτοιας στρατιωτικής κίνησης, καθώς και επόμενα βήματα για την προστασία κρίσιμων υποδομών και τη διασφάλιση της κυβέρνησης και της οικονομίας.
Τα καταφύγια για τους πολίτες αποτελούν βασικό μέρος του σχεδίου. Ομως αναλυτές επισημαίνουν ότι το Βερολίνο αρχίζει μόλις τώρα να προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά που αυτά τα καταφύγια θα πρέπει να έχουν.
«Η κυβέρνηση πρέπει πρώτα να ορίσει τι θεωρεί απειλή. Και δεύτερον, τι πρέπει να προστατευτεί από αυτή την απειλή», λέει ο Νόρμπερτ Γκέμπεκεν, επικεφαλής του Κέντρου Eρευνας Κινδύνου στο Μόναχο. «Καμία από αυτές τις ερωτήσεις δεν έχει ακόμα απαντηθεί», σχολιάζει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα καταφύγια θα κυμαίνονται πιθανότατα από υπόγειες, ενισχυμένες εγκαταστάσεις που θα στεγάζουν κρατικές λειτουργίες σε μεγάλο βάθος, έως απλά καταφύγια που θα προστατεύουν αμάχους από επιθέσεις drones.
Ενα από τα πιο διαχρονικά απομεινάρια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στις γερμανικές πόλεις είναι τα περίφημα «Hochbunker»: γκρι κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα με αντιαεροπορικά πυροβόλα και τηλεφωνικά κέντρα.
Με την πάροδο των ετών, πολλά από αυτά πουλήθηκαν και μετατράπηκαν σε γκαλερί, κλαμπ, ξενοδοχεία ή ακόμα και πολυτελείς κατοικίες. Ενα παλιό καταφύγιο επικοινωνιών στο Βερολίνο σήμερα στεγάζει συλλογή ασιατικής τέχνης, ενώ σε μία από τις αίθουσες έκθεσης υπάρχει ακόμα και υπόγεια λίμνη.
Πέρα από ελάχιστες εξαιρέσεις, η ανακαίνιση αυτών των Hochbunker και των υπόγειων καταφυγίων από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου (κάποια από τα οποία μπορούσαν να φιλοξενούσαν χιλιάδες άτομα) θα ήταν δαπανηρή και αργή, ενώ ενδέχεται να παρέχουν περιορισμένη προστασία. Επιπλέον, η συγκέντρωση πολλών ατόμων σε ένα σημείο θα μπορούσε να τα μετατρέψει σε στόχους, σε μια εποχή όπου οι επιθέσεις σε αμάχους στις εμπόλεμες ζώνες είναι σχεδόν καθημερινές.
Σύμφωνα με Γερμανούς αξιωματούχους, η εμπειρία από το μέτωπο της Ουκρανίας διδάσκει ότι ο βασικός κίνδυνος για τους πολίτες είναι τα θραύσματα πυραύλων και οι επιθέσεις drones. Για αυτόν τον λόγο χρειάζεται μια αποκεντρωμένη προσέγγιση: πολλοί μικροί χώροι, προστατευμένοι από το ενδεχόμενο άμεσου πλήγματος και προσβάσιμοι μέσα σε λίγα λεπτά από τη στιγμή που θα σημάνει συναγερμός, αντί για τεράστια υπόγεια καταφύγια που θα χρειαστούν ώρες για να γεμίσουν.
«Η ιδέα είναι να αξιοποιηθούν υφιστάμενοι χώροι και να θωρακιστούν, π.χ. ενισχύοντας την οροφή ενός υπογείου ώστε να αντέχει το βάρος των ερειπίων», εξηγεί ο Γκέμπεκεν. «Οι χώροι αυτοί μπορούν να έχουν κι άλλες χρήσεις, αλλά χρειάζονται κάποιες εργασίες».
Το υπουργείο Εσωτερικών, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Καταστροφών και ο κρατικός φορέας ακινήτων εργάζονται για τις προδιαγραφές μετατροπής υφιστάμενων κτιρίων σε λειτουργικά καταφύγια. Παράλληλα, οι περιφέρειες καταρτίζουν λίστες με πιθανούς κατάλληλους χώρους, από υπόγεια πάρκινγκ και σταθμούς του μετρό έως κοινά υπόγεια.
Μόλις βρεθούν αρκετοί χώροι και, ιδανικά εξοπλιστούν με ράντζα, τουαλέτες, πόσιμο νερό και φίλτρα αέρα, ικανά για την προστασία ενός εκατομμυρίου ανθρώπων έως τα τέλη του 2026, το πρόγραμμα θα επεκταθεί, σύμφωνα με κυβερνητικό εκπρόσωπο. Παράλληλα, αναπτύσσεται εφαρμογή για κινητά που θα καθοδηγεί τους πολίτες στο πλησιέστερο καταφύγιο και θα δίνει οδηγίες για μετατροπή ιδιωτικών χώρων σε πρόχειρα καταφύγια.
Εν τω μεταξύ, ολοένα και περισσότεροι Γερμανοί απευθύνονται σε εξειδικευμένες κατασκευαστικές εταιρείες για να μετατρέψουν τα υπόγειά τους σε ιδιωτικά καταφύγια.
«Το θέμα αυτό για χρόνια προκαλούσε μόνο γέλια», λέει ο Πέτερ Αουρνχαμερ, του κατασκευαστικού ομίλου DSZ, που αναλαμβάνει τα πάντα – από panic rooms μέχρι πλήρως αυτόνομα υπόγεια πυρηνικά καταφύγια με προστασία από ακτινοβολία και ανεξάρτητη παροχή νερού και ρεύματος.
«Τα πράγματα αλλάζουν, λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία, τη Ρωσία, αλλά και εξαιτίας των μεταβαλλόμενων σχέσεών μας με τις ΗΠΑ, της εξοπλιστικής κατεύθυνσης της Γερμανίας και των εντάσεων στη Μέση Ανατολή», προσθέτει.
Η ισχυρή θωράκιση δεν αυξάνει μόνο την πιθανότητα διάσωσης ζωών σε περίπτωση πολέμου, λέει ο Στούχτεϊ του Ινστιτούτου Κοινωνίας και Ασφάλειας στο Βραδεμβούργο. Κατά τον ίδιο οι προετοιμασίες αυτές μπορούν να αποτρέψουν και τον ίδιο τον πόλεμο.
«Οταν δείχνουμε ότι αναλαμβάνουμε δράση απέναντι στην πρόκληση της ρωσικής επιθετικότητας, ότι μπορούμε και θέλουμε να υπερασπιστούμε τις αξίες μας, ενισχύουμε την αποτρεπτική μας ισχύ», λέει. «Στέλνουμε στη Ρωσία το μήνυμα: μην τολμήσετε καν να το σκεφτείτε».
Content Original Link:
" target="_blank">
