Γερμανία: Οι «σκληροί» της κυβέρνησης Μερτς και η Τουρκάλα υφυπουργός
Η νέα γερμανική συγκυβέρνηση παίρνει πια σάρκα και οστά, δύο μήνες έπειτα από τις ομοσπονδιακές κάλπες της 23ης Φεβρουαρίου.
«Θορυβημένοι» από όσα συνέβησαν το τελευταίο διάστημα εντός αλλά και εκτός των γερμανικών συνόρων, οι επερχόμενοι κυβερνητικοί εταίροι αυτήν τη φορά έκαναν δύο πράγματα: κινήθηκαν πιο γρήγορα από ό,τι στο παρελθόν και μετακινήθηκαν δεξιότερα. Λαμβάνοντας υπόψη την άνοδο του AfD από τη μία πλευρά και την επάνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία από την άλλη, ανέβασαν ταχύτητα (οι περίπου δύο μήνες που χρειάστηκαν προκειμένου να καταλήξουν σε ένα κοινά αποδεκτό πλάνο συγκυβέρνησης, δεν αποτελούν μεγάλο χρονικό διάστημα) και έστριψαν δεξιά.
Συγκυβερνήσεις Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών είχαμε κι άλλες φορές τις περασμένες δεκαετίες στη Γερμανία: τα έτη 1966-1969, 2005-2009 και 2013-2021.
Αυτήν τη φορά ωστόσο, τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Καταρχάς, τυπικά δεν μιλάμε πια για έναν «μεγάλο συνασπισμό», αφού τα κόμματα που τον συναποτελούν δεν είναι τα δύο μεγαλύτερα στην Μπούντεσταγκ έπειτα από την υποχώρηση του SPD στην τρίτη θέση της ομοσπονδιακής κατάταξης πίσω από το AfD που ήρθε δεύτερο στις κάλπες του Φεβρουαρίου.
Αλλά και πέρα από τα «τυπικά», πλέον διαφαίνονται αλλαγές σε θέματα ουσίας που αγγίζουν κάποιες από τις βασικές πολιτικές κατευθύνσεις της επερχόμενης ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Ο προερχόμενος από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) επερχόμενος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ανακοίνωσε σήμερα ένα πρώτο σετ «δικών του» υπουργών, στέλνοντας μηνύματα και φανερώνοντας διαθέσεις.
Στη θέση του υπουργού Εξωτερικών τοποθετείται ο 62χρονος Χριστιανοδημοκράτης Γιόχαν Βάντεφουλ, ένας «ατλαντιστής» πολιτικός ο οποίος είχε ασκήσει σκληρή κριτική στον Πούτιν αλλά και στο Πεκίνο. «Ο διορισμός του σηματοδοτεί μια σημαντική στροφή προς μια εξωτερική πολιτική που θα βασίζεται περισσότερο στην ασφάλεια και θα είναι διατλαντική», σχολιάζει σε ανάλυσή του το Politico, υπογραμμίζοντας ότι η γερμανική γραμμή απέναντι στη Μόσχα και στο Πεκίνο θα μπορούσε να αναδιαμορφωθεί το προσεχές διάστημα με τον Βάντεφουλ στο υπουργείο Εξωτερικών. Σύμφωνα με το AFP από την άλλη πλευρά, το ενδιαφέρον στοιχείο για τον 62χρονο επερχόμενο ΥΠΕΞ είναι ότι προέρχεται από τον στενό κύκλο των συνεργατών του Φρίντριχ Μερτς με τον οποίο αναμένεται να λειτουργήσει σε απόλυτο συντονισμό. Ως βουλευτής τα περασμένα χρόνια, ο Βάντεφουλ ζητούσε να υποστηριχθεί ακόμη περισσότερο η Ουκρανία και να ενισχυθεί το ΝΑΤΟ. Ηταν μάλιστα ένας από τους πολιτικούς που έλεγαν «ναι» ακόμη και στο ενδεχόμενο ουκρανικών πληγμάτων με δυτικά όπλα βαθιά εντός των ρωσικών συνόρων.
