Μαστίγιο και καρότο από τον Τραμπ στους τρεις κροίσους
Hταν μια διακριτική συνάθροιση, αόρατη για το κοινό. Τον Οκτώβριο του 2019, ενώ η Ουάσιγκτον άναβε και κόρωνε από τις προτάσεις μομφής κατά του Τραμπ, ο διευθύνων σύμβουλος της Facebook τρύπωσε στον Λευκό Οίκο για ένα ιδιωτικό δείπνο με τον Αμερικανό πρόεδρο και την πρώτη κυρία Μελάνια Τραμπ.
Χωρίς δημοσιογράφους, χωρίς διαρροές για το μενού, χωρίς επίσημες ανακοινώσεις. Μόνον εβδομάδες αργότερα, έπειτα από πιέσεις των δημοσιογράφων, το Facebook επιβεβαίωσε ότι η συνάντηση είχε πραγματοποιηθεί, κάνοντας λόγο απλώς για «φυσιολογική συνάντηση ενός διευθύνοντος συμβούλου μιας μεγάλης εταιρείας» με τον πρόεδρο, του οποίου την πρόσκληση αποδέχθηκε. Δεν ήταν εξάλλου η πρώτη φορά· τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, είχαν ξανασυναντηθεί οι δύο άνδρες.
Τίποτα, όμως, δεν έμοιαζε φυσιολογικό. Εκείνη την εποχή, η εταιρεία του Ζούκερμπεργκ αντιμετώπιζε ήδη ρυθμιστικό έλεγχο σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής, την παραπληροφόρηση και την κυριαρχία στην αγορά, με τα μέλη του Κογκρέσου να τον κατηγορούν ότι «βοηθάει τους εμπόρους ναρκωτικών» μέσω του ψηφιακού νομίσματος Libra.
Το δείπνο του 2019 προμήνυε αυτό που αργότερα θα μετατρεπόταν σε μιαν αργή, υπολογισμένη αναπροσαρμογή. Ο Ζούκερμπεργκ, όπως και οι… ομότεχνοί του Ελον Μασκ και Τζεφ Μπέζος, άρχισε να αναπροσαρμόζει τη δημόσια ουδετερότητά του.
Ωστόσο, το 2025, αυτός ο έλεγχος έχει κλιμακωθεί σε υπαρξιακή απειλή: Η Meta είναι πλέον εγκλωβισμένη σε μιαν ομοσπονδιακή αντιμονοπωλιακή δίκη που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αναγκαστική εκποίηση του Instagram και του WhatsApp – του πυρήνα της αυτοκρατορίας των κοινωνικών μέσων του Ζούκερμπεργκ.
Την ίδια στιγμή, η απόφαση της Meta να τερματίσει το πρόγραμμα ελέγχου των γεγονότων έχει προκαλέσει νέες νομικές προκλήσεις και έχει υποδαυλίσει την ανησυχία για την ανεξέλεγκτη πολιτική παραπληροφόρηση.
Το δείπνο του 2019 προμήνυε αυτό που αργότερα θα μετατρεπόταν σε μιαν αργή, υπολογισμένη αναπροσαρμογή. Ο Ζούκερμπεργκ, όπως και οι… ομότεχνοί του Ελον Μασκ και Τζεφ Μπέζος, άρχισε να αναπροσαρμόζει τη δημόσια ουδετερότητά του και τις ιδιωτικές σχέσεις του με τον Τραμπ, όχι για ιδεολογικούς λόγους, αλλά για λόγους επιβίωσης. Αυτό που ξεκίνησε ως ένα ήσυχο δείπνο θα γινόταν, με τον καιρό, το προοίμιο μιας πλήρους πολιτικής προσαρμογής.
Ο πύργος και το τραπέζι
Πίσω στο 2016, οι άρχοντες των τεχνολογικών δαχτυλιδιών δεν ήταν τόσο διαλλακτικοί έναντι του επερχόμενου και εντέλει εκλεγέντος προέδρου. Ο Ελον Μασκ είπε δημοσίως ότι ο Ντόναλντ Τραμπ «μάλλον δεν είναι ο κατάλληλος άνθρωπος» για τον Λευκό Οίκο. Ο Τζεφ Μπέζος, με την ελαφρότητα που συνοδεύει τα δισεκατομμύριά του, είχε ήδη προτείνει να στείλει τον τότε προεδρικό υποψήφιο στο Διάστημα. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ανέκαθεν μετριοπαθές πολιτικό ον, απέφυγε να μιλήσει με ονόματα και διευθύνσεις· ασφαλώς, μίλησε εμμέσως πλην ολότελα σαφώς για «φοβισμένες φωνές που ζητούν να χτιστούν τείχη».
