Ανάλυση Foreign Policy για Μέση Ανατολή: Πώς μπορεί να σβήσουν οι φλόγες της σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν
Ισραήλ και Ιράν βαδίζουν σε τεντωμένο σχοινί, με τη διεθνή κοινότητα να παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις σε μια αντιπαράθεση που απειλεί να αποσταθεροποιήσει πλήρως τη Μέση Ανατολή. Η σύγκρουση φαίνεται να βρίσκεται ακόμη στο ξεκίνημά της, καθώς, σύμφωνα με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, το Ισραήλ σκοπεύει να συνεχίσει τα πλήγματα στο Ιράν «για όσο χρειαστεί», ενδεχομένως για εβδομάδες, με στόχο – όπως τονίζει το Τελ Αβίβ – την εξάλειψη της «υπαρξιακής απειλής» που συνιστά το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, καθώς και την αποδυνάμωση της στρατιωτικής της ηγεσίας.
Οι έντονες επιθέσεις που ανταλλάσσονται εντείνουν τους φόβους για επέκταση της σύρραξης, με απρόβλεπτες γεωπολιτικές και οικονομικές συνέπειες, ιδίως στην περίπτωση που εμπλακούν και οι ΗΠΑ. Ήδη το Ιράν τις κατηγόρησε για συνενοχή, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε το καθεστώς των μουλάδων με ακόμη πιο σκληρά μέτρα, εάν δεν αποδεχθεί συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Πώς θα μπορούσε να λήξει ο πόλεμος; Αυτό παραμένει, ωστόσο, το μεγάλο ερώτημα, με το Foreign Policy να παρουσιάζει κάποια πιθανά σενάρια.
Ανάλυση Foreign Policy για Μέση Ανατολή: Το σενάριο της συνθηκολόγησης του Ιράν
Το πρώτο εξ’ αυτών των σεναρίων, που παρουσιάζει στην ανάλυσή του το Foreign Policy, είναι να πλήξει το Ιράν αρκετούς στρατιωτικούς στόχους στο Ισραήλ, να καυχηθεί στην κοινή γνώμη του ότι κατάφερε σημαντικό πλήγμα στον «σιωνιστικό εχθρό», αλλά να αποδεχθεί την αμερικανική και διεθνή μεσολάβηση για κατάπαυση του πυρός – ουσιαστικά δηλαδή να συνθηκολογήσει σώζοντας κάπως την αξιοπρέπειά του.
Είναι αυτό που έκαναν και οι σιίτες σύμμαχοι της Τεχεράνης στο Λίβανο, η Χεζμπολάχ το περασμένο φθινόπωρο, αφού προηγουμένως το Ισραήλ αποκεφάλισε την ηγεσία της και τής κατάφερε συντριπτικά πλήγματα, όπως κάνει και τώρα στην περίπτωση του Ιράν. Αν και διέθετε τεράστιο οπλοστάσιο πυραύλων η Χεζμπολάχ αποδέχθηκε κατ’ ουσίαν τους όρους των Ισραηλινών χωρίς να απαντήσει αποτελεσματικά. Και το Ιράν ίσως βρίσκεται σε παρόμοια θέση αφού το μπαράζ των επιθέσεων που είχε εξαπολύσει τον περασμένο χρόνο κατά του Ισραήλ αναχαιτίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό και οι πληρεξούσιοί του στη Μέση Ανατολή – πρωτίστως η Χεζμπολάχ – είναι σκιά του εαυτού τους.
Η εξόντωση ανώτατων στρατιωτικών από τις ισραηλινές επιθέσεις ίσως αποδιοργανώσουν την ηγεσία του Ιράν δυσχεραίνοντας την τάχιστη λήψη αποφάσεων και τον συντονισμό πυραυλικών επιθέσεων. Και παρότι τα ανώτατα αυτά στελέχη αντικαταστάθηκαν από νέα, η αποτελεσματικότητά τους στη διάρκεια μιας τέτοιας σύρραξης είναι ασαφής, χώρια που το Ισραήλ θα επιδιώξει, όπως έκανε και στην περίπτωση της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, να τα εξοντώσει. Το καθεστώς της Τεχεράνης, βέβαια, δεν θέλει να συνθηκολογήσει ενώ δέχεται σφυροκόπημα, αλλά ίσως το αποδεχθεί για να επιβιώσει και να συνεχίσει τη μάχη αργότερα, παρά να υφίσταται ανελέητες διαρκείς επιθέσεις.
Το σενάριο της συνέχισης των επιθέσεων από το Ιράν
Μια δεύτερη πιθανότητα, σύμφωνα με την ανάλυση του Foreign Policy, είναι να συνεχίσει τις επιθέσεις το Ιράν καταφέρνοντας κάποια πλήγματα με πυραύλους που θα διαπεράσουν την ισραηλινή αεράμυνα, ή άλλα μέσα όσο θα κλιμακώνεται η διεθνής πίεση στο Ισραήλ να σταματήσει τη σύγκρουση. Συνήθως, όταν το Ισραήλ επιτίθεται σε εχθρούς του, απολαμβάνει μιας βραχυπρόθεσμης στήριξης από την Ουάσιγκτον και κάποιους Ευρωπαίους συμμάχους, που όμως γρήγορα καλούν σε τερματισμό των εχθροπραξιών, όπως έκαναν ήδη Γαλλία και Βρετανία απευθύνοντας έκκληση για αποκλιμάκωση. Κι αν στο Τελ Αβίβ δεν δίνουν και τόση σημασία στις απόψεις των Ευρωπαίων, ανησυχούν πολύ περισσότερο για την άποψη του Λευκού Οίκου, ειδικά εκείνη του Ντόναλντ Τραμπ. Αν ο τελευταίος πιέσει τον Νετανιάχου, μπορεί οι ισραηλινές δυνάμεις να διακόψουν τα πλήγματα , ελπίζοντας ότι προκάλεσαν προς το παρόν αρκετή ζημιά στο Ιράν.