Ωστόσο επί του παρόντος, ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» δεν είναι Ρώσος, ούτε Κινέζος ή Ουκρανός, αλλά Αμερικανός και ακούει στο όνομα Ντόναλντ Τραμπ. Πώς θα προσεγγίσει τη νέα διοίκηση Τραμπ η επερχόμενη γερμανική κυβέρνηση;
Μιλώντας προ ημερών στη Frankfurter Allgemeine, ο επερχόμενος Γερμανός ΥΠΕΞ άσκησε κριτική όχι μόνο στον Πούτιν τον οποίο αποκάλεσε «ταραξία», αλλά και στην πλευρά Τραμπ, κυρίως για τη στάση της στο Ουκρανικό. Από τα πυρά της κριτικής του δεν γλίτωσε, δε, ούτε κι ο Ελον Μασκ, ο οποίος υπενθυμίζεται ότι είχε κάνει προεκλογική εκστρατεία υπέρ της Αλις Βάιντελ και του AfD στον δρόμο προς τις κάλπες του Φεβρουαρίου.
Πλέον, τόσο ο Μερτς όσο και ο Βάντεφουλ βγαίνουν ανοιχτά και υπογραμμίζουν την ανάγκη στρατηγικής χειραφέτησης της Ευρώπης, θέτοντας ως στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή αυτονομία. Με τον Βάντεφουλ στο τιμόνι του γερμανικού ΥΠΕΞ, το Βερολίνο μπορεί όντως το προσεχές διάστημα να απομακρυνθεί από τις «οικονομοκεντρικές» προσεγγίσεις του παρελθόντος (Wandel durch Handel), προς μια κατεύθυνση πιο έντονου επανεξοπλισμού (Wiederbewaffnung) και προτεραιοποίησης της ασφάλειας, αφήνοντας πίσω την –άλλοτε παγιωμένη στη Γερμανία– αντίληψη που ήθελε τους εμπορικούς δεσμούς να αρκούν ως ρυθμιστής των διακρατικών σχέσεων.
Μιλώντας προ εβδομάδων στην Deutsche Welle, ο ίδιος ο Βάντεφουλ υπογράμμισε κατά βάση δύο προτεραιότητες, με το βλέμμα στραμμένο στην επερχόμενη γερμανική συγκυβέρνηση: την αύξηση των αμυντικών δαπανών και τον μεγαλύτερο δυνατό έλεγχο στο μέτωπο του μεταναστευτικού. «Οι αμυντικές δαπάνες, η ενεργειακή ασφάλεια και η ανθεκτικότητα έναντι των υβριδικών απειλών πρόκειται να αποτελέσουν κατά πάσα πιθανότητα τις κορυφαίες προτεραιότητες» του νέου υπουργού Εξωτερικών, σχολιάζει το Politico, υπογραμμίζοντας ότι με ΥΠΕΞ τον Βάντεφουλ το Βερολίνο μπορεί «να πιέσει για αυστηρότερους ελέγχους στις κινεζικές επενδύσεις σε κρίσιμους τομείς και ισχυρότερο συντονισμό μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. στα μέτωπα των εξαγωγών τεχνολογίας και της προστασίας των υποδομών».
Ο 62χρονος Γιόχαν Βάντεφουλ πρόκειται όμως, με βάση όσα ανακοινώθηκαν σήμερα, να έχει στο πλευρό του, ως υφυπουργό Εξωτερικών, μια γυναίκα με καταγωγή από την Τουρκία: τη 43χρονη Σεράπ Γκιουλέρ. Παιδί Τούρκων μεταναστών που ήρθαν στη Γερμανία ως Gastarbeiter, η Γκιουλέρ υπηρετεί ως βουλευτής στην Μπούντεσταγκ από το 2021, ενώ παλαιότερα, την περίοδο 2012-2021, είχε διατελέσει βουλευτής στο τοπικό κοινοβούλιο (Landtag) του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. «Το επόμενο υπουργικό συμβούλιο της Γερμανίας αποκτά μορφή με την επιλογή μιας πολιτικού τουρκικής καταγωγής», σημειώνει χαρακτηριστικά η τουρκική Hurriyet, ενώ ο ιστοχώρος TurkiyeToday, αναφερόμενος στη Σεράπ Γκιουλέρ, μιλά για μια πολιτικό μουσουλμανικού θρησκεύματος που είναι μάλιστα γνωστή ως πολέμια των αμβλώσεων… Μιλώντας τον περασμένο Μάρτιο στο ειδησεογραφικό πρακτορείο AFP, η 43χρονη δεν δίστασε, πάντως, να ασκήσει ήπια κριτική στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με την υπόθεση της σύλληψης και φυλάκισης του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου. «Ο Ερντογάν αυτήν τη φορά ξεπέρασε τα όρια. Ακόμα και στις τάξεις των δικών του ψηφοφόρων, υπάρχει κριτική για τον τρόπο με τον οποίο παραγκωνίζεται ο ισχυρότερος πολιτικός της (σ.σ. τουρκικής) αντιπολίτευσης […] Οι διαμαρτυρίες που έλαβαν χώρα στην Κωνσταντινούπολη δεν αποτελούν έκπληξη. Ωστόσο, οι διαμαρτυρίες σε προπύργια του συντηρητικού ΑΚΡ, στην Τραπεζούντα και στη Ριζούντα, είναι κάτι που κανείς δεν περίμενε», ανέφερε στη συνέντευξή της η Σεράπ Γκιουλέρ, η οποία έχει όμως κατ’ επανάληψη υπογραμμίσει στο πλαίσιο συνεντεύξεών της (AFP, Deutschlandfunk) και κάτι άλλο: ότι, κατά την άποψή της, η άσκηση σκληρής κριτικής ή πίεσης στον Ερντογάν μπορεί να αποδειχθεί «αντιπαραγωγική» όταν προέρχεται από το εξωτερικό, καθώς επιτρέπει στον ίδιο και στους υποστηρικτές του να παρουσιάζονται ως διωκόμενοι από τη Δύση.