Οταν, όμως, ο Τραμπ εξελέγη πρόεδρος, η ηθική διαύγεια και ανωτερότητα της Σίλικον Βάλεϊ συναντήθηκαν –και κλείστηκαν για λίγο– σε ένα χρυσοποίκιλτο ασανσέρ που οδηγούσε στα ρετιρέ του Πύργου Τραμπ.
Τον Δεκέμβριο του 2016, Μασκ, Μπέζος και Ζούκερμπεργκ συναγελάστηκαν με άλλους αυτοκράτορες της τεχνολογίας στον περιώνυμο Πύργο της Νέας Υόρκης. Οι κάμερες έκαναν κλικ. Ο Τραμπ ακτινοβολούσε. Τους είχε τάξει λαγούς με πετραχήλια. Η ειρωνεία ήταν πασιφανής: ο άνθρωπος που είχε κάνει εκστρατεία κατά των ελίτ της Ανατολικής και της Δυτικής ακτής, τώρα ήθελε να χτίσει τη αυλή του μαζί τους.
Ο Μασκ, χαρακτηριστικά απρόβλεπτος, εντάχθηκε στο συμβουλευτικό όργανο του Τραμπ. Ο Μπέζος δήλωσε ότι η συνάντηση ήταν «πολύ παραγωγική». O Ζούκερμπεργκ εξέφρασε την αισιοδοξία του για την προεδρία Τραμπ, λέγοντας ότι οι στόχοι του για βελτίωση της παγκόσμιας υγειονομικής περίθαλψης και της συνδεσιμότητας δεν απαιτούν απαραίτητα τη συνεργασία της κυβέρνησης. Η εκτόνωση δεν κράτησε για πολύ.
Ο Μασκ, χαρακτηριστικά απρόβλεπτος, εντάχθηκε στο συμβουλευτικό όργανο του Τραμπ. Ο Μπέζος δήλωσε ότι η συνάντηση ήταν «πολύ παραγωγική». O Ζούκερμπεργκ εξέφρασε την αισιοδοξία του για την προεδρία Τραμπ. Σύντομα, άλλαξαν όλα.
Ο Μασκ παραιτήθηκε αμέσως από το συμβουλευτικό συμβούλιο, γράφοντας στο Twitter ότι «η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική» και ότι η αποχώρηση από το Παρίσι «δεν είναι καλή για την Αμερική ή τον κόσμο», με τη γνώριμη ολιγόλεκτη αφέλειά του.
Ο Μπέζος, εν τω μεταξύ, έγινε συχνός στόχος των τραμπικών πυρών στο Twitter για τις επιχειρηματικές πρακτικές της Amazon και την κάλυψη των γεγονότων από τη Washington Post. Μέχρι τα μέσα του 2017, η διαμάχη ήταν δημόσια και προσωπική.
Ο Ζούκερμπεργκ ήταν πιο προσεκτικός. Μετά τις μεταναστευτικές πολιτικές του Τραμπ, εξέδωσε μια ήπια δήλωση υπεράσπισης των Dreamers και των μεταναστών, αλλά απέφυγε την άμεση αντιπαράθεση. Η πραγματική δοκιμασία του Facebook, ωστόσο, θα ερχόταν αργότερα – όταν προέκυψαν ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο του στην άνοδο του Τραμπ.
Φόβος και παράνοια στα feeds
Μέχρι το 2018, η ευγενής φαντασίωση της ανεξαρτησίας των Αρχών είχε αρχίσει να εξαντλείται. Η περίοδος, δε, ώς το 2020 αποκάλυψε τα όρια της ανεξαρτησίας της τεχνολογίας από την πολιτική εξουσία.
