Θα γίνει πόλεμος μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν; - Η απουσία των ΗΠΑ
Η εικόνα της Ινδίας και του Πακιστάν να βρίσκονται στο χείλος του πολέμου είναι ταυτόχρονα ανησυχητική αλλά και γνώριμη. Παρόλα αυτά, οι δύο τελευταίες εβδομάδες δείχνουν ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο πυρηνικών δυνάμεων, οι οποίες έχουν εμπλακεί σε ανοιχτό πόλεμο τρεις φορές από την ανεξαρτησία τους το 1947, γίνονται όλο και πιο ασταθείς και επικίνδυνες.
Οι ανταλλαγές πυρών κατά μήκος της de facto γραμμής ελέγχου στο Κασμίρ αυξάνονται και προκαλούν θύματα μεταξύ των αμάχων – τη νύχτα της Παρασκευής (9/5) κλιμακώθηκαν όχι μόνο στο Κασμίρ, το οποίο διεκδικούν οι δυο χώρες, αλλά και στο Τζάμου, που ανήκει στην ίδια διοικητική περιφέρεια με το ινδικό Κασμίρ και στο γειτονικό ινδικό κρατίδιο του Πουντζάμπ.
Αποδυναμωμένο το Πακιστάν
Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, το Πακιστάν δεν θα μπορούσε να αντέξει μια πλήρη πολεμική σύρραξη σήμερα διότι βρίσκεται σε «παρακμή», όπως σχολιάζει ο Economist. Γενικά, τα τελευταία χρόνια το Πακιστάν αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση ασφάλειας εδώ και δεκαετίες, με αύξηση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας στα σύνορα με το Αφγανιστάν και αποσχιστικές εξεγέρσεις στη νοτιοδυτική επαρχία του Μπαλουχιστάν.
Σε κρίση η κυβέρνηση
Το Πακιστάν βρίσκεται επίσης σε βαθιά οικονομική κρίση, με την κυβέρνηση συνασπισμού του πρωθυπουργού Σεμπάζ Σαρίφ να θεωρείται ευρέως αδύναμη και αντιδημοφιλής, με αποτέλεσμα να χειραγωγείται από τον στρατό, ο οποίος βρίσκεται υπό την ηγεσία του στρατηγού Ασίμ Μουνίρ, ενός αυστηρού θρησκευόμενου αξιωματικού. Επιπλέον, το Πακιστάν επιτρέπει ή ανέχεται τρομοκρατικές οργανώσεις εντός των συνόρων του, όπως η Λασκάρ-ι-Τάιμπα που θεωρείται ότι ευθύνεται για την επίθεση στο ινδικό Κασμίρ στις 22 Απριλίου κατά την οποία σκοτώθηκαν 26 ινδοί τουρίστες, πυροδοτώντας την παρούσα κρίση ανάμεσα στις δύο χώρες.
Σε άνοδο η Ινδία
Η Ινδία, αντίθετα, ανθεί: το ΑΕΠ της είναι πλέον δέκα φορές μεγαλύτερο από του γειτονικού Πακιστάν. Επιπλέον, έχει στρατιωτικό πλεονέκτημα με περισσότερο και πιο σύγχρονο στρατιωτικό εξοπλισμό, ενώ το Πακιστάν διαθέτει μικρότερη και πιο ευέλικτη στρατιωτική δύναμη που επικεντρώνεται κυρίως στην άμυνα.
Το ιστορικό προηγούμενο των δυο χωρών, όσον αφορά τη μακρόχρονη διαμάχη τους για το Κασμίρ, θεωρείται πως επίσης παίζει ρόλο. Οι τρεις προηγούμενοι πόλεμοι (1947, 1965 και 1999) ήταν τραγικά αιματηροί, με τον τελευταίο να κοστίζει τη ζωή σε περισσότερους από χίλιους πακιστανούς στρατιώτες. Έκτοτε ομάδες ανταρτών συνέχισαν τη βία εναντίον των ινδικών δυνάμεων στο ινδικό Κασμίρ, με δεκάδες χιλιάδες θύματα, ενώ το 2019 η Ινδία εξαπέλυσε αεροπορικά πλήγματα κατά του Πακιστάν, κατηγορώντας το για μια τρομοκρατική επίθεση με παγιδευμένο αυτοκίνητο. Ωστόσο, καμία από αυτές τις συγκρούσεις δεν εξελίχθηκε σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
Ο ρόλος του στρατηγού Μουνίρ
Όμως δεν είναι λίγες οι ενδείξεις ότι η παρούσα ένταση πιθανόν να έχει πιο τραγική έκβαση. Στο Πακιστάν, όπου ο στρατός αναλαμβάνει όλο και πιο κεντρικό ρόλο στη χάραξη πολιτικής, ο στρατηγός Μουνίρ δηλώνει ότι το Ισλαμαμπάντ θα ανταποδώσει κάθε ινδική πρόκληση με ακόμη μεγαλύτερη δύναμη, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τις ινδικές επιθέσεις ως «πράξη πολέμου». Με την κυβέρνηση Σαρίφ εξασθενημένη, η απόφαση για την απάντηση στα ινδικά πυραυλικά πλήγματα την Τετάρτη (7/5) – σε εννέα τοποθεσίες σε πακιστανικό έδαφος, που το Δελχί θεωρεί ότι σχετίζονταν με την τρομοκρατική επίθεση της 22 Απριλίου στο Κασμίρ – βρίσκεται ουσιαστικά στα χέρια του Μουνίρ, ο οποίος είναι γνωστός για την ιδεολογική του σκληρότητα απέναντι στην Ινδία και τις εμπρηστικές του δηλώσεις για το Κασμίρ.
