Γιατί ο Τραμπ θέλει έναν Πάπα στην ομάδα του - Ο Μάσιμο Φατζόλι στο ΒΗΜΑ
Ο Μάσιμο Φατζόλι, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Βιλανόβα της Πενσιλβάνια και ιδρυτής του Ινστιτούτου για τον Ρωμαιοκαθολικισμό και την Αγωγή του Πολίτη, έχει γράψει επιδραστικά έργα για τη σχέση ρωμαιοκαθολικισμού και αμερικανικής πολιτικής επί των κυβερνήσεων Τζο Μπάιντεν και Ντόναλντ Τραμπ, για τον Πάπα Φραγκίσκο, για τις συνόδους που καθόρισαν τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και για τη σχέση της με τη δημοκρατία και τον κοσμοπολιτισμό. Μιλάει στο «Βήμα» για τα πολιτικά διλήμματα του ερχόμενου Κονκλαβίου των εκλεκτόρων.
Η εκδημία του «προοδευτικού» Πάπα Φραγκίσκου συμπίπτει με περίοδο προώθησης συντηρητικών δυνάμεων μετά την εκλογή Τραμπ. Πιστεύετε ότι ο Τραμπ θα ήθελε να προσθέσει έναν Πάπα στην «ομάδα» του;
«Αφενός, η κυβέρνηση Τραμπ θα επιζητούσε επιρροή στο Κονκλάβιο. Ωστόσο δεν είναι εύκολο. Οι τρεις μήνες Τραμπ ήταν επιζήμιοι για τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τις παραδοσιακές της αξίες. Ενώ η πρώτη θητεία Τραμπ ήταν συντηρητική, η δεύτερη είναι ρηξικέλευθα καταστροφική λόγω της ταχύτητας των αλλαγών. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία όμως σκέφτεται με προοπτική αιώνων. Είναι δύσκολο μια κρίσιμη μάζα καρδιναλίων να εκλέξει Πάπα συμπαθούντα τον τραμπισμό. Αφετέρου, υπάρχει ευρύτερο πολιτισμικό κίνημα που στοχεύει σε επανακατάκτηση του ρωμαιοκαθολικισμού από τους συντηρητικούς. Πρόκειται για πρόγραμμα με επιθυμητή εμβέλεια όλον τον 21ο αιώνα. Περιλαμβάνει οικοδόμηση σχολείων, έκδοση περιοδικών, χειροτονίες ιερέων. Η σχέση με τον τραμπισμό είναι ένα υποκεφάλαιο του συντηρητικού προγράμματος που θα απασχολήσει το Κονκλάβιο».
Ποια είναι τα βασικά διλήμματα;
«Αφενός η εκπροσώπηση του ρωμαιοκαθολικισμού στον σύγχρονο κόσμο, με προτεραιότητα τη θέση των γυναικών στην Εκκλησία. Αφετέρου, η εσωτερική διοίκηση: το Βατικανό χρειάζεται χρήματα λόγω οικονομικών ελλειμμάτων. Θα προτιμηθεί ένας προφήτης για τον έξω κόσμο ή ένας σταθεροποιητικός διοικητής; Ιδανικά ένας συνδυασμός».
Οι σχέσεις με την Ορθόδοξη Εκκλησία θα απασχολήσουν το Κονκλάβιο;
«Νιώθουμε τους ορθοδόξους πιο κοντά μας από τον προτεσταντισμό, όπως έχει εξελιχθεί. Για τις καλές σχέσεις με την Ορθοδοξία υπάρχει συναίνεση, τα νέα είδη προτεσταντισμού είναι το δυσκολότερο πρόβλημα. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε μια μοναδικά καλή σχέση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Υπάρχει βεβαίως το ζήτημα της ουκρανικής κρίσης. Θα μπορούσε λοιπόν να θεωρηθεί επιθυμητός ένας υποψήφιος από την Ανατολική Ευρώπη, ειδικευόμενος στους ορθοδόξους».
Οι πολεμικές συγκρούσεις θα περιλαμβάνονται στα σημαντικά ζητήματα;
«Ναι, η Ουκρανία και η Παλαιστίνη περικλείονται στο ιστορικό λίκνο του χριστιανισμού. Υπάρχει όμως κάτι ακόμα: στις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ έχει κανονικοποιηθεί η έννοια του εμπορικού πολέμου, ή και του πολέμου εν γένει, με την Κίνα».