Ο Μπέζος, του οποίου η Washington Post είχε γίνει το προφανές θύμα του Ντόναλντ Τραμπ, βρέθηκε υπό πολιορκία. Το 2019, το National Enquirer –που εκδίδεται από εταιρεία με δεσμούς με τον Αμερικανό πρόεδρο– άφησε να διαρρεύσουν λεπτομέρειες για την εξωσυζυγική του σχέση. Ο Μπέζος, που δεν είναι άνθρωπος που δειλιάζει, κατηγόρησε το μέσο για εκβιασμό. Ο Τραμπ, όπως ήταν αναμενόμενο, απάντησε με χάρη και αυτοσυγκράτηση, γράφοντας στο Twitter ότι ο Μπέζος ήταν «Τζεφ Μπόζο».
Μαρκ Ζούκερμπεργκ: Οι προσεκτικοί υπολογισμοί
2016
Ασκεί αόριστη κριτική στον λαϊκισμό.
2019
Συμμετέχει δις σε μυστικό δείπνο με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
2020
Αφήνει άθικτη την ανάρτηση του Τραμπ μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ. Αντιμετωπίζει εσωτερική εξέγερση.
2021
Αποβάλλει τον Τραμπ από Facebook και Instagram.
2023
Επαναφέρει τους λογαριασμούς του Τραμπ στο Facebook και το Instagram.
Κλείνει το πρόγραμμα επαλήθευσης γεγονότων της Meta.
2025
Αντιμετωπίζει δίκη στην FTC που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάλυση της Meta.
Ξεκινούν αγωγές για κινδύνους παραπληροφόρησης.
Η ρυθμιστική πίεση εντείνεται παρά τις πολιτικές παραχωρήσεις.
Στη συνέχεια ήρθε η σύμβαση JEDI – η συμφωνία για το υπολογιστικό νέφος του Πενταγώνου ύψους 10 δισ. δολαρίων, την οποία όλες οι μπάντες ανέμεναν ότι θα κερδίσει η Amazon. Αντ’ αυτού, το έργο ανατέθηκε στη Microsoft. Η Amazon έκανε μήνυση, ισχυριζόμενη ότι υπήρξε άμεση παρέμβαση από τον Λευκό Οίκο. Το Πεντάγωνο τελικά ακύρωσε το όλο θέμα. Δεν ήθελε κατ’ ουδένα τρόπο να εμπλακεί στις μάχες των γιγάντων. Εξάλλου, ό,τι δεν λύνεται κόβεται.
Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, εν τω μεταξύ, διύλιζε τον κώνωπα και κατέπινε την κάμηλον. Το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, οι αποκαλύψεις για ξένη παρέμβαση στις εκλογές του 2016 και οι αυξανόμενες κατηγορίες εκ μέρους των Συντηρητικών για μεροληψία έθεσαν το Facebook υπό πολιορκία και από τις δύο πλευρές.
Ο Μπέζος, του οποίου η Washington Post είχε γίνει το προφανές θύμα του Ντόναλντ Τραμπ, βρέθηκε υπό πολιορκία. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ διύλιζε τον κώνωπα και κατέπινε την κάμηλον. Ο Ελον Μασκ, στο μεσοδιάστημα, μετατράπηκε από επιφυλακτικό αουτσάιντερ σε απρόθυμο σύμμαχο.
Τον Μάιο του 2020, εν μέσω διαδηλώσεων μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, ο Τραμπ έγραψε «όταν αρχίζει η λεηλασία, αρχίζουν οι πυροβολισμοί» τόσο στο Twitter όσο και στο Facebook. Το Twitter σημείωσε την ανάρτηση για εξύμνηση της βίας. Ο Ζούκερμπεργκ αρνήθηκε να δράσει, υποστηρίζοντας ότι το Facebook δεν πρέπει να παρεμβαίνει στον πολιτικό λόγο.
Ιδιωτικά, ο Ζούκερμπεργκ και η ομάδα του είχαν παροτρύνει τον Λευκό Οίκο να μετριάσει τη ρητορική. Ο Τραμπ αγνόησε τις εκκλήσεις. Η άρνηση του Ζούκερμπεργκ να παρέμβει δημοσίως προκάλεσε την οργή των εργαζομένων του Facebook, αλλά τον κράτησε στην εύνοια του Τραμπ – τουλάχιστον προσωρινά.
