Ακίνητα: Fast track απαλλαγή φόρου για την πρώτη κατοικία - Τα αφορολόγητα όρια και παραδείγματα υπολογισμού
Ακίνητα: Στόχος ολοκλήρωσης της μεταρρύθμισης έως τον Νοέμβριο 2025 Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες φορολογικές παρεμβάσεις των τελευταίων ετών, από την οποία αναμένεται να ωφεληθούν χιλιάδες φορολογούμενοι που αγοράζουν, κληρονομούν ή αποκτούν ακίνητα με γονική παροχή. Το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει να έχει ολοκληρώσει τη μεταρρύθμιση έως τον Νοέμβριο του 2025, εντάσσοντάς τη στον ευρύτερο ψηφιακό εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος. Οπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, η απαλλαγή της πρώτης κατοικίας αποτελεί διαχρονικά βασικό εργαλείο στήριξης, ιδίως για νέες οικογένειες. Το 2024, 31.984 ζευγάρια χρησιμοποίησαν το μέτρο, με το κόστος για τον Προϋπολογισμό να ξεπερνά τα 2,15 δισ. ευρώ.
Η τρέχουσα κατάσταση με τις απαλλαγές φόρου στα ακίνητα και τα προβλήματα γραφειοκρατίας Αντίθετα, οι απαλλαγές σε κληρονομιές και γονικές παροχές κόστισαν μόλις 7,7 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η τρέχουσα διαδικασία χαρακτηρίζεται από υπερβολική γραφειοκρατία, που συχνά αποθαρρύνει τη χρήση της απαλλαγής. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι φορολογούμενοι που επιθυμούν να απαλλαγούν από τον φόρο μεταβίβασης, κληρονομιάς ή γονικής παροχής για την πρώτη κατοικία καλούνται να προσκομίσουν πληθώρα δικαιολογητικών, μεταξύ των οποίων είναι:
- Αίτηση απαλλαγής.
- Αντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου.
- Υπεύθυνη δήλωση ότι ο αιτών δεν έχει κάνει χρήση του δικαιώματος απαλλαγής στο παρελθόν και δεν κατέχει άλλο ακίνητο κατά πλήρη κυριότητα.
- Αντίγραφα των δηλώσεων φόρου εισοδήματος των τελευταίων πέντε ετών.
- Αντίγραφο του εντύπου Ε9 και του ΕΝΦΙΑ.
- Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
- Συμβόλαια και τίτλοι ιδιοκτησίας του μεταβιβαζόμενου ακινήτου.
- Βεβαίωση μη οφειλής φόρου κληρονομίας ή γονικής παροχής, όπου απαιτείται.
- Τοπογραφικό διάγραμμα και δήλωση μηχανικού περί νομιμότητας του ακινήτου.
- Βεβαίωση κατοικίας (λογαριασμοί ΔΕΚΟ, μισθωτήρια ή βεβαιώσεις δήμων).
- Ενοποίηση και απλοποίηση των απαιτούμενων εγγράφων, ώστε να περιορίζεται η ανάγκη για φυσική παρουσία και χειροκίνητη συλλογή στοιχείων από τον φορολογούμενο.
- Επέκταση της διαλειτουργικότητας των ψηφιακών συστημάτων, ώστε κρίσιμα δικαιολογητικά να αντλούνται αυτόματα από τις βάσεις δεδομένων του Δημοσίου («Εργάνη», ΑΑΔΕ, δήμοι κ.ά.).
- Επανεξέταση όρων και προϋποθέσεων για την εφαρμογή της απαλλαγής, ώστε να αντανακλούν τις πραγματικές ανάγκες των φορολογουμένων και την αξία των ακινήτων, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλές αντικειμενικές αξίες.
