Γαλλία: «Η πτώση ενός ειδώλου είναι πάντα εκκωφαντική» – Τι σηματοδοτεί η καταδική του Ζεράρ Ντεπαρντιέ
Ο συγχρονισμός μοιάζει βγαλμένος από κινηματογραφικό σενάριο. Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ, ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ηθοποιούς, σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής για το ευρωπαϊκό σινεμά, καταδικάστηκε για σεξουαλικές επιθέσεις εις βάρος δύο γυναικών, την ίδια ημέρα όπου στις Κάννες ξεκινούσε το φετινό φεστιβάλ.
«Οι γίγαντες του σινεμά δεν είναι πια στο απυρόβλητο», έγραφε το France24 μετά την ανακοίνωση της καταδικαστικής απόφασης και, πράγματι, η καταδίκη Ντεπαρντιέ, σύμφωνα και με ανάλυση του BBC, φαίνεται πως «ταρακουνά» σημαντικά τη γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία, και όχι μόνο.
Αλλωστε, ο Ντεπαρντιέ αποτελεί εδώ και δεκαετίες ένα από τα μεγαλύτερα –πιθανώς το μεγαλύτερο, και καλλιτεχνικά και εμπορικά– ονόματα του γαλλικού σινεμά. Με κορυφαίες συνεργασίες, ερμηνείες σε φιλμ σπουδαίων δημιουργών, με εμπορικές επιτυχίες και διεθνή καλλιτεχνική αναγνώριση, ο άλλοτε κραταιός ηθοποιός καταδικάστηκε, την Τρίτη, σε 18 μήνες φυλάκιση με αναστολή και πρόστιμο 29.000 ευρώ.
Ο 76χρονος, όμως, δεν βαραίνεται μόνο από τις δύο περιπτώσεις που οδήγησαν στην πρωτόδικη καταδίκη του. Αντίθετα, τα προηγούμενα χρόνια, περίπου 20 γυναίκες έχουν προχωρήσει σε καταγγελίες για ανάρμοστη συμπεριφορά. Μια καταδικαστική απόφαση, όμως, έχει τη δική της ξεχωριστή βαρύτητα. Οπως σχολίασε στο BBC η συγγραφέας Ανιές Πουαριέ, «η πτώση ενός ειδώλου είναι πάντα ισχυρή και συμβολική».
Η ίδια συμπληρώνει πως η φήμη του Ντεπαρντιέ έχει σπιλωθεί και ότι «η γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία τον έχει καταδικάσει εδώ και χρόνια». Η καριέρα του έχει τελειώσει, υποστηρίζει η Πουαριέ, επισημαίνοντας πως ναι μεν παραμένει ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς του 20ού αιώνα, όμως από εδώ και πέρα πιθανώς να αλλάξει ακόμη και ο τρόπος που παρακολουθούμε τις ταινίες του.
Σε πρώτο χρόνο, ο απόηχος της καταδίκης έγινε αισθητός στις Κάννες, σε ένα φεστιβάλ με το οποίο ο Ντεπαρντιέ είχε συνδεθεί κατά το παρελθόν, με πιο χαρακτηριστική στιγμή τη βράβευσή του για την ερμηνεία του στο «Σιρανό ντε Μπερζεράκ». Η τελευταία εμφάνιση του Ντεπαρντιέ εκεί έγινε το 2015, όταν και παρουσίασε την ταινία «Valley of Love» μαζί με την Ιζαμπέλ Ιπέρ. Από εκείνη την παρουσία του στο κόκκινο χαλί έχει μείνει ένα φωτογραφικό καρέ κατά το οποίο –στο πλαίσιο ενός χαριτωμένου παιχνιδιού μεταξύ των δύο ηθοποιών– ο Ντεπαρντιέ αποπειράται να φιλήσει την Ιπέρ.
Δέκα χρόνια μετά, η φετινή πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Διαγωνιστικού Τμήματος, Ζιλιέτ Μπινός, κλήθηκε να σχολιάσει την καταδικαστική απόφαση. Η φράση που χρησιμοποίησε είναι ενδεικτική του πόσο σημαντική φιγούρα υπήρξε ο Ντεπαρντιέ στους κόλπους του γαλλικού σινεμά. «Δεν είναι πια ιερός», είπε η Μπινός.