Ο Ελον Μασκ, στο μεσοδιάστημα, μετατράπηκε από επιφυλακτικό αουτσάιντερ σε απρόθυμο σύμμαχο. Καθώς η Tesla πάλευε με τους πανδημικούς περιορισμούς της Καλιφόρνιας, ο ιδιοκτήτης εντόπισε απίθανο υποστηρικτή στο πρόσωπο του Τραμπ, ο οποίος ζήτησε την επαναλειτουργία του εργοστασίου της Tesla. Η περιφρόνηση του Μασκ για τα λοκντάουν και τη woke κουλτούρα τον έφερε πιο κοντά στην τραμπική, ανεξέλεγκτη τροχιά, αν και σταμάτησε να τον υποστηρίζει το 2020.
Η κατάρρευση των παλαιών αφηγήσεων –ότι η Big Tech αποτελεί μιαν εγγενώς φιλελεύθερη δύναμη– ήταν ήδη σε εξέλιξη.
Το πραξικόπημα και η κάθαρση
Η 6η Ιανουαρίου 2021 διέλυσε αυτήν την ανήσυχη ανακωχή. Ο Τραμπ υποκίνησε τον όχλο. Ο όχλος εισέβαλε στο Καπιτώλιο. Ξαφνικά, η ηθική διαύγεια και ανωτερότητα επέστρεψαν.
Μετά την εξέγερση στο Καπιτώλιο, το Facebook ανέστειλε για δύο χρόνια –διορθώνοντας το «επ’ αόριστον»– τον λογαριασμό του Τραμπ. Ο Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε ότι ο Τραμπ «χρησιμοποίησε την πλατφόρμα μας για να υποκινήσει βίαιη εξέγερση» και ότι το να του επιτρέψουμε να παραμείνει «ενέχει πολύ μεγάλο κίνδυνο». Το Twitter απαγόρευσε μόνιμα τον Τραμπ.
Για μια στιγμή, φάνηκε ότι οι δεσμοί των τεχνολογικών τιτάνων και του Τραμπ είχαν πλήρως αποκοπεί.
Ο Μασκ, αν και σφοδρός επικριτής της λογοκρισίας, δεν έσπευσε δημοσίως να υπερασπιστεί τον Τραμπ. Αντιθέτως, εξέφρασε ευρύτερες ανησυχίες για την ελευθερία του λόγου, θέτοντας τις βάσεις για μεταγενέστερες κινήσεις.
Ο Μπέζος, μέσω της Washington Post, προώθησε σκληρή κάλυψη των τελευταίων ημερών του Τραμπ, εδραιώνοντας τον ρόλο της εφημερίδας ως ανυποχώρητου αντιπάλου. Εν τω μεταξύ, η Amazon αντιτάχθηκε στις αντιμονοπωλιακές και εργασιακές προκλήσεις που εντάθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του Τραμπ.
Τζεφ Μπέζος: Από αντίπαλος… πραγματιστής
2016
Χλευάζει τον Τραμπ με αστεία για το Διάστημα.
2017
Στοχοποιείται από τα tweets του Τραμπ για την Amazon και τη Washington Post.
2019
Κατηγορεί τη National Enquirer για εκβιασμό. Ο Τραμπ τον χλευάζει ως «Τζεφ Μπόζο».
Η Amazon χάνει το συμβόλαιο JEDI, ισχυρίζεται πολιτικές παρεμβάσεις.
2021
Η Washington Post οξύνει την κριτική καθώς η Amazon αντιμετωπίζει αντιμονοπωλιακή πίεση.
2023
Επαινεί τον νέο τόνο του Τραμπ.
Παρευρίσκεται σε δείπνα στο Μαρ-α-Λάγκο.
Η Amazon μηνύει την Ουάσιγκτον για τα αρχεία Kuiper που ζήτησε η ίδια του η εφημερίδα.
2024
Η ομάδα του Τραμπ χαρακτηρίζει τη διαφάνεια της ανακοίνωσης των δασμών της Amazon «εχθρική».
Η Washington Post αποσύρει την υποστήριξη της Κάμαλα Χάρις, αλλάζει εκδοτικό τόνο.
Για μια στιγμή, φάνηκε ότι οι δεσμοί των τεχνολογικών τιτάνων και του Τραμπ είχαν πλήρως αποκοπεί – με την πλήρη δύναμη των πλατφορμών και των μέσων τους ευθυγραμμισμένη εναντίον της επιστροφής του.
