Εκλογές στη Ρουμανία: Μεταξύ Ανατολής και Δύσης
Με φόντο την αβεβαιότητα, στη Ρουμανία ανοίγουν σήμερα οι κάλπες για τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, με δύο υποψηφίους εκ διαμέτρου αντίθετους μεταξύ τους – το μόνο κοινό του ακροδεξιού λαϊκιστή φιλορώσου Τζόρτζε Σιμιόν και του φιλελεύθερου φιλοευρωπαϊστή δημάρχου του Βουκουρεστίου Νικουσόρ Νταν είναι ότι πρόκειται για δύο πολιτικούς που δεν προέρχονται από τα παραδοσιακά κόμματα.
Ετσι, δύο εβδομάδες μετά τον ανατρεπτικό πρώτο γύρο, αλλά και λίγους μήνες μετά την ακύρωση των εκλογών του περασμένου Νοεμβρίου λόγω καταγγελιών για ρωσική ανάμειξη, οι Ρουμάνοι καλούνται να επιλέξουν όχι μόνο ποιος θα ηγηθεί, αλλά και ποια πορεία θα ακολουθήσει η χώρα.
Η κρίση του πολιτικού συστήματος
Ο πρώτος γύρος κατέληξε σε εμφατική νίκη του Σιμιόν με 40,96%, ωστόσο, καθώς δεν συγκέντρωσε απόλυτη πλειοψηφία, η χώρα οδηγήθηκε σε επαναληπτικές εκλογές. Ο Νταν, με μόλις 21%, κατάφερε να προκριθεί στον δεύτερο γύρο, αφήνοντας πίσω τον υποψήφιο του κυβερνητικού συνασπισμού Κριν Αντονέσκου (20%).
«Αυτό αποτελεί απόδειξη ότι το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα στη Ρουμανία έχει ξοφλήσει. Η ρουμανική κοινωνία βιώνει έναν πρωτοφανή διχασμό, αλλά όσο διαφορετικοί και αν είναι οι δύο υποψήφιοι και αντίστοιχα οι ψηφοφόροι τους, υπάρχει κοινό έδαφος: η κόπωση και η απογοήτευση από τα παραδοσιακά κόμματα» σχολιάζει στο «Βήμα» ο Σέβερ Βοϊνέσκου, αρχισυντάκτης του περιοδικού «Dilema Veche» και πρώην πολιτικός με το κεντροδεξιό Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα (PDL).
Ο Βλαντίμιρ Τισμανεάνου, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ στις ΗΠΑ, λέει ότι «η πανδημία συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη αντισυστημικών κινημάτων, από όπου προέρχονται ο Νταν και ο Σιμιόν. Ο Νταν έχει ήδη καταφέρει δύο φορές να κερδίσει τη δημαρχία Βουκουρεστίου, νικώντας υποψηφίους του κατεστημένου. Ο Σιμιόν, από την άλλη, εκμεταλλεύτηκε τα αντιεμβολιαστικά συνθήματα και υιοθέτησε μια οξεία ξενοφοβική ατζέντα. Σήμερα, ο πρώτος εκπροσωπεί έναν ανανεωμένο ευρωπαϊκό φιλελευθερισμό, ενώ ο δεύτερος απευθύνεται κυρίως στους πολίτες που νιώθουν θυμό, απογοήτευση και απόγνωση, εκπροσωπώντας τον λαϊκιστικό εθνικισμό».
Ο 38χρονος Σιμιόν έχει ευρεία υποστήριξη ακριβώς λόγω της ρητορικής του κατά της ευρωπαϊκής ενοποίησης και μιας ατζέντας υπέρ της «παραδοσιακής χριστιανικής οικογένειας». Μεταξύ άλλων αυτοπροσδιορίζεται ως «τραμπικός», εμφανιζόμενος με καπέλα «MAGA», αρνείται την κλιματική αλλαγή, ενώ του έχει απαγορευθεί η είσοδος στην Ουκρανία και στη Μολδαβία.
Ο ίδιος πάντως επιμένει ότι αγωνίζεται για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τη συνταγματική τάξη. «Αν ο Σιμιόν γίνει πρόεδρος, η Ρουμανία πιθανότατα θα αντιμετωπίσει μια βαθιά πολιτική και συνταγματική κρίση» λέει στο «Βήμα» ο Κριστιάν Πιρβουλέσκου, καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Πολιτικών Σπουδών και Δημόσιας Διοίκησης στο Βουκουρέστι.
«Το προφίλ του Σιμιόν αντικατοπτρίζει έντονα αυτό που ο Ουμπέρτο Εκο περιέγραψε ως «πρωτοφασισμό»: σχεδόν και τα 14 χαρακτηριστικά που εντόπισε ο Εκο – όπως ο φόβος της διαφορετικότητας, η εναντίωση στη διανόηση και η συνωμοσιολογία – είναι ορατά στον λόγο του. Υπάρχουν επίσης τεκμηριωμένοι δεσμοί μεταξύ του κινήματός του και ομάδων-απογόνων των φασιστικών κινημάτων της δεκαετίας του 1930 στη Ρουμανία» προσθέτει ο καθηγητής.