Στις Κάννες, η αύρα του #MeToo ήταν έντονη και πέρυσι. Η ηθοποιός Τζουντίθ Γκοντρές –που είχε δημοσιοποιήσει καταγγελίες εις βάρος δύο κινηματογραφιστών για σεξουαλική κακοποίησή της– παρουσίασε τη μικρού μήκους ταινία «Moi aussi» που έδινε βήμα σε γυναίκες θύματα σεξουαλικής βίας. Στις Κάννες είχε παρουσιαστεί και το «The Substance» – η μετέπειτα μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία της Κοραλί Φερζεά. Η ίδια η Φερζεά είχε δηλώσει ότι η ταινία εξερευνά το εύρος της «σεξουαλικής αντικειμενοποίησης των γυναικών». Στο φετινό διαγωνιστικό τμήμα, δε, συναντώνται επτά ταινίες γυναικών δημιουργών. Ολα αυτά στη σκιά της υπόθεσης Πελικό, που σόκαρε τη γαλλική κοινή γνώμη.
Η δημοσιογράφος Ιβ Τζάκσον σχολιάζει στο BBC: «Νομίζω ότι η πτώση του Ντεπαρντιέ αντικατοπτρίζει σεισμικές αλλαγές στη Γαλλία. Αλλαγές που άργησαν να έρθουν συγκριτικά με το Χόλιγουντ, αλλά πια είναι εδώ […] Η ιδέα των παιχνιδιών εξουσίας στα κινηματογραφικά πλατό δεν είναι πια αποδεκτή».
Ενδιαφέρον, πάντως, έχει μια κοινοβουλευτική έκθεση που συγκροτήθηκε με πρωτοβουλία της Σαντρίν Ρουσό. Στην έκθεση, οι κακοποιητικές συμπεριφορές χαρακτηρίζονται «ενδημικό πρόβλημα» στη Γαλλία, ενώ τονίζεται ότι, παρά το #MeToo, οι συμπεριφορές στον εργασιακό χώρο, και δη στον χώρο του θεάματος, δεν έχουν βελτιωθεί.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στο πλευρό του Ντεπαρντιέ στάθηκαν ισχυρές προσωπικότητες της γαλλικής δημόσιας σφαίρας. Τον 76χρονο στήριξαν η θρυλική ηθοποιός Φανί Αρντάν, η οποία ετοιμάζει ταινία με πρωταγωνιστή τον Ντεπαρντιέ, ο ηθοποιός Φενσάν Περέζ, αλλά και η Μπριζίτ Μπαρντό. Ακόμη και ο Εμανουέλ Μακρόν, το 2024, είχε πει ότι ο Ντεπαρντιέ «έχει κάνει τη Γαλλία περήφανη».
Η Τζάκσον επισημαίνει, πάντως, πως ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασε η κοινή γνώμη σε ορισμένες καμπές της δίκης του Ντεπαρντιέ αντανακλά μια τάση μετασχηματισμού των κυρίαρχων αντιλήψεων. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν έντονες αντιδράσεις, όταν η υπεράσπιση του ηθοποιού απέδωσε στις καταγγελλούσες «υστερία» και «ψεύδη».
Κατά πολλούς, ο Ντεπαρντιέ αλλά και η ρητορική των συνηγόρων του αποτελούν σύμβολα μιας άλλης εποχής που έχει παρέλθει. Οπως λέει και η Ιβ Τζάκσον, δεν είναι τυχαίο ότι τον ηθοποιό στήριξαν δύο γυναίκες ηθοποιοί μεγαλύτερης ηλικίας, όπως η Αρντάν και η Μπαρντό.
«Για ανθρώπους ηλικίας 50 και 60 χρόνων ο Ντεπαρντιέ ξυπνά μνήμες από μια συγκεκριμένη εποχή κατά την οποία ήταν σπουδαίος ηθοποιός. Δεν ξέρω, όμως, αν οι νέοι ενδιαφέρονται για αυτό πλέον», καταλήγει.
Με πληροφορίες από BBC
Content Original Link:
" target="_blank">