Große Ehre und eine noch größere Verantwortung. Ich freue mich sehr, dass ich von meiner Partei für das Amt der Staatsministerin im Auswärtigen Amt vorgeschlagen wurde. Jetzt heißt es: schnell ins Arbeiten kommen, die Welt wartet nicht. 1/2 pic.twitter.com/nuqJhU7bEN
— Serap Güler (@SerapGueler) April 28, 2025
Ειδικά στο μέτωπο του μεταναστευτικού πάντως, τον τόνο πρόκειται να δώσει ένας άλλος πολιτικός: ο Χριστιανοκοινωνιστής Αλεξάντερ Ντομπρίντ που επελέγη για τη θέση του επερχόμενου υπουργού Εσωτερικών. Ο 54χρονος Ντομπρίντ, ένας πολιτικός ο οποίος προέρχεται από την παράταξη των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU), έκανε προεκλογική εκστρατεία με σημαία του «την τάξη και την ασφάλεια», ενώ στο πρόσφατο παρελθόν, ως βουλευτής, ζητούσε να αυστηροποιηθούν οι πολιτικές ασύλου, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες απέλασης όσων οι αιτήσεις για άσυλο απορρίφθηκαν και να περικοπούν τα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας για τους μετανάστες. Ο Ντομπρίντ (πάλαι ποτέ υπουργός Μεταφορών επί καγκελαρίας Μέρκελ, την περίοδο 2013-2017) ήταν προεκλογικά μια από τις πιο «σκληρές» φωνές της παράταξής του στο μεταναστευτικό και πλέον, ως επερχόμενος ΥΠΕΣ, θα επιχειρήσει να κάνει πράξη πολλά από όσα «σκληρά» διακήρυττε προεκλογικά. «Αναμένεται να πιέσει για αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα, να περιορίσει τα επιδόματα για τους αιτούντες άσυλο και να ασκήσει πιέσεις για πιο επιθετική πολιτική απελάσεων», γράφει για αυτόν το Politico.
Oλα τούτα ωστόσο, για να έχουν νόημα, θα πρέπει βέβαια να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη. Υπενθυμίζεται άλλωστε, ότι η γερμανική ηγεσία είχε προαναγγείλει «ιστορικές αλλαγές» κι άλλες φορές τα τελευταία χρόνια –για του λόγου το αληθές, μπορεί να ανατρέξει κανείς, για παράδειγμα, στην περί «Zeitenwende» ομιλία που είχε εκφωνήσει ως καγκελάριος ο Ολαφ Σολτς στις 27 Φεβρουαρίου του 2022– οι οποίες όμως δεν πραγματώθηκαν στον βαθμό που αναμένετο.
Η διοίκηση Τραμπ θα μπορούσε, ενδεχομένως, να δει θετικά κάποιες από τις προαναφερθείσες τάσεις των επερχόμενων Γερμανών ΥΠΕΞ και ΥΠΕΣ: τις σχετικές με την αύξηση των αμυντικών δαπανών, την αυστηροποίηση του πλαισίου στο μεταναστευτικό, τη σκλήρυνση της γραμμής απέναντι στην Κίνα… Από εκεί και πέρα ωστόσο, στον άξονα Ουάσιγκτον-Βερολίνου θα μπορούσαν παράλληλα να ανακύψουν και σοβαρές διαφωνίες, αναφορικά με την Ουκρανία, τον Πούτιν και το μέλλον του ΝΑΤΟ…
Content Original Link:
" target="_blank">