Αλλά η εξουσία, όπως αποδείχθηκε, ήταν ένα πιο ρευστό νόμισμα. Και η πολιτική εξορία σπανίως διαρκεί για τους ανθρώπους που κάποτε κυβέρνησαν τον κόσμο.
Η δεύτερη θητεία
Τίποτα, όπως φαίνεται, δεν μένει στατικό όταν η εξουσία επιστρέφει με εκδικητική ορμή.
Το 2022, ο Ελον Μασκ απέκτησε το Twitter –ή, όπως το μετονόμασε αργότερα, το X– και επανέφερε αμέσως τον λογαριασμό του Τραμπ μέσω διαδικτυακής ψηφοφορίας. Ο Τραμπ αρνήθηκε την πρόσκληση, προτιμώντας το δικό του, μικρότερο βασίλειο στο Truth Social, αλλά το μήνυμα ήταν σαφές. Ο Μασκ δεν ήταν απλώς ένας ιδιοκτήτης πλατφόρμας – ήταν ένας φύλακας της εξουσίας. Ο δισεκατομμυριούχος, που κάποτε ήταν επιφυλακτικός απέναντι στον Τραμπ, είχε γίνει σταυροφόρος της ελευθερίας του λόγου και, όλο και περισσότερο, ιδεολογικός του σύμμαχος.
Ελον Μασκ: Από την παραίτηση στην υποστήριξη
2016
Απορρίπτει τον Τραμπ ως «πιθανώς όχι τον κατάλληλο άνθρωπο».
Συμμετέχει στο Στρατηγικό και Πολιτικό Φόρουμ του Τραμπ μετά τη «σύνοδο κορυφής» για την τεχνολογία.
2017
Παραιτείται λόγω της εξόδου των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.
2020
Ανοίγει ξανά το εργοστάσιο της Tesla στο Φρέμοντ κατά τη διάρκεια του λοκντάουν. Ο Τραμπ υποστηρίζει την κίνηση.
2021
Αντιτίθεται στις απαγορεύσεις του Τραμπ, αλλά κρατάει αποστάσεις.
2022
Αποκτά το Twitter.
Επαναφέρει τον λογαριασμό του Τραμπ μέσω διαδικτυακής δημοσκόπησης.
2024
Υποστηρίζει δημόσια τον Τραμπ.
2025
Διορίζεται επικεφαλής του DOGE (Υπουργείο Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης).
Αντιμετωπίζει πιθανές κανονιστικές κυρώσεις ύψους 2,37 δισ. δολαρίων.
Η Tesla υπό έλεγχο στη Νέα Υόρκη.
Το 2024, ο Μασκ υποστήριξε δημοσίως τον Τραμπ για πρόεδρο, επικαλούμενος τις αποτυχίες της κυβέρνησης Μπάιντεν και την ανάγκη για διακυβέρνηση με «κοινή λογική». Η χρονική στιγμή δεν πέρασε απαρατήρητη· πρόσφατη έκθεση των Δημοκρατικών της Γερουσίας αποκάλυψε ότι «από τις 20 Ιανουαρίου 2025, ο κ. Μασκ και οι εταιρείες του είχαν υποβληθεί σε τουλάχιστον 65 πραγματικές ή πιθανές ενέργειες από 11 διαφορετικές ομοσπονδιακές υπηρεσίες. Πολλές άλλες υπηρεσίες έχουν ρυθμιστικές αρμοδιότητες που σχετίζονται με τις εταιρείες του κ. Μασκ, αλλά δεν είχαν δημόσια γνωστές ενεργές υποθέσεις τον Ιανουάριο του 2025». Τα πιθανά πρόστιμα θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. δολάρια. Μόνον η Tesla αντιμετώπιζε υποχρεώσεις ύψους 1,1 δισ. δολαρίων για το… φανταστικό μάρκετινγκ του αυτόματου πιλότου της. Ηταν, όπως όλα δείχνουν, μια εξαιρετική στιγμή για να ξαναβρεί κανείς την εκτίμησή του για την απορρύθμιση.