Η μεταρρύθμιση αναμένεται να διευκολύνει χιλιάδες πολίτες, καθώς και τους συμβολαιογράφους, που χειρίζονται μεγάλο όγκο υποθέσεων ετησίως
Τι ισχύει σήμερα για την απαλλαγή ακινήτων
Η απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης ακινήτου αποτελεί σημαντικό κίνητρο για την αγορά πρώτης κατοικίας, μειώνοντας το συνολικό κόστος και διευκολύνοντας την πρόσβαση στην ιδιοκατοίκηση. Ωστόσο, η απαλλαγή αυτή ισχύει μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Για να δικαιούται κάποιος την απαλλαγή, ο αγοραστής, μαζί με τον/τη σύζυγο και τα ανήλικα παιδιά του δεν πρέπει να κατέχουν ήδη ακίνητο που καλύπτει τις στεγα στικές τους ανάγκες. Επιπλέον, δεν πρέπει να έχουν λάβει ανάλογη απαλλαγή στο παρελθόν, ούτε να έχουν μεταβιβάσει ακίνητο ή οικόπεδο που πληρούσε τις ανάγκες αυτές τα τελευταία πέντε χρόνια. Απαραίτητη είναι επίσης η μη ύπαρξη συγγένειας μεταξύ αγοραστή και πωλητή, ενώ ο αγοραστής πρέπει να διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον έναν χρόνο ή να έχει πρόθεση μόνιμης εγκατάστασης εντός δύο ετών από την αγορά.Αφορολόγητα όρια και παραδείγματα υπολογισμού Το αφορολόγητο όριο για την απαλλαγή εξαρτάται από την οικογενειακή κατάσταση: για άγαμους φτάνει τις 200.000 ευρώ, ενώ για έγγαμους τα 250.000 ευρώ, με προσαυξήσεις 25.000 ευρώ για τα δύο πρώτα παιδιά και 30.000 ευρώ για κάθε επιπλέον. Για παράδειγμα, ένας έγγαμος αγοραστής με δύο παιδιά επιθυμεί να αγοράσει την πρώτη του κατοικία αξίας 320.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα ισχύοντα όρια, το αφορολόγητο ποσό ανέρχεται σε 300.000 ευρώ (250.000 ευρώ για τον έγγαμο και επιπλέον 25.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο παιδιά). Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πληρώσει φόρο μεταβίβασης για τα πρώτα 300.000 ευρώ της αξίας του ακινήτου. Για τα υπόλοιπα 20.000 ευρώ θα υπολογιστεί ο φόρος με τον κανονικό συντελεστή, που σήμερα είναι 3%, δηλαδή 600 ευρώ.
Διαδικασία υποβολής και κληρονομιές Η αίτηση απαλλαγής υποβάλλεται είτε μαζί με τη δήλωση ΦΜΑ είτε μετά τη σύνταξη του συμβολαίου, προτού ολοκληρωθεί η μεταβίβαση. Αν ο φόρος έχει ήδη καταβληθεί, υπάρχει δυνατότητα επιστροφής μετά την έγκριση της αίτησης. Η απαλλαγή για την απόκτηση πρώτης κατοικίας μέσω κληρονομιάς ισχύει για κατοικίες αξίας μέχρι 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 250.000 ευρώ για έγγαμους, με προσαυξήσεις ανάλογα με τον αριθμό των ανήλικων τέκνων. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται και η αξία μίας θέσης στάθμευσης και ενός αποθηκευτικού χώρου (έως 20 τ.μ.), εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Απαλλαγή προβλέπεται επίσης για οικόπεδα αξίας μέχρι 50.000 ευρώ (άγαμοι ή ανήλικοι) και 100.000 ευρώ (έγγαμοι), με αντίστοιχες προσαυξήσεις για τα τέκνα. Η προσαύξηση αυτή ισχύει μόνο όταν ο κληρονόμος αποκτά πλήρη κυριότητα σε μία κατοικία ή οικόπεδο. Για γονικές παροχές, το αφορολόγητο όριο ανέρχεται στα 800.000 ευρώ, με πρόσθετο αφορολόγητο 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο τέκνο.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά
Content Original Link:
" target="_blank">