«Το πρόβλημα είναι ότι ο στρατηγός Μουνίρ δεν είναι στρατηγικός στοχαστής. Είναι παρορμητικός, απερίσκεπτος και βαθιά εθνικιστής», δήλωσε στον Guardian η πολιτική επιστήμονας Αϊέσα Σιντίκα.
Σημειώνεται πως οι πακιστανικές ένοπλες δυνάμεις θεωρούν τα ινδικά πυραυλικά χτυπήματα της περασμένης Τετάρτης σε τουλάχιστον τρεις στόχους στην πακιστανική επαρχία του Πουντζάμπ ως άμεση πρόκληση, καθώς πρόκειται για την πολιτική βάση της οικογένειας Σαρίφ και το στρατιωτικό επίκεντρο του Πακιστάν.
Στην Ινδία, η στρατιωτική επιχείρηση κατά του Πακιστάν έτυχε ευρείας πολιτικής υποστήριξης, περιλαμβανομένου του Κόμματος του Κογκρέσου της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι βγήκε αποδυναμωμένη από τις εκλογές του 2024 και η επιθετική στάση της θεωρείται από πολλούς αναλυτές μια προσπάθεια ενίσχυσης της δημοτικότητας του πρωθυπουργού μέσω του ινδουιστικού – πατριωτικού αφηγήματος.
Η απουσία των ΗΠΑ
Η μεγαλύτερη ανησυχία είναι η απουσία των ΗΠΑ ως ουδέτερου διαμεσολαβητή. Στο παρελθόν, η Ουάσιγκτον έπαιζε κρίσιμο ρόλο στην αποτροπή σύρραξης μεγάλης κλίμακας ανάμεσα στις δύο χώρες. «Η κρίση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν είναι ακριβώς το είδος της διεθνούς έκτακτης ανάγκης που κάποτε θα είχε προκαλέσει μια πλήρη διπλωματική κινητοποίηση των ΗΠΑ, με στόχο να κατευνάσουν τα πνεύματα και να αποτραπεί ένας ευρύτερος πόλεμος» σημείωσε το CNN.
Ωστόσο, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αντέδρασε αρχικά παθητικά στη σύγκρουση, σχολιάζοντας πως «είναι κρίμα». Στη συνέχεια προχώρησε λίγο παραπέρα, προσφέροντας τη διαμεσολάβησή του, χωρίς όμως ιδιαίτερο ενθουσιασμό για να εμπλακεί ουσιαστικά: «Τα πάω καλά και με τους δύο, τους ξέρω πολύ καλά και θέλω να το λύσουν», δήλωσε. «Ελπίζω απλώς να σταματήσουν. Αν μπορώ να βοηθήσω με κάποιον τρόπο, θα είμαι εκεί». Μέχρι στιγμής όμως δεν υπάρχει ένδειξη άμεσης αμερικανικής προσπάθειας να συντονίσει κάποιου είδους διεθνή διαμεσολάβηση ή διαχείριση της κρίσης. «Ίσως για πρώτη φορά οι δυο χώρες να βρεθούν μόνες τους σε αυτή την κρίση», σχολίασε ο Guardian.
Παράλληλα, οι σημερινές παγκόσμιες γεωπολιτικές συνθήκες ευνοούν τις απρόβλεπτες εντάσεις. «Τα τελευταία τρία χρόνια, η ιδέα ότι οι χώρες δεν οδηγούνται σε πόλεμο έχει
εξαφανιστεί. Είναι πλέον καθημερινή πραγματικότητα και αυτό έχει διευρύνει τους ορίζοντες των επιθετικών στρατηγικών σχεδιαστών σε ευαίσθητα σημεία ανά τον κόσμο», έγραψε χαρακτηριστικά ο Δρ. Σαμίρ Πούρι από το think tank του Λονδίνου Chatham House.
Content Original Link:
" target="_blank">