Η δυναμική του ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο μετά την ακύρωση των προεδρικών εκλογών του περασμένου Νοεμβρίου και τον αποκλεισμό του φιλορώσου νικητή Καλίν Γκεοργκέσκου, ο οποίος αποτέλεσε την έκπληξη εκείνης της αναμέτρησης. Ο Σιμιόν υιοθέτησε τμήμα της ρητορικής του, ενώ στον πρώτο γύρο ψήφισαν μαζί, κάτι που οδήγησε στην επιτυχή απορρόφηση των ψηφοφόρων του Γκεοργκέσκου.
Αναμενόμενα τυχόν νίκη του Σιμιόν σήμερα προκαλεί ανησυχίες στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι απόψεις του ευθυγραμμίζονται με ηγετών όπως του Βίκτορ Ορμπαν στην Ουγγαρία, ενώ είναι αντίθετος στην παροχή στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία.
«Ανω του 80% του πληθυσμού είναι υπέρ της ΕΕ. Προφανώς λοιπόν αρκετοί εξ αυτών είναι ψηφοφόροι του Σιμιόν» επισημαίνει ο Βοϊνέσκου. Γι’ αυτό λοιπόν παράλληλα επικρατεί και η αντίληψη πως εάν τελικά εκλεγεί ο Σιμιόν, πιθανώς θα περιορίσει την αντιευρωπαϊκή ρητορική του στα επίπεδα της Ιταλίδας Τζόρτζια Μελόνι. «Η Ρουμανία έχει αποκομίσει τεράστια οφέλη από την ένταξή της στην ΕΕ και ο Σιμιόν οφείλει να το λάβει σοβαρά υπόψη» αναφέρει ο καθηγητής Τισμανεάνου.
Τι θα κρίνει το αποτέλεσμα
Τα ποσοστά του πρώτου γύρου τοποθετούν τον Σιμιόν στη θέση του φαβορί, όμως πρόσφατες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τους δύο υποψηφίους οριακά ισόπαλους. Βέβαια οι δημοσκοπήσεις στη Ρουμανία αποδεικνύονται πολλές φορές αναξιόπιστες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τις εκλογές της 5ης Μαΐου.
Ο Βοϊνέσκου επισημαίνει πως όπως και να έχει, «ο δεύτερος γύρος ξεκινάει από το 0-0, όχι από το 40-20. Πράγματι ο Σιμιόν έχει μια δυναμική, όμως τις τελευταίες δύο εβδομάδες ο Νταν έκανε εξαιρετική προεκλογική εκστρατεία και έχει αποδειχθεί ένας καλός πολιτικός πέρα από κάθε προσδοκία».
Τέλος, καταλήγει πως ο δεύτερος γύρος θα διαμορφωθεί από βασικές ομάδες ψηφοφόρων, με πιο σημαντική ενδεχομένως τη Διασπορά της Ρουμανίας – που εκτιμάται σε σχεδόν 6 εκατομμύρια. Περίπου ένα εκατομμύριο ψήφισαν στον πρώτο γύρο, πολλοί από τους οποίους υποστήριξαν τον Σιμιόν.
Εκεί εστιάζει και ο Τισμανεάνου. «Η συμπεριφορά της Διασποράς ιστορικά αλλάζει στους επαναληπτικούς γύρους, ειδικά όταν διακυβεύονται δημοκρατικές αξίες. Μια ισχυρή κινητοποίηση από τις δημοκρατικές δυνάμεις θα μπορούσε να ανατρέψει την ισορροπία» αναφέρει.
Σημειώνεται ότι καθώς οι περισσότεροι Ρουμάνοι μπόρεσαν να αρχίσουν να φεύγουν από τη χώρα μόλις το 2007, διατηρούν ακόμη πολύ στενούς δεσμούς με την πατρίδα τους και σε πολλές εκλογικές αναμετρήσεις έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο – όμως είναι δύσκολο να υπολογιστούν στις δημοσκοπήσεις.
Κάτι που επίσης παραμένει απρόβλεπτο, και θα μπορούσε σύμφωνα με τους αναλυτές να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα, είναι αν θα καταφέρει ο Νταν να συσπειρώσει τους υπόλοιπους ψηφοφόρους.
Κατεβαίνοντας ως ανεξάρτητος υποψήφιος και βασιζόμενος σε ιδιωτικές δωρεές, για την ώρα έχει κερδίσει την υποστήριξη της φιλελεύθερης Ενωσης «Σώστε τη Ρουμανία– (κόμματος που ίδρυσε το 2016, αλλά αποχώρησε το 2017), του κεντροδεξιού PDL και του ουγγρικού μειονοτικού UDMR. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το μεγαλύτερο της Ρουμανίας, απείχε επίσημα από την υποστήριξη ενός υποψηφίου.
Content Original Link:
" target="_blank">
