Αλβανία: Ο «στρατηγός» του Τραμπ στο πλευρό του Μπερίσα

Μέχρι το 2021, ο ίδιος είχε διατελέσει πρόεδρος, είχε υπηρετήσει δύο θητείες ως πρωθυπουργός και είχε σε μεγάλο βαθμό αποσυρθεί, για να αφήσει την επόμενη γενιά να ηγηθεί του Δημοκρατικού Κόμματος.

Τα προβλήματα με την κυβέρνηση Μπάιντεν

Ωστόσο, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης στην Αλβανία στοχοποιήθηκε από την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν το 2021, για υποτιθέμενη διαφθορά. Ειδικότερα, οι ΗΠΑ κήρυξαν τον ίδιο, την κόρη του και τον γιο του «perosona non gata», δηλαδή «ανεπιθύμητα πρόσωπα». Ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, επικαλέστηκε «σημαντική διαφθορά» ως το λόγο, για τον οποίο τους απαγορεύτηκε η είσοδος στη χώρα.

Ειδικότερα, η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν ανέφερε ότι ο Σαλί Μπερίσα εμπλέκεται σε «υπεξαίρεση δημοσίων πόρων και παρέμβαση στις δημόσιες διαδικασίες, προς ιδίον όφελος, καθώς και για να πλουτίσει τους πολιτικούς του συμμάχους και τα μέλη της οικογένειάς του εις βάρος της εμπιστοσύνης του αλβανικού κοινού στους κυβερνητικούς θεσμούς και τους δημοσίους υπαλλήλους του».

Έτσι, ξεκίνησαν τα τρία χρόνια χάους στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος της Αλβανίας. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, ο Σαλί Μπερίσα αποβλήθηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος και τελικά τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό εν όψει της έρευνας για δωροδοκία σε βάρος του. Εν συνεχεία, το δικαστήριο του επέστρεψε τον έλεγχο του κόμματός του το 2024.

«Ο κύριος Μπερίσα απαίτησε γεγονότα και αποδείξεις, όπως και αρκετοί αμερικανοί βουλευτές, αλλά ο υπουργός Μπλίνκεν δεν έχει παράσχει ποτέ ούτε μία απόδειξη», δήλωσε ο Λέλα.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η Αλβανία είναι μία έντονα φιλοαμερικάνικη χώρα. Επομένως, το γεγονός ότι ο ηγέτης της κύριας ομάδας της αντιπολίτευσης βρίσκεται στη μαύρη λίστα των ΗΠΑ, ισοδυναμεί με πολιτική «θανατική καταδίκη» για το κόμμα στα μάτια πολλών Αλβανών.

Ο Σαλί Μπερίσα έχει υπογραμμίσει ο ίδιος πως η έρευνα για διαφθορά εναντίον του ήταν μία επίθεση με πολιτικά κίνητρα.

Αντιδράσεις μετά τον κατ’ οίκον περιορισμό

Μετά την απόφαση του δικαστηρίου για τον Σαλί Μπερίσα, ξεκίνησε ένα κίνημα διαμαρτυρίας. Οι διαδηλωτές έβαζαν φωτιά σε λάστιχα έξω από το δημαρχείο των Τιράνων, καίγανε καρέκλες του κοινοβουλίου, ενώ παράλληλα πυρπολούσαν ομοιώματα ηγετών του κυβερνόντος κόμματος.

Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης παρέμενε περιορισμένος στο διαμέρισμά του στο κέντρο των Τιράνων. Ωστόσο, είχε ανεβάσει ένα μικρόφωνο στον όγδοο όροφο της πολυκατοικίας του και απευθυνόταν στο πλήθος από το παράθυρό του. Μάλιστα, ο ίδιος έκανε τακτικές εμφανίσεις μέχρι την «αποφυλάκισή του» τον Νοέμβριο του 2024.

Η εκλογική διαδικασία στην Αλβανία και τα πιθανά αποτελέσματα

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα μπορεί να φτάσει περίπου και μέχρι το ποσοστό του 48%. Από την άλλη πλευρά, το Δημοκρατικό Κόμμα φαίνεται να υπολείπεται τουλάχιστον κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες.

Ωστόσο, η εισαγωγή της ψήφου των πολιτών της διασποράς για πρώτη φορά, αλλά και η χαμηλή αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία έκπληξη.

Το κόμμα που κερδίζει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία σχηματίζει τη νέα κυβέρνηση και επιλέγει πρωθυπουργό. Αν το κόμμα του Σαλί Μπερίσα τα καταφέρει, θα αποτελέσει μία εκπληκτική αναγέννηση. Ένας άνθρωπος που φαινόταν πολιτικά νεκρός, θα αναλάμβανε τα ηνία της εξουσίας.

Η ανάδειξη του Ράμα

Ο Έντι Ράμα έχει ανέβει στην εξουσία από το 2013. Ο ίδιος έχει δουλέψει σκληρά, προκειμένου να προσεταιριστεί στη Δύση. Πιο συγκεκριμένα, κατάφερε από να εμφανίζεται στις συναντήσεις των Βρυξελλών με φόρμες και αθλητικά, να αντιμετωπίζει τους «κατσούφηδες Ευρωπαίους σαν βασιλιάδες σε λαμπερά συνέδρια στα Τίρανα», όπως σχολιάζει το Politico.

