Οι ενεργειακές επιπτώσεις του ισραηλινο-ιρανικού πολέμου και τα σενάρια του Αρμαγεδδώνα
Το Ισραήλ έχει εισέλθει, και μαζί του ολόκληρη η περιφερειακή ασφάλεια της Μέσης Ανατολής σε μια πρωτοφανή περιδίνηση.
Ο εμπλουτισμός και μόνο του των 403,6 κιλών ουρανίου σε επίπεδο 60% που βρίσκονται αποθηκευμένα στο Ισφαχάν υποδηλώνει πέραν πάσης αμφιβολίας στρατιωτική πρόθεση, ενώ η έκθεση της ΙΑΕΑ (International Atomic Energy Agency) ότι η ανωτέρω ποσότητα επαρκεί για την κατασκευή έως και δέκα πυρηνικών κεφαλών μόλις αυτή εμπλουτιστεί σε επίπεδο 90%, καταδεικνύει ότι Ιράν έφτασε το κατώφλι της πρώτης και θεμελιώδους προϋπόθεσης για την απόκτηση πυρηνικών όπλων.
Η ανάπτυξη εξειδικευμένων εκρηκτικών που λειτουργούν ως καταλύτες για την έκρηξη της πυρηνικής βόμβας και η ύπαρξη ενός τεράστιας κλίμακας αυτόνομου βαλλιστικού προγράμματος συνεπαγόταν ότι το Ιράν πληρούσε σε μεγάλο βαθμό τις δύο άλλες προϋποθέσεις για την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Μια εβδομάδα μετά την έναρξη των αεροπορικών επιθέσεων του Ισραήλ και εν αναμονή της συνάντησης των ΥΠΕΞ Ιράν, Γαλλίας, Γερμανίας, Βρετανίας στη Γενεύη που ενδεχομένως να δώσει παράθυρο ευκαιρίας δύο εβδομάδων στη διπλωματία πριν την άμεση επιθετική εμπλοκή των ΗΠΑ στην ισραηλινή επιχείρηση, έχουμε τα εξής δεδομένα:
Το Ισραήλ έχει καταστρέψει τον πρώτο έχει επιφέρει σοβαρές ζημιές στο δεύτερο κρίκο από τους τρείς κρίκους της ιρανικής αλυσίδας εμπλουτισμού. Ο πρώτος κρίκος (Isfahan) αποτελείται από το σημείο αρχικής μετατροπής του μεταλλεύματος ουρανίου yellowcake, που αποτελεί ένας τύπο συμπυκνώματος ουρανίου σε σκόνη. Εδώ βρίσκεται το πρώτο και απαραίτητο βήμα πριν το ουράνιο αποσταλεί στη Νατάνζ και το Φορντό για εμπλουτισμό.
Αυτό σημαίνει ότι το Ιράν δεν μπορεί να επεξεργαστεί μεταλλεύματα ουρανίου ώστε να ξεκινήσει τον εμπλουτισμό, αλλά δεν χρειάζεται να παράξει περαιτέρω εμπλουτισμένο ουράνιο για να επιτύχει τη στρατιωτικοποίηση, απλά να εμπλουτίσει το ήδη διαθέσιμο. Το απόθεμα αυτό βρίσκεται στο Ισφαχάν αλλά το Ισραήλ δεν επιδιώκει να το στοχοποιήσει καθώς ενδεχόμενο πλήγμα του θα προκαλέσει μεγάλη ραδιολογική διαρροή, κάτι που το Ισραήλ απέφυγε να κάνει όταν προέβη σε ανάλογα πλήγματα κατά του Ιράκ το 1981 και της Συρίας το 2007. Συνεπώς το απόθεμα του Ισφαχάν είτε πρέπει να παραδοθεί από το Ιράν στο πλαίσιο μιας συμφωνίας είτε να καταληφθεί από επίγειας ισραηλινές/αμερικανικές δυνάμεις.
Ο δεύτερος κρίκος είναι το κέντρο εμπλουτισμού της Νατάνζ το οποίο επλήγη τόσο επιφανειακά όσο και υπόγεια χωρίς ωστόσο να υπάρχει ακριβής υπολογισμός της ζημίας. Σε κάθε περίπτωση η εγκατάσταση φαίνεται να είναι ανενεργή έχοντας χάσει τον υποσταθμό που τη στήριζε ενεργειακά αλλά δεν έχει καταγραφεί καμία διαρροή ραδιενεργού υλικού το οποίο ενδέχεται να σημαίνει είτε ότι οι φυγοκεντριστές δεν λειτουργούσαν όταν επλήγησαν ή ότι μέρος αυτών μετακινήθηκε στο τρίτο σημείο της αλυσίδας, (κάτι το οποίο ο εκπρόσωπος τύπου της Ατομικής Επιτροπής του Ιράν δήλωσε ότι έχει ήδη γίνει στις 18 Ιουνίου), δηλαδή το Φορντό.
