Ε.Ε. και Ιράν συνομιλούν για το πυρηνικό πρόγραμμα
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Αντιδρά το Ιράν στις εκκλήσεις της Δύσης για χρονική παράταση στην ισχύ της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που επικυρώνει τη συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά της χώρας, καθώς ολοκληρώθηκε χθες η πρώτη ημέρα των διαπραγματεύσεων μεταξύ δυτικών δυνάμεων και Τεχεράνης, μετά τον βομβαρδισμό του Ιράν από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ τον περασμένο μήνα.
Αντιπροσωπείες από το Ιράν, την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ομάδα Ε3, αποτελούμενη από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία, έφθασαν χθες στο ιρανικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη. Τις επαφές έχει χαρακτηρίσει η υπηρεσία ατομικής ενέργειας του ΟΗΕ, ΙΑΕΑ, ως «άνοιγμα για την επανέναρξη των επιθεωρήσεων» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης ημέρας, εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων κρατών έκαναν λόγο για εποικοδομητικό κλίμα.
Η Τεχεράνη αντιδρά στις εκκλήσεις της Δύσης για χρονική παράταση της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που θα επέτρεπε την επανέναρξη των επιθεωρήσεων.
Οι ευρωπαϊκές χώρες, μαζί με την Κίνα και τη Ρωσία, δεν απέσυραν την υπογραφή τους από τη συμφωνία του 2015, όπως έκαναν οι ΗΠΑ το 2018. Η συμφωνία, που ήρε τις αυστηρότερες κυρώσεις εις βάρος της Τεχεράνης, απαιτούσε σε αντάλλαγμα την πραγματοποίηση επιθεωρήσεων και την επιβολή περιορισμών στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Η συμφωνία εκπνέει στις 18 Οκτωβρίου. Την ημέρα εκείνη, κάθε κύρωση κατά του Ιράν θα πρέπει να αρθεί, εφόσον δεν έχει τεθεί σε λειτουργία μηχανισμός «σνάπμπακ». Τέτοιος μηχανισμός μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή μέχρι και τα μέσα Σεπτεμβρίου. Το σνάπμπακ θα επανέφερε αυτόματα την αυστηρότερη εκδοχή κυρώσεων, οι οποίες στοχεύουν τον ενεργειακό τομέα του Ιράν, καθώς και τις τράπεζες και την αμυντική βιομηχανία.
Η ομάδα Ε3 έδωσε έτσι διορία μέχρι τέλος Αυγούστου προκειμένου για την αναβίωση των διπλωματικών προσπαθειών. Δυτικοί διπλωμάτες απαιτούν το Ιράν να λάβει ουσιαστικές πρωτοβουλίες προκειμένου να πείσει τη διεθνή κοινότητα ότι η παράταση έξι μηνών της συμφωνίας αξίζει τον κόπο. Η Τεχεράνη θα πρέπει να δεσμευθεί σε καίρια ζητήματα, όπως η επανέναρξη συνομιλιών με τις ΗΠΑ, η πλήρης συμμόρφωση με τις επιταγές της ΙΑΕΑ και ο εντοπισμός και καταγραφή 440 κιλών ουρανίου, εμπλουτισμένου σε υψηλό ποσοστό, που εξαφανίσθηκαν μετά τις επιθέσεις του περασμένου μήνα.
Λίγα λεπτά πριν από την έναρξη των χθεσινών συνομιλιών, ο Εσμαέλ Μπαγκεΐ, εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών, είπε μιλώντας στο κρατικό ειδησεογραφικό δίκτυο του Ιράν ότι η Τεχεράνη θεωρεί ότι τη συζήτηση για επέκταση της απόφασης 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι «στερούμενη νοήματος και αβάσιμη».
Αισιόδοξος ο Γκρόσι
Ο επικεφαλής της ΙΑΕΑ, Ραφαέλ Γκρόσι, είπε χθες ότι είναι αισιόδοξος για την επανέναρξη των επιθεωρήσεων εντός του τρέχοντος έτους, για να προσθέσει ότι η συζήτηση γύρω από τις τεχνικές λεπτομέρειες είναι σημαντική και πρέπει να γίνει άμεσα. «Πρέπει να συμφωνήσουμε πού θα πάμε και πώς θα το κάνουμε. Πρέπει να ακούσουμε το Ιράν σε ό,τι αφορά τις προφυλάξεις που θα πρέπει να ληφθούν», είπε χθες ο Γκρόσι μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Σιγκαπούρη.
Οι ΗΠΑ είχαν ολοκληρώσει πέντε γύρους συνομιλιών με το Ιράν πριν από τις αεροπορικές επιδρομές εναντίον ιρανικών πυρηνικών και άλλων στόχων τον Ιούνιο. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε πει με αφορμή τα ισραηλινοαμερικανικά πλήγματα ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα είχε «εξαϋλωθεί».
Αμερικανικές υπηρεσίες, όμως, διέψευσαν λίγο αργότερα τις εκτιμήσεις του Τραμπ, αποκαλύπτοντας ότι ένα πυρηνικό εργοστάσιο είχε καταστραφεί ολοσχερώς, ενώ δύο άλλα είχαν υποστεί μικρές ζημιές. Το Ισραήλ θεωρεί επιτυχημένο τον πόλεμο των 12 ημερών με το Ιράν, καθώς οδήγησε στον θάνατο ηγετικών στελεχών του καθεστώτος, έπληξε αποφασιστικά τις αμυντικές ικανότητες της ισλαμικής δημοκρατίας και έπεισε τις ΗΠΑ να επιχειρήσουν στο πλευρό του Ισραήλ.
Παρότι η ισραηλινή ηγεσία ανακήρυξε τη νίκη της χώρας στον πόλεμο, το Τελ Αβίβ ανακοίνωσε ότι ήταν έτοιμο να επιτεθεί ξανά, με τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να λέει χαρακτηριστικά ότι δεν έχει κανένα σκοπό «να αφήσει το πόδι από το γκάζι». Μιλώντας αυτή την εβδομάδα στο δίκτυο Αλ Τζαζίρα, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν εξέφρασε αμφιβολίες κατά πόσον η παρούσα κατάπαυση του πυρός θα επιβιώσει. «Είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι για κάθε νέα ισραηλινή στρατιωτική κίνηση και οι ένοπλες δυνάμεις μας είναι έτοιμες να χτυπήσουν βαθιά μέσα στο Ισραήλ και πάλι», ανέφερε ο Πεζεσκιάν.
«Ο Νετανιάχου αναζητά ευκαιρία για να εξαπολύσει νέα επίθεση», επεσήμανε η Τρίτα Φάρσι του προοδευτικού αμερικανικού ινστιτούτου Quincy. «Ο λόγος που το Ισραήλ θα ήθελε να επιτεθεί ξανά είναι γιατί το Τελ Αβίβ επιθυμεί να μετατρέψει το Ιράν στην επόμενη Συρία και Λίβανο, χώρες που μπορούν να υφίστανται ισραηλινές επιθέσεις χωρίς συνέπειες», συνεχίζει η Φάρσι. Παρότι μία ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν δεν αναμένεται προσώρας, ρεπορτάζ των Times της Νέας Υόρκης την Τετάρτη αποκαλύπτει ότι το Ισραήλ έχει εξαπολύσει εκστρατεία δολιοφθορών, με τοποθέτηση εκρηκτικών και εμπρησμούς σε όλο το Ιράν.
REUTERS
Content Original Link:
" target="_blank">
