Κατάργηση του «χρυσού διαβατηρίου» της Μάλτας: Τι σημαίνει για την Ελλάδα
Με μια ιστορική απόφαση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι το σύστημα «χρυσού διαβατηρίου» της Μάλτας παραβιάζει τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανοίγοντας τον δρόμο για την οριστική κατάργησή του. Η εξέλιξη αυτή δεν έχει άμεσο αντίκτυπο στην Ελλάδα, καθώς το ελληνικό πρόγραμμα «χρυσής βίζας» δεν προβλέπει τη χορήγηση υπηκοότητας, αλλά μόνο άδεια παραμονής σε επενδυτές από τρίτες χώρες. Ωστόσο, η απόφαση δημιουργεί νέα δεδομένα στην ευρωπαϊκή πολιτική για τη μεταναστευτική και επενδυτική ιθαγένεια, επηρεάζοντας ενδεχομένως και το μέλλον τέτοιων σχημάτων σε όλη την Ε.Ε.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η πρακτική της Μάλτας να προσφέρει υπηκοότητα – και κατ’ επέκταση ευρωπαϊκή ιθαγένεια – έναντι υψηλών επενδύσεων, αντιβαίνει στην αρχή της μη εμπορευματοποίησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ένωσης. Όπως τονίζει στην απόφασή του, η απόδοση ιθαγένειας με αντάλλαγμα προκαθορισμένες πληρωμές μετατρέπει την ιθαγένεια σε εμπορική συναλλαγή και διαρρηγνύει τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών-μελών.
Το επίμαχο πρόγραμμα της Μάλτας επιτρέπει την απόκτηση υπηκοότητας με επενδύσεις ύψους έως και 750.000 ευρώ, συνήθως μέσω αγοράς ακινήτων ή άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, χωρίς ουσιαστικό δεσμό με τη χώρα. Οι νέοι πολίτες αποκτούν αυτομάτως και τα δικαιώματα ευρωπαίου πολίτη: ελεύθερη κυκλοφορία, εργασία και ψήφο εντός Ε.Ε. Οι επικριτές, μεταξύ αυτών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είχαν προειδοποιήσει πως τέτοιες πρακτικές θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και τη διαφάνεια στην Ένωση, ευνοώντας τη διαφθορά, το ξέπλυμα χρήματος και τη φοροδιαφυγή.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η Μάλτα υπεραμύνθηκε του προγράμματος, το οποίο εφαρμόζει από το 2013 και από το οποίο έχει αποκομίσει περισσότερα από 1,4 δισ. ευρώ. Σχολιάζοντας την απόφαση, η κυβέρνηση της νησιωτικής χώρας δήλωσε πως θα εξετάσει τις νομικές συνέπειες και θα προσαρμόσει αναλόγως το ρυθμιστικό της πλαίσιο, χωρίς να ανακοινώσει την κατάργηση του προγράμματος. Ο πρώην πρωθυπουργός της Μάλτας, Τζόζεφ Μουσκάτ, επιτέθηκε στην απόφαση, χαρακτηρίζοντάς την πολιτικά υποκινούμενη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα της Μάλτας είχε ήδη βρεθεί στο στόχαστρο διεθνών ερευνών και αποκαλύψεων. Ανάμεσά τους και δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian, που τεκμηρίωσε πως υπήκοοι τρίτων χωρών εξασφάλιζαν διαβατήρια με ελάχιστη φυσική παρουσία στη Μάλτα, ενώ φέρονταν να νοικιάζουν κατοικίες χωρίς ποτέ να διαμένουν σε αυτές. Το ίδρυμα της δολοφονηθείσας δημοσιογράφου Δάφνης Καρουάνα Γκαλίτζια αποκάλυψε σειρά τέτοιων περιπτώσεων και ο γιος της χαρακτήρισε την απόφαση «νίκη για τον λαό της Μάλτας και όλους τους Ευρωπαίους πολίτες που κινδυνεύουν από τη δράση εγκληματικών δικτύων».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη κινηθεί νομικά τόσο κατά της Μάλτας όσο και της Κύπρου, για παρόμοια προγράμματα που θεωρεί ότι υπονομεύουν τις αξίες της Ε.Ε. Η Κύπρος, υπό την πίεση των εξελίξεων, ανακοίνωσε την κατάργηση του δικού της προγράμματος το 2020. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ενισχύει τώρα τη νομική βάση της Κομισιόν και ασκεί έμμεση πίεση σε όλες τις χώρες που εφαρμόζουν ή σχεδιάζουν επενδυτικά προγράμματα που συνδέονται με δικαιώματα διαμονής ή ιθαγένειας.
Content Original Link:
" target="_blank">