Tο Φορντό είναι θαμμένο κάτω από το ομώνυμο βουνό σε βάθος 81 μέτρων. Στο Φορντό βρίσκονται περίπου 3000 φυγοκεντριστές τελευταίας τεχνολογίας όπου μπορεί ήδη να βρίσκεται μέρος των 408,6 κιλών εμπλουτισμένου ουρανίου 60% εμπλουτιζόμενο έως το επίπεδο του 90%. Η διαδικασία αυτή μπορεί να ολοκληρωθεί σε διάστημα τριών εβδομάδων μόνο στο Φορντό.
Είναι άγνωστο το εάν και το πότε ξεκίνησε αυτή η διαδικασία, αλλά αυτό που είναι σαφές είναι ότι χωρίς την καταστροφή του Φορντό η ισραηλινή επίθεση αφενός θα έχει σε μεγάλο βαθμό αποτύχει και αφετέρου ενδέχεται να επιτύχει το ακριβές αντίθετο, δηλαδή να δώσει στο Ιράν πυρηνικά όπλα, εάν φυσικά το καθεστώς αντέξει τρεις εβδομάδες βομβαρδισμών.
Το μεγάλο ζητούμενο είναι το εάν οι Αμερικανοί που είναι οι μόνοι που μπορούν να το καταστρέψουν θα το κάνουν, χρησιμοποιώντας τις περίφημες βαρέων βαρών διατρητικές βόμβες MOP (Massive Ordnance Penetrator) των 13,6 τόνων. Οι ΜΟΡ δεν έχουν ακόμη χρησιμοποιηθεί επιχειρησιακά και μπορούν να διεισδύσουν σε βάθος 60μ.
Μόνο με πολλαπλά πλήγματα
Αυτό πρακτικά συνεπάγεται ότι το Φορντό θα πρέπει να δεχθεί πολλαπλά πλήγματα προκειμένου να εξουδετερωθεί και ότι οι ΗΠΑ θα εμπλακούν σε πολυήμερους βομβαρδισμούς της εγκατάστασης για να καταστρέψουν το ιρανικό πρόγραμμα στο νευραλγικότερο σημείο του. Στην περίπτωση αυτή μια ασύμμετρη ιρανική αντεπίθεση κατά της αχίλλειας πτέρνας των αμερικανικών/δυτικών συμφερόντων στον Κόλπο θα καταστεί αναπόφευκτη και ο στόχος της θα είναι να εκτιναχθούν οι τιμές πετρελαίου σε δυσθεώρητα ύψη προκειμένου να πιεστεί ο Ντόναλντ Τραμπ να σταματήσει τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Η ιρανική αντεπίθεση μπορεί κατά βάση να λάβει δύο μορφές με διαφορετικές ενεργειακές συνέπειες ανά περίπτωση.
Η πρώτη θα επικεντρωθεί στις απόπειρες του ιρανικού ναυτικού να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ στη διεθνή ναυσιπλοΐα κάτι που σε κάθε σενάριο δεν θα μπορέσει να επιτύχει για διάστημα μεγαλύτερο των 7-14 ημερών. Η δεύτερη που έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας θα είναι να επαναλάβει σε μεγάλη κλίμακα ότι έκανε κατά του σαουδαραβικού πετρελαϊκού συστήματος σε 24 ώρες τον Σεπτέμβριο του 2019 βγάζοντας εκτός παραγωγής 5,5 εκατομμύρια βαρέλια.
Εάν το ισραηλινό σύστημα αεράμυνας έχει αποτελεσματικότητα 85%-90% και το Ιράν εξακολουθεί να διατηρεί 700-1500 πυραύλους μέσου βεληνεκούς και εκατοντάδες drones καταλαβαίνει κανείς πόσο ευάλωτες είναι οι ενεργειακές εγκαταστάσεις στις αραβικές χώρες του Κόλπου παρά την εκεί αμερικανική στρατιωτική παρουσία.
Εάν δεν υπάρξει διπλωματική λύση, θα υπάρξουν μαζικές επιθέσεις κατά του εσωτερικού ενεργειακού δικτύου του Ιράν, κάτι που η Τεχεράνη και πάλι θα επιχειρήσει να σταματήσει με μια μικρότερης έντασης στοχευμένη επίθεση κατά αραβικών πετρελαϊκών εγκαταστάσεων που επίσης θα συγκλονίσουν -αλλά όχι ξεθεμελιώσουν- τις διεθνείς αγορές.
Ο δρ. Θεόδωρος Τσακίρης είναι Καθηγητής Γεωπολιτικής & Ενεργειακής Πολιτικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Content Original Link:
" target="_blank">