Ο επόμενος Πάπας θα συνεχίσει την πολιτική ανοίγματος προς την Κίνα;
«Την πολιτική αυτή την άρχισε διορατικά ο Πάπας Ιωάννης Παύλος στη δεκαετία του 1980. Ο Φραγκίσκος θεώρησε ότι στην Ασία θα παιχθεί το μέλλον του ρωμαιοκαθολικισμού. Ζητήματα όπως η σχέση του ρωμαιοκαθολικισμού με τον ινδουισμό και τον βουδισμό ή με την κινεζική σφαίρα επιρροής θα συζητηθούν στο Κονκλάβιο. Εδώ εντοπίζεται η μεγαλύτερη απόκλιση του Βατικανού από τις ΗΠΑ. Η πολιτική γενναίου ανοίγματος του Βατικανού προς την Κίνα έχει δυσαρεστήσει τις αμερικανικές κυβερνήσεις, τόσο του Τραμπ όσο και των Δημοκρατικών. Βεβαίως, το Βατικανό δεν έχει ψευδαισθήσεις. Γνωρίζει πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπίζεις τους Κινέζους σε deals. Διακύβευμα είναι η τοποθέτηση επισκόπων στην Κίνα. Και εδώ θεωρείται ότι μια κακή συμφωνία είναι καλύτερη από την έλλειψη συμφωνίας».
Στον δημόσιο λόγο κυριαρχούν τα έμφυλα θέματα, τόσο ο φεμινισμός όσο και τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Θα απηχηθεί αυτό;
«Μάλλον δεν θα συζητηθούν. Οι καρδινάλιοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για ζητήματα στο επίκεντρο του δυτικού προβληματισμού. Υπάρχουν όμως αφρικανοί καρδινάλιοι με διαφορετική προσέγγιση. Το να εγερθεί μια παρόμοια προβληματική θα απέβαινε διχαστικό και υπονομευτικό για ευρείες συναινέσεις. Είναι άλλο θέμα η ποιμαντική προς ομοφυλοφίλους ως παγκόσμιο ζήτημα και άλλο η γκέι κουλτούρα όπως αναπτύσσεται στη Δύση. Ο Πάπας Φραγκίσκος θεωρείται Πάπας του Παγκόσμιου Νότου, όμως στο συγκεκριμένο ζήτημα αποδέχθηκε αφηγήματα προερχόμενα από βορειοαμερικανούς συνηγόρους δικαιωμάτων. Ενας νέος Πάπας θα μπορούσε να δείξει ενδιαφέρον, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Ο Πάπας Φραγκίσκος επικέντρωσε στη λειτουργική διάσταση, στο αν μπορεί να υπάρξει επευλόγηση ομόφυλων ενώσεων και με ποιες προϋποθέσεις. Ενας άλλος τρόπος θα ήταν η έμφαση στη διδασκαλία της Εκκλησίας, με την έκδοση επίσημων κειμένων, όπως είχε γίνει το 1975».
Ο ρωμαιοκαθολικός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, είναι ένας από τους τελευταίους ανθρώπους που συνάντησαν τον Φραγκίσκο. Ποια είναι η σχέση του ρωμαιοκαθολικισμού που προβάλλει ο Βανς στην αυτοβιογραφία του, «Το Τραγούδι του Χιλμπίλη», με εκείνη που αφήνει ως παρακαταθήκη ο Πάπας στη δική του αυτοβιογραφία, «Ελπίδα»;
«Τόσο ο Φραγκίσκος όσο και ο Τζέι Ντι Βανς παρουσιάζονται στις αυτοβιογραφίες τους ως σχετιζόμενοι με το περιθώριο της κοινωνίας, πλην με διαφορετικό τρόπο. Ο Πάπας Φραγκίσκος γεννήθηκε σε οικογένεια της μεσαίας τάξης της Αργεντινής και κινήθηκε προς το περιθώριο. Ο Βανς γεννήθηκε στο περιθώριο της αμερικανικής κοινωνίας και κινήθηκε προς τις ελίτ, αλλά περιλαμβάνοντας τον λαϊκισμό. Οι κινήσεις που αποτυπώνονται στις δύο αυτοβιογραφίες είναι αντίστροφες. Ενώ ο Φραγκίσκος γεννήθηκε σε ρωμαιοκαθολική οικογένεια και περιγράφει την πίστη με φυσικότητα και αυθορμησία, ο Βανς επέλεξε τον καθολικισμό ύστερα από υπαρξιακή κρίση ως θεραπεία στην απελπισία».
Content Original Link:
" target="_blank">