Χαρισματικός ηγέτης και συχνά εσκεμμένα υπερβολικός, έχει δουλέψει σκληρά, για να γίνει ο «αγαπημένος Αλβανός της Δύσης». Μάλιστα, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας έχει επιστρατεύσει και τη βοήθεια συμβούλων υψηλού προφίλ. Ειδικότερα, έχει προσλάβει τον στρατηγικό επικοινωνιολόγο του Εργατικού Κόμματος, Άλαστερ Κάμπελ, το 2012. Ο ίδιος είχε προβεί σε αυτή την επιλογή, για να κατακτήσει τη νίκη του στις εκλογές του 2013, κάτι το οποίο επιτευχθεί.

Ακόμα και ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ, είχε συμμετάσχει στη συμβουλευτική ομάδα του Έντι Ράμα.

Το «φλερτ» του Ράμα με τον Τραμπ

Βέβαια, δεν μπορεί να μείνει απαρατήρητο πως το Δημοκρατικό Κόμμα της Αλβανίας δεν είναι το μόνο που «φλερτάρει» με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Σε συνέντευξή του στο Bloomberg, ο Έντι Ράμα είχε δηλώσει πως θεωρεί τον αμερικανό πρόεδρο «καλό για όλους». Σημείωσε δε, ότι «ο Θεός έσωσε τον Τραμπ», μετά την απόπειρα δολοφονίας εις βάρος του ρεπουμπλικάνου πρόεδρου τον Ιούλιο του 2024. «Όχι μόνο για να κάνει την Αμερική μεγάλη ξανά, αλλά και για να κάνει την Ευρώπη να «ξυπνήσει» και να «συνέλθει»», είχε αναφέρει επίσης.

Ο αλβανός πρωθυπουργός παρέδωσε ένα από τα πιο προσοδοφόρα αναπτυξιακά έργα στη σύγχρονη ιστορία της χώρα, στον γαμπρό του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ. Ακόμα, σε αυτό συμπεριλαμβάνεται σε αυτό η γη του δέλτα του ποταμού Βιόσα, καθώς και μίσθωμα για 99 χρόνια στο νησί Σαζάν. Το νησί Σαζάν είναι μία εγκαταλελειμμένη πρώην βάση των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών στα ανοικτά των νότιων ακτών της Αλβανίας.

Το πρόβλημα της Αλβανίας για την ένταξη στην ΕΕ

Οι έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ των κομμάτων του Μπερίσα και του Ράμα ενέχουν τον κίνδυνο να εμποδίσουν τις φιλοδοξίες της Αλβανίας για ένταξη στην ΕΕ. Αυτό αποτελεί και το πιο σημαντικό ζήτημα για τους αλβανούς ψηφοφόρους.

«Η συγκρουσιακή προσέγγισή τους είναι αυτό που έχει εμποδίσει τη χώρα να προχωρήσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων της και στην πορεία της ένταξής της στην ΕΕ», εξήγησε στο Politico ο Βαλμπόνα Ζενέλι, συνεργάτης του Ατλαντικού Συμβουλίου. Συνέχισε λέγοντας πως «χρειαζόμαστε σε ένα νέο κύμα ηγετών και κομμάτων. Και ένα διάλειμμα από την ψήφο για τον αρχηγό του κόμματος έναντι της ψήφου για πολιτικές πλατφόρμες και πολιτικές».

Εν αντιθέσει με τους περισσότερους Βαλκάνιους γείτονές της, οι οποίοι εξακολουθούν να εμπλέκονται σε δυσεπίλυτες διαμάχες που προέρχονται από τους πολέμους διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990, η Αλβανία αντιμετωπίζει ελάχιστες ως καθόλου περιφερειακές ή διεθνείς αντιδράσεις, για να γίνει μέλος της ΕΕ. Μάλιστα, αυτό έχει λειτουργήσει σε μεγάλο βαθμό ως σταθεροποιητικός παράγοντας στην περιοχή.

Επί του παρόντος, θεωρείται ως η επικρατέστερη υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ μαζί με το Μαυροβούνιο. Μάλιστα, ο Έντι Ράμα δεσμεύτηκε να εξασφαλίσει την ένταξη έως το 2030, ως μέρος της εκστρατείας του προς τους ψηφοφόρους, για τις εκλογές της Κυριακής.

«Αυτό είναι που με ανησυχεί περισσότερο. Μετά τις εκλογές, αν οι διαιρέσεις στη χώρα, θα συνεχίσουν να επιβραδύνουν την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων και τις πρωτοβουλίες, που θα μπορούσαν τελικά να την βγάλουν από αυτή τη μετακομμουνιστική μεταβατική διαδικασία δεκαετιών», υπογράμμισε ο Βαλμπόνα Ζενέλι.