Κατά πόσον κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε διπλωματική λύση παραμένει, ωστόσο, ασαφές. Η κυβέρνηση Τραμπ πιέζει για διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και χθες κάλεσε την Τεχεράνη να επιστρέψει στο τραπέζι «προτού είναι πολύ αργά». Κι όσο κι αν αυτή η προοπτική έχει για το αντιμέτωπο με μια καταρρέουσα οικονομία και διογκούμενη λαϊκή δυσφορία καθεστώς των μουλάδων, κάποια θετικά, όπως η υπόσχεση της χαλάρωσης των κυρώσεων, η Τεχεράνη την απέρριψε αρνούμενη να δώσει την εντύπωση ότι ενήργησε με το πιστόλι στον κρόταφο και να δώσει στον Τραμπ την ευκαιρία να θριαμβολογήσει για τυχόν παραχωρήσεις της.
Τα σκοτεινά σενάρια
Υπάρχουν βέβαια και σκοτεινότερα σενάρια, ενδεχομένως πιθανότερα, σύμφωνα με το Foreign Policy, όπως η κλιμάκωση της σύγκρουσης Ισραήλ – Ιράν σε περιφερειακό πόλεμο. Η Τεχεράνη έχει απειλήσει να επιτεθεί σε αμερικανικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, κατηγορώντας την Ουάσιγκτον για συνενοχή, κι αν το πράξει οι ΗΠΑ θα συρθούν στον πόλεμο.
Μπορεί, βέβαια και οι ΗΠΑ να επιδιώξουν κλιμάκωση για τους δικούς τους λόγους. Αμερικανοί αξιωματούχοι ίσως θεωρήσουν ότι το Ισραήλ έφερε σε πέρας τη μισή αποστολή και οι ΗΠΑ μπορούν να την ολοκληρώσουν βομβαρδίζοντας επί παραδείγματι με διατρητικές βόμβες τις κρυμμένες βαθιά στο ιρανικό υπέδαφος πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Φορντό κι αποτελειώνοντας ό,τι απέμεινε από τα ισραηλινά πλήγματα.
Το Ιράν πιθανώς θα καλέσει τους πληρεξουσίους του στην Υεμένη, τον Λίβανο, το Ιράκ και αλλού να εξαπολύσουν επιθέσεις κατά του Ισραήλ και ενδεχομένως κατά αμερικανικών στόχων, εφόσον εμπλακούν οι ΗΠΑ στη σύρραξη. Έτσι οι ΗΠΑ μπορεί να ξεκινήσουν επιθέσεις κατά των Χούθι στην Υεμένη, κατά συμμάχων της Τεχεράνης στο Ιράκ ή αλλού. Επίσης το Ιράν μπορεί να καταφύγει στη διεθνή τρομοκρατία, έχοντας επιδείξει στο παρελθόν την ικανότητά του να εξαπολύει επιθέσεις ανά την υφήλιο.
Δεν αποκλείεται επίσης, αν και θεωρείται απίθανο προς το παρόν, να εμπλακούν στη σύγκρουση και αραβικά κράτη σύμμαχοι των ΗΠΑ. Ήδη χθες οι ένοπλες δυνάμεις της Ιορδανίας ανέφεραν ότι αναχαίτισαν ιρανικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροπλάνα στον εναέριο χώρο της, όπως είχαν κάνει και πέρυσι.
Τέλος υπάρχει η πιθανότητα να μην τελειώσει ποτέ – τουλάχιστον επισήμως – ο πόλεμος Ισραήλ – Ιράν. Και μολονότι θα σταματήσουν κάποια στιγμή οι μαζικές ισραηλινές επιθέσεις, μια υποβόσκουσα σύγκρουση ίσως συνεχιστεί επί μήνες με το Ισραήλ να εξαπολύει κατά καιρούς πυραύλους ή αεροπορικούς βομβαρδισμούς στο Ιράν, να προβαίνει σε πράξεις δολιοφθοράς ή δολοφονίες και η Τεχεράνη να εκτοξεύει από καιρού εις καιρόν πυραύλους και drones ή τρομοκρατικές επιθέσεις κατά ισραηλινών στόχων. Κι εν μέσω αυτών των εκατέρωθεν επιθέσεων το Ιράν ίσως προχωρήσει σε ένα κρυφό πυρηνικό πρόγραμμα, που δεν θα ελέγχεται από διεθνείς επιθεωρητές, χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία τα ισραηλινά πλήγματα. Ωστόσο, αν οι ισραηλινές δυνάμεις πλήξουν και τις τρεις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, αυτό θα είναι δύσκολο για την Τεχεράνη.
Content Original Link:
" target="_blank">