Ο ρόλος του Μασκ ως επικεφαλής του νεοσύστατου Τμήματος Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (DOGE) της κυβέρνησης Τραμπ –μια συμβολική χειρονομία της απορρύθμισης της αγοράς με την υποστήριξη της τεχνολογίας– έχει επίσης επιβαρυνθεί πολιτικά. Οι επιθετικές προτάσεις του για μείωση του κόστους προκάλεσαν δικαστικές προσφυγές, ενώ οι εσωτερικές συγκρούσεις με τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου φέρεται να μείωσαν τη συμμετοχή του σε «μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα». Στο μεταξύ, τα μέλη του Κογκρέσου που προέρχονται από τη Νέα Υόρκη έχουν αποδυθεί σε αγώνα για την ανάκληση της εξαίρεσης της Tesla από τους νόμους περί αδειοδότησης αντιπροσωπειών, επικαλούμενοι την υποστήριξή του για την ανατροπή των κανονιστικών ρυθμίσεων σχετικά με τα περιβαλλοντικά πρότυπα.
Ο Μασκ είχε γίνει σταυροφόρος της ελευθερίας του λόγου και, όλο και περισσότερο, ιδεολογικός σύμμαχος του Τραμπ. Ο Μπέζος, πάντα ο πιο διακριτικός από την τριάδα, επαναπροσδιορίστηκε ως πραγματιστής. Ο Ζούκερμπεργκ πρόσφερε 1 εκατ. στην τραμπική καμπάνια.
Σε αυτό το πλαίσιο, η συμμαχία του Μασκ με τον Τραμπ –αρχικά άτυπη, τώρα θεσμική– δεν ήταν απλώς ιδεολογική, όπως καθίσταται προφανές. Ηταν ένας τρόπος να θωρακίσει την αυτοκρατορία του από μιαν αυξανόμενη σειρά ρυθμιστικών απειλών. Η εξουσία, στην περίπτωση του Μασκ, είχε φορέσει τον μανδύα της προστασίας.
Ο Μπέζος, πάντα ο πιο διακριτικός από την τριάδα, επαναπροσδιορίστηκε ως πραγματιστής. Ωστόσο, ο αναπροσανατολισμός του ήρθε εν μέσω των δικών του νομικών μαχών. Η Amazon μηνύει επί του παρόντος την πολιτεία της Ουάσιγκτον για να εμποδίσει τη δημοσιοποίηση εσωτερικών εγγράφων σχετικά με το δορυφορικό της πρόγραμμα, Project Kuiper – έγγραφα που ζητήθηκαν από τη Washington Post, η οποία ανήκει στον Μπέζος. Μπέζος vs Μπέζος, θα έλεγε κανείς… Η υπόθεση έχει προκαλέσει πρωτοσέλιδα επειδή αντιπαραθέτει τα επιχειρηματικά συμφέροντα του Μπέζος με το αίτημα της εφημερίδας του για δημόσια έγγραφα.
Την ίδια στιγμή, η απόφαση της Amazon να εμφανίσει το κόστος των δασμών που αφορούν τους καταναλωτές, αποδοκιμάστηκε από την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία τη χαρακτήρισε «εχθρική και πολιτική πράξη».
Την ίδια στιγμή, η ιδιοκτησία της Washington Post από τον Μπέζος παραμένει ένα βάρος στα μάτια του Αμερικανού προέδρου. Το 2024, ο Μπέζος παρενέβη για να ακυρώσει την προγραμματισμένη υποστήριξη της εφημερίδας στην Κάμαλα Χάρις. Μάλιστα, όπως γράφει το Politico, η Amazon χρηματοδοτεί τη Μελάνια Τραμπ για ένα ντοκιμαντέρ αξίας 40 εκατ. δολαρίων για τη ζωή της, ένα πρότζεκτ που συζητήθηκε σε δείπνο κατά τη διάρκεια επίσκεψης τον Δεκέμβριο στο Μαρ-α-Λάγκο. «Ηταν μια μεγάλη έκπληξη για τον ίδιο άντρα που κάποτε έλαμπε καθώς παρακολουθούσε την γκαλά πρεμιέρα της ταινίας “The Post”, της ταινίας για την Κάθριν Γκράχαμ που αντιτίθεται στον Νίξον», γράφει η επιθεώρηση.
