Η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική του Αζερμπαϊτζάν
Γράφει ο Shahmar Hajiyev
Για τη διατήρηση της περιφερειακής ισορροπίας και την ανάπτυξη στρατηγικών εταιρικών σχέσεων με παγκόσμιες δυνάμεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα, για το Αζερμπαϊτζάν ήταν απαραίτητο να εφαρμόσει μια εξωτερική πολιτική βασισμένη στα εθνικά συμφέροντα. Αυτό το όραμα διαμορφώθηκε από τον εκλιπόντα Πρόεδρο και εθνικό ηγέτη Heydar Aliyev, ο οποίος έδωσε έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη και την εθνική ασφάλεια. Ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα αυτής της στρατηγικής ήταν η υπογραφή της «Σύμβασης του Αιώνα» με δυτικές ενεργειακές εταιρείες, η οποία ενίσχυσε σημαντικά τις ξένες επενδύσεις. Περιλάμβανε 13 κορυφαίες εταιρείες πετρελαίου από 8 χώρες (Αζερμπαϊτζάν, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρωσία, Τουρκία, Νορβηγία, Ιαπωνία και Σαουδική Αραβία). Παράλληλα, το Αζερμπαϊτζάν δημιούργησε μια ισχυρή στρατηγική εταιρική σχέση με την Τουρκία για την ενίσχυση της περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας.
Ο ενεργειακός τομέας έγινε γρήγορα το βασικό συστατικό της εξωτερικής πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν. Το «Συμβόλαιο του Αιώνα» έθεσε τα θεμέλια για μεγάλα έργα υποδομής, όπως ο κύριος εξαγωγικός πετρελαιαγωγός Μπακού-Τιφλίδα-Τζεϊχάν (BTC) και ο νότιος διάδρομος φυσικού αερίου (SGC), διευκολύνοντας την εξαγωγή ορυκτών καυσίμων της Κασπίας στις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο διάδοχος του Heydar Aliyev, Πρόεδρος Ilham Aliyev, συνέχισε να διεξάγει και να εμβαθύνει αυτήν την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Το Αζερμπαϊτζάν έχει δημιουργήσει στρατηγικές συνεργασίες με πολλούς παγκόσμιους και περιφερειακούς παίκτες,, συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας, του Πακιστάν, των χωρών της ΕΕ, των χωρών της Κεντρικής Ασίας και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Η δέσμευση του Αζερμπαϊτζάν για ουδετερότητα και ισορροπημένη διπλωματία αντικατοπτρίζεται περαιτέρω στην απόφασή του να μην συμμετάσχει σε καμία στρατιωτική συμμαχία. Αντίθετα, έγινε πλήρες μέλος του Κινήματος των Αδεσμεύτων (NAM) στις 26 Μαΐου 2011, υπογραμμίζοντας την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική προσέγγισή του. Οι βασικές αρχές του NAM στηρίζονται στον σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας, απέχουν από επιθετικές ενέργειες και δεν έχουν καμία ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις άλλης χώρας.
Επιπλέον, οι διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για μια νέα συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης έχουν προχωρήσει σημαντικά, με συναίνεση για το 90-95% των διατάξεων. Κατά την επίσκεψη της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Kaja Kallas στο Μπακού, και τα δύο μέρη τόνισαν την αυξανόμενη εμπιστοσύνη και συνεργασία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της ΕΕ.
Η συνεχής εστίαση του Προέδρου Ιλχάμ Αλίεφ στην ενεργειακή διπλωματία ενίσχυσε τη διεθνή θέση του Αζερμπαϊτζάν. Η υπογραφή ενός «Μνημονίου Κατανόησης για μια Στρατηγική Συνεργασία στον Τομέα της Ενέργειας» με την ΕΕ, το οποίο περιλαμβάνει μια δέσμευση για διπλασιασμό της ικανότητας του Νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου να παραδίδει τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως έως το 2027, εδραίωσε περαιτέρω αυτή τη στρατηγική σχέση. Η χώρα έχει επεκτείνει τη γεωγραφία των εξαγωγών φυσικού αερίου της, με 12 χώρες να λαμβάνουν σήμερα αέριο από το Αζερμπαϊτζάν. Αυτή η διαφοροποίηση ενισχύει τον ρόλο του Αζερμπαϊτζάν ως αξιόπιστου προμηθευτή ενέργειας, ιδίως στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας. Με τα συνεχιζόμενα έργα υποδομής και τις στρατηγικές συνεργασίες, ακόμη περισσότερες χώρες αναμένεται να ενταχθούν στη λίστα στο άμεσο μέλλον, ενισχύοντας περαιτέρω την οικονομική και γεωπολιτική επιρροή της χώρας.
Εκτός από τα ορυκτά καύσιμα, το Αζερμπαϊτζάν έχει δώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να διαφοροποιήσει το ενεργειακό του χαρτοφυλάκιο και να συμβάλει στους παγκόσμιους στόχους βιωσιμότητας. Η χώρα, σε συνεργασία με τη Γεωργία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία, υπέγραψε «Μνημόνιο Κατανόησης για την Ανάπτυξη του Ενεργειακού Υποβρυχίου Καλωδίου Μαύρης Θάλασσας» το 2022. Αυτό το έργο στοχεύει στην εξαγωγή καθαρής ενέργειας από τον Νότιο Καύκασο στην Ευρώπη και σύντομα θα προσχωρήσουν χώρες της Κεντρικής Ασίας όπως το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν. Αυτή η πρωτοβουλία τοποθετεί το Αζερμπαϊτζάν ως σημαντικό κόμβο μεταφοράς πράσινης ενέργειας και υποστηρίζει τη δημιουργία ενός νέου διαδρόμου πράσινης ενέργειας Κεντρικής Ασίας-Νότιου Καυκάσου-ΕΕ. Επιπλέον, η επιτυχημένη φιλοξενία του COP29 από το Αζερμπαϊτζάν πέρυσι στο Μπακού έδειξε περαιτέρω τη δέσμευσή του στη δράση για το κλίμα και την υποστήριξή του προς τα μικρά νησιωτικά κράτη που αντιμετωπίζουν υπαρξιακές περιβαλλοντικές απειλές.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι μετά την απελευθέρωση του Καραμπάχ, το Αζερμπαϊτζάν έχει διευρύνει την ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής του. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος Ilham Aliyev κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φόρουμ «Facing the New World Order» τον Απρίλιο του 2025: «Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων κατοχής, η κύρια προτεραιότητα εξωτερικής πολιτικής μας ήταν η αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας. Όλες οι προσπάθειές μας είχαν απώτερο στόχο την αποκατάσταση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλά άλλα σημαντικά ζητήματα της πιθανής ατζέντας της εξωτερικής μας πολιτικής επισκιάστηκαν επειδή αυτή ήταν η εθνική ιδέα του λαού του Αζερμπαϊτζάν και του κράτους του Αζερμπαϊτζάν».
Σήμερα, το Αζερμπαϊτζάν διευρύνει την εμβέλειά του στην εξωτερική πολιτική, ειδικά προς τις χώρες της Αφρικής και Ασίας, καθώς και προς βασικούς παγκόσμιους παίκτες. Τον Απρίλιο του 2025, ο Πρόεδρος Ilham Aliyev επισκέφθηκε την Κίνα και υπέγραψε συμφωνίες για τη δημιουργία μιας συνολικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών. Ακρογωνιαίος λίθος αυτής της σχέσης είναι ο αμοιβαίος σεβασμός για την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα και των δύο χωρών.
Ταυτόχρονα, παρά τα προβλήματα με τις περιφερειακές δυνάμεις, όπως το Ιράν και η Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να επιδιώκει εποικοδομητική δέσμευση και να διατηρεί φιλικές σχέσεις. Η πρόσφατη επίσκεψη του Ιρανού προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν στο Αζερμπαϊτζάν και η υπογραφή μερικών διμερών συμφωνιών σηματοδότησε μια πιθανή καμπή στις σχέσεις. Ειδικότερα, το Αζερμπαϊτζάν στοχεύει στην ανάπτυξη μιας κρίσιμης οδού μέσω του ιρανικού εδάφους για τη σύνδεση του ηπειρωτικού Αζερμπαϊτζάν με την Αυτόνομη Δημοκρατία του Ναχτσιβάν. Είναι σημαντικό ότι, διατηρώντας ισορροπημένες σχέσεις με τους γείτονες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, το Αζερμπαϊτζάν επιβεβαίωσε την ακλόνητη υποστήριξή του στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Όπως τόνισε ο πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγιεφ: «Πάντα υποστηρίζαμε και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας». Αυτό αναδεικνύει τη σταθερή υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν στις αρχές του διεθνούς δικαίου και τη συνεπή εξωτερική πολιτική του.
Εν κατακλείδι, πρέπει να τονίσουμε ότι σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από εμπορικούς πολέμους και γεωπολιτική αβεβαιότητα, η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική του Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να φέρνει αποτελέσματα εμβαθύνοντας τους διμερείς δεσμούς με τους στρατηγικούς συμμάχους. Η πορεία του Αζερμπαϊτζάν προς την κυριαρχία, την οικονομική ανάπτυξη και τη σπουδαία γεωπολιτική σημασία αντικατοπτρίζει τη διαρκή επιτυχία της στρατηγικής της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και οι στόχοι της συμβάλλουν σημαντικά στην εθνική ασφάλεια, την ανάπτυξη, την οικονομική ασφάλεια και το εμπόριο.
Ειδήσεις Σήμερα
- Θεσσαλονίκη: Βίντεο ντοκουμέντο απο την παράσυρση 11χρονης από 13χρονο που οδηγεί πατίνι [βίντεο]
- Μητσοτάκης: «Καλύπτουμε μεγάλο μέρος της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές» – Επίτροπος για το κλίμα: «Εντυπωσιακό αυτό που έχετε κάνει»
- Novasummer: Μεγάλες πρεμιέρες «We Live in Time», «The Count of Monte Christo», νέες σειρές και αφιερώματα για την Ημέρα Μουσικής και του Πατέρα!
- Μαρινάκης: Οδηγός το μοντέλο Τριαντόπουλου και για Καραμανλή – Γκρεμίζουμε τον μύθο ότι τον καλύπτουμε [Βίντεο]
Content Original Link:
" target="_blank">