Ο Ζούκερμπεργκ, που εξακολουθεί να είναι ο πιο… ήσυχος από τους τρεις, επανέφερε τους λογαριασμούς του Τραμπ στο Facebook και το Instagram το 2023. Η αιτιολόγηση; Να είμαστε συνεπείς με τις αρχές μας. Οταν, δε, ο Τραμπ είχε λάβει το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, η ομάδα του Ζούκερμπεργκ και εκείνη του Μπέζος έστειλαν συγχαρητήριο σημείωμα. Στα τέλη του 2024, ο ίδιος ο CEO της Meta συμμετείχε σε ακόμα ένα ιδιωτικό δείπνο με τον Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο, σπάζοντας τη μακρά ψυχρότητα. Και προσέφερε 1 εκατ. δολάρια στην καμπάνια του υποψήφιου προέδρου.
Το πολιτικό ένστικτο της επιβίωσης είχε επικρατήσει. Η συμπόρευση, άλλωστε, είναι πιο εύκολο να τη διαχειριστείς από το θάρρος.
Η νέα συμπόρευση με την εξουσία
Από την άνοιξη του 2025, τα πράγματα βαίνουν καλώς… εναντίον τους.
Ο Ελον Μασκ περιδιαβάζει τον Λευκό Οίκο. Εχει έναν τίτλο στο υπουργικό συμβούλιο, μια τεχνολογική και διαστημική αυτοκρατορία και πλήθος κυβερνητικών συμβάσεων. Η επιρροή του στην Ουάσιγκτον του Τραμπ είναι πραγματική, ακόμα κι αν η προσοχή του δεν είναι. Η Tesla και η SpaceX επωφελούνται από φιλικές πολιτικές.
Ο Τζεφ Μπέζος έχει επιτύχει την αποκλιμάκωση. Δεν διευθύνει πλέον την Amazon, αλλά η παρουσία του είναι αδιαμφισβήτητη – στη Washington Post, στην αίθουσα συνεδριάσεων, στη λίστα των προσκεκλημένων στο Μαρ-α-Λάγκο. Ο δημόσιος τόνος του είναι προσεκτικός. Ο εκδοτικός του τόνος εξελίσσεται. Η επιρροή του, όπως πάντα, ασκείται βελούδινα.
Ο Ελον Μασκ περιδιαβάζει τον Λευκό Οίκο. Ο Τζεφ Μπέζος έχει επιτύχει την αποκλιμάκωση. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ είναι ο πιο εκτεθειμένος.
Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ είναι ο πιο εκτεθειμένος. Η αντιμονοπωλιακή δίκη της Meta θα μπορούσε να διαλύσει την αυτοκρατορία που έχτισε. Η χειρονομία καλής θέλησης που έκανε –τερματίζοντας τον έλεγχο των γεγονότων– του απέφερε λίγη ευγνωμοσύνη και ένα σωρό αγωγές. Η κυβέρνηση εξακολουθεί να τον καταδιώκει. Ο Τύπος εξακολουθεί να μην τον εμπιστεύεται. Και ο μύθος της ουδετερότητας της πλατφόρμας είναι, τελικά, νεκρός.
Κάθε ένας τους έχει προσαρμοστεί – όχι ακριβώς στον Τραμπ, αλλά στην πολιτική βαρύτητα που ασκεί. Δεν άλλαξαν στρατόπεδο. Υπολόγισαν εκ νέου το κόστος της ακινησίας.
Τα δημόσια σχόλιά τους εξακολουθούν να αναφέρονται στην ελευθερία, την καινοτομία και την ουδετερότητα – την αγία τριάδα της αμερικανικής τεχνολογικής μυθολογίας. Αλλά στα παρασκήνια ένα άλλο δόγμα έχει αναδυθεί: μείνετε κοντά, μείνετε ήσυχοι, μείνετε άθικτοι.
Οι ιστορίες τους δεν αφορούν ξαφνική μεταστροφή, αλλά σταδιακή σύγκλιση: η επιρροή ανταλλάσσεται με σταθερότητα, η διαφωνία ανταλλάσσεται με πρόσβαση στην αυλή. Ωστόσο, το 2025 η διαφορά μεταξύ του να είσαι ισχυρός και του να είσαι… αρκετά ισχυρός δεν μετριέται σε χρηματικές αποτιμήσεις – αλλά στην εγγύτητα με την ίδια την εξουσία και την αυλή της. Ακόμα κι αν ο βασιλεύς αλλάζει γνώμη, στάση και σχέδιο καθ’ εκάστην.
Κεντρική φωτογραφία: ©Shutterstock/AI generated
Content Original Link:
" target="_blank